Α. Μιχαλάκης, Υποκειμενικά σύνθετες δίκες στο κτηματολογικό δικονομικό δίκαιο, 2020
Η οικονομία της δίκης, ο περιορισμός των δικαστικών εξόδων, η αποφυγή έκδοσης αντιφατικών αποφάσεων αποτελούν rationes που αποσκοπούν στον ένα και μοναδικό υπερνομοθετικής ισχύος στόχο της πολιτικής δίκης, ήτοι την παροχή ουσιαστικής δικαστικής έννομης προστασίας. Οι παραπάνω στόχοι επιτυγχάνονται μέσα από νομοθετικές προβλέψεις του ισχύοντος ΚΠολΔ, που στοχεύουν στον περιορισμό των δικών είτε καθ’ υποκείμενο ή κατ’ αντικείμενο.
Η μελέτη αυτή εξετάζει τις μορφές των υποκειμενικά σύνθετων δικών υπό το πρίσμα, όμως, του κτηματολογικού δικονομικού δικαίου, το σύνολο, δηλαδή, των ισχύοντων κανόνων που διέπουν τις δίκες που σχετίζονται με την εφαρμογή της νομοθεσίας περί κτηματολογίου στην Ελλάδα, οι οποίες θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν σχεδόν διαδικαστικές αποκλίσεις από τις συνήθεις μορφές πολιτικής δίκης που ρυθμίζονται στον ΚΠολΔ. Έτσι, μορφολογικά, η εργασία αυτή παρουσιάζει μια συστηματική ανάλυση του θεσμού της ομοδικίας, των ομοδικιακών σχέσεων και της συμμετοχής τρίτων στην κτηματολογική δίκη μέσα από ένα συγκριτικό πλαίσιο των κανόνων που ισχύουν στο πεδίο των συνήθων πολιτικών δικών και αυτών που εφαρμόζονται στο πεδίο του κτηματολογικού δικονομικού δικαίου.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
Πρόλογος
Κυριότερες συντομογραφίες
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
Ο θεσμός της ομοδικίας στον ΚΠολΔ
Ι. Απλή ομοδικία
1. Έννοια απλής ομοδικίας
2. Η περιπτωσιολογία του ΚΠολΔ
3. Ιδίως, η κοινωνία εμπράγματων δικαιωμάτων
4. Οι συνέπειες της απλής ομοδικίας
ΙΙ. Αναγκαία ομοδικία
1. Έννοια αναγκαίας ομοδικίας
2. Η περιπτωσιολογία του ΚΠολΔ
3. Οι συνέπειες της αναγκαίας ομοδικίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
Οι ομοδικιακές σχέσεις στις κτηματολογικές δίκες
Ι. Στη δίκη διόρθωσης κτηματολογικών εγγραφών του άρθρου 6 § 2 ν. 2664/1998
1. Γενικά
2. Ενεργητική νομιμοποίηση και σχέση ομοδικίας περισσότερων εναγόντων
3. Παθητική νομιμοποίηση και σχέσεις περισσότερων εναγομένων
ΙΙ. Στη δίκη διόρθωσης «αγνώστου ιδιοκτήτη» (άρθρο 6 § 3 ν. 2664/1998)
1. Η φύση της υπόθεσης: γνήσια ή μη γνήσια εκούσια δικαιοδοσία;
2. Η ομοδικία σε υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας
3. Αποκλεισμός της παθητικής νομιμοποίησης
ΙΙΙ. Στη δίκη διόρθωσης εμβαδού ή άλλων στοιχείων της πρώτης εγγραφής (άρθρο 6 § 8 ν. 2664/1998)
IV. Στη δίκη ανατροπής του τεκμηρίου ακρίβειας (άρθρο 13 § 2 ν. 2664/1998).
V. Στη δίκη των αντιρρήσεων ενώπιον του κτηματολογικού δικαστή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
Η συμμετοχή τρίτων στην πολιτική δίκη
και ιδίως στην κτηματολογική δίκη
Ι. Κύρια παρέμβαση
1. Έννοια και νομική φύση
2. Προϋποθέσεις παραδεκτού της κύριας παρέμβασης
3. Άσκηση της κύριας παρέμβασης
4. Έννομες συνέπειες
ΙΙ. Η κύρια παρέμβαση στις κτηματολογικές δίκες
1. Η κύρια παρέμβαση στις κτηματολογικές δίκες αμφισβητουμένης δικαιοδοσίας (άρθρα 6 § 2 και 13 § 2 ν. 2664/1998)
2. Η κύρια παρέμβαση στις κτηματολογικές δίκες που δικάζονται με την εκούσια δικαιοδοσία (άρθρα 6 § 3, 6 § 8, 16 § 5 ν. 2664/1998).
Α. Εννοιολογική αποσαφήνιση των όρων διάδικος και τρίτος στην εκούσια δικαιοδοσία
Β. Η κύρια παρέμβαση στις κτηματολογικές δίκες της εκούσιας δικαιοδοσίας
α. Διάκριση από πρόσθετη παρέμβαση
β. Το έννομο συμφέρον ως διαδικαστική προϋπόθεση άσκησης παρέμβασης
γ. Τρόπος άσκησης
Γ. Συνέπειες από την άσκηση της κύριας παρέμβασης
Δ. Ειδικά, η παρέμβαση στις δίκες αντιρρήσεων κατά του προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου
ΙΙΙ. Πρόσθετη παρέμβαση
1. Έννοια
2. Προϋποθέσεις άσκησης
3. Έννομες συνέπειες
4. Ιδίως, η ενέργεια της παρέμβασης
5. Η αυτοτελής πρόσθετη παρέμβαση
6. Η πρόσθετη παρέμβαση στις κτηματολογικές δίκες
Α. Η πρόσθετη παρέμβαση στις κτηματολογικές δίκες αμφισβητουμένης δικαιοδοσίας (άρθρα 6 § 2 και 13 § 2 ν. 2664/1998)
Β. Η πρόσθετη παρέμβαση στις κτηματολογικές δίκες που δικάζονται με την εκούσια δικαιοδοσία (άρθρα 6 § 3, 6 § 8, 16 § 5 ν. 2664/1998)
IV. Προσεπίκληση και ανακοίνωση δίκης
1. Έννοια της προσεπίκλησης
2. Προϋποθέσεις άσκησης
3. Οι μορφές προσεπίκλησης υπό τον ΚΠολΔ
Α. Η προσεπίκληση αναγκαίων ομοδίκων
Β. Προσεπίκληση αληθούς κυρίου ή νομέα
Γ. Προσεπίκληση δικονομικού εγγυητή
4. Ανακοίνωση δίκης
5. Η προσεπίκληση και ανακοίνωση δίκης στις κτηματολογικές δίκες
Α. Η προσεπίκληση στις κτηματολογικές δίκες που δικάζονται με το καθεστώς της αμφισβητουμένης δικαιοδοσίας
Β. Η προσεπίκληση στις δίκες που δικάζονται με το καθεστώς της εκούσιας δικαιοδοσίας
Παράρτημα νομολογίας
1. Απλή παθητική ομοδικία όταν επί διεκδικητικής αγωγής ο συγκύριος ζητά την απόδοση του ιδανικού του μεριδίου (ΑΠ 1526/2016, ΤΝΠ Νόμος)
2. Επί αγωγής του άρθρου 6 § 2 ν. 2664/1998 ιδρύεται αναγκαστική παθητική ομοδικία μεταξύ των ανακριβώς φερόμενων δικαιούχων στο κτηματολογικό φύλλο (ΑΠ 239/2020, www.areiospagos.gr)
3. Η αγωγή του άρθρου 6 § 2 ν. 2664/1998 δύναται να στραφεί, πλην του αναγραφόμενου ως ιδιοκτήτη, και εναντίον εκείνου που, άσκησε καθ’ αυτού προγενέστερη αγωγή, αντιποιούμενος το δικαίωμα κυριότητάς του (ΜΠρΡεθ 130/2019, ΕπΑκ 2020.578)
4. Διόρθωση ανακριβούς κτηματολογικής εγγραφής. Το είδος της ομοδικίας εξαρτάται από τη φύση του δικαιώματος ως διαιρετού ή αδιαίρετου (ΠΠρΛαρ 22/2016, ΤΝΠ Νόμος)
5. Η αίτηση του άρθρου 6 § 3 ν. 2664/1998 δεν απευθύνεται εναντίον ουδενός (ΕφΑθ 2943/2008, ΕλλΔνη 2008.1518)
6. Οι προϊστάμενοι των κτηματολογικών γραφείων δεν προσλαμβάνουν την ιδιότητα του διαδίκου, με μόνη την απεύθυνση αυτής εναντίον τους, εκτός αν συντρέχουν οι περιπτώσεις των άρθρων 748 § 3, 752 και 753 ΚΠολΔ. Άσκηση πρόσθετης παρέμβασης σε δίκη διόρθωσης κτηματολογικής εγγραφής «αγνώστου ιδιοκτήτη» (ΕφΘεσ 307/2015, ΕλλΔνη 2017.168 = Αρμ 2017.936)
7. Τύχη κύριας παρέμβασης σε δίκη διόρθωσης κτηματολογικής εγγραφής «αγνώστου ιδιοκτήτη» (ΜΕφΑθ 177/2015, ΕλλΔνη 2016.824)
8. Σε δίκη διόρθωσης κτηματολογικής εγγραφής «αγνώστου ιδιοκτήτη» είναι μη νόμιμη η αμφισβήτηση του δικαιώματος κυριότητας του αιτούντος (ΑΠ 414/2013, www.areiospagos.gr)
9. Η παράλειψη καταχώρισης κύριας παρέμβασης στα βιβλία διεκδικήσεων δεν συνεπάγεται απαράδεκτο, όταν πρόκειται για ακίνητο που υπάγεται σε καθεστώς λειτουργούντος κτηματολογίου (ΑΠ 1838/2014, ΕΠολΔ 2015.36)
10. Διάκριση κύριας από πρόσθετη παρέμβαση σε δίκες της εκουσίας δικαιοδοσίας (ΠΠρΛαμ 4/2019, ΤΝΠ Νόμος)
11. Έννομο συμφέρον για την άσκηση παρέμβασης σε δίκη διόρθωσης κτηματολογικής εγγραφής «αγνώστου ιδιοκτήτη» (ΑΠ 148/2014, www.areiospagos.gr)
12. Κτήση της ιδιότητας του διαδίκου από uποθηκοφύλακα σε δίκη που δικάζεται με την εκούσια δικαιοδοσία. Έννομο συμφέρον προς άσκηση κύριας παρέμβασης. (ΕφΘεσ 292/2009, Αρμ 2010.382)
13. Άσκηση παρέμβασης στη δίκη αντιρρήσεων του άρθρου 19 § 2 ν. 2664/1998 (ΜΠρΚορ 301/2010, ΤΝΠ Νόμος)
14. Τύχη παρέμβασης προϊσταμένου κτηματολογικού γραφείου (ΕφΘεσ 600/2009, Αρμ 2009.1178)
15. Το έννομο συμφέρον του ελληνικού Δημοσίου προς παρέμβαση σε δίκη η οποία ανοίχθηκε κατόπιν άσκησης τριτανακοπής εναντίον απόφασης που εσφαλμένα διέταξε διαγραφή προσημειώσεων από τα κτηματολογικά βιβλία (ΕφΔωδ 306/2005, ΤΝΠ Νόμος)
16. Πρόσθετη παρέμβαση εκ μέρους των αρχικών ιδιοκτητών του ακινήτου υπέρ των αγοραστών σε δίκη αντιρρήσεων (ΜΠρΘεσ 18153/2006, ΤΝΠ Νόμος)
17. Έννομο συμφέρον παρέμβασης συμβολαιογραφικού συλλόγου υπέρ μέλους του σε δίκη των αντιρρήσεων ενώπιον του κτηματολογικού δικαστή (ΜΠρΘεσ 5972/2013, Αρμ 2013.1471 = ΕλλΔνη 2014.239)
18. Απαράδεκτη η προσεπίκληση σε δίκη αντιρρήσεων κατά απορριπτικής απόφασης του προϊσταμένου του κτηματολογικού γραφείου που αφορούσε γεωμετρικές μεταβολές, όταν ο προϊστάμενος προσεπικαλεί το ελληνικό Δημόσιο να παρέμβει, με σκοπό να διαβεβαιώσει δια του αρμοδίου υπαλλήλου του, ότι δεν είναι επιτρεπτή η μετατόπιση των συντεταγμένων που καθορίζουν το εμβαδόν του ακινήτου του, καθώς ελλείπει το έννομο συμφέρον του τελευταίου (ΜΠρΒερ 41/2010, ΤΝΠ Νόμος)
Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία