Γ. Νούσκαλης, Ο ρατσιστικός λόγος μίσους ως μορφή του ρατσιστικού εγκλήματος, 2022


Γ. Νούσκαλης, Ο ρατσιστικός λόγος μίσους ως μορφή του ρατσιστικού εγκλήματος, 2022

Η νομοθεσία για τη ρατσιστική ρητορική στη χώρα μας και η θεωρητική επεξεργασία αυτής είναι περιορισμένη σε αντίθεση με άλλες χώρες της ΕΕ, τη στιγμή που τα περιστατικά κοινωνικού αποκλεισμού και στοχοποίησης ατόμων-μελών διαφόρων μειονοτήτων γεννούν την ανάγκη για εντατική ενασχόληση με τα σχετικά ζητήματα.

Το παρόν χωρίζεται σε τρία κεφάλαια. Το πρώτο, και εισαγωγικό, έχει ως αντικείμενο τη σκιαγράφηση των κεντρικών ζητημάτων ορισμών των επίμαχων εννοιών, του σκοπού τιμώρησης της ρητορικής μίσους καθώς και των επιλογών του διεθνούς νομοθέτη, σε επίπεδο ΟΗΕ, Συμβουλίου της Ευρώπης και ΕΕ. Το δεύτερο ασχολείται αφενός με τα κεντρικά θεωρητικά ζητήματα για τα όρια τιμώρησης της ρητορικής μίσους σε Ευρώπη, Καναδά και ΗΠΑ, ιδίως δε με το δυσεπίλυτο ζήτημα διάκρισης μεταξύ επιθέσεων στις θρησκευτικές πεποιθήσεις κάποιου και την προσβολή του ίδιου του πιστού. Αξιοποιούνται στο σημείο αυτό τα πρόσφατα, αλλά και νεότερα, παραδείγματα των «δανέζικων καρτούν» του Προφήτη Μωάμεθ, όπως και αντίστοιχα με αυτά. Αφετέρου, πάντοτε με σκοπό τη αναζήτηση απαντήσεων στα παραπάνω προβλήματα, παρουσιάζονται κριτικά και αξιοποιούνται, υπό το πρίσμα της αρχής της αναλογικότητας, τα σημαντικότερα νομολογιακά παραδείγματα του ΕΔΔΑ, από το 1990 έως σήμερα. Γίνεται αναφορά στις παλαιότερες αποφάσεις και επεξεργασία των νεότερων και πολύ πρόσφατων κρίσεων του Δικαστηρίου του Στρασβούργου, σχετικά με την έννοια και τα όρια τιμώρησης του εθνοφυλετικού/θρησκευτικού και ομοφοβικού λόγου μίσους, σύμφωνα με τα άρθ. 9, 10, 14 και 17 ΕΣΔΑ.

Τέλος, στο τρίτο κεφάλαιο, παρουσιάζονται και αναλύονται κριτικά, ιδίως ως προς τα προστατευόμενα έννομα αγαθά –δημόσια τάξη/ισότιμη αξιοπρέπεια– αφενός οι επιλογές του Έλληνα νομοθέτη με αντικείμενο τη ρητορική μίσους, στο πλαίσιο καταπολέμησης του εγκλήματος με ρατσιστικά χαρακτηριστικά στον ΠΚ (άρθ. 82Α, 184) και στον νόμο για την δημόσια υποκίνηση μίσους (ν. 927/1979), και αφετέρου οι θέσεις της ελληνικής νομολογίας μέχρι σήμερα.

Πληροφορίες έκδοσης

Τίτλος
Ο ρατσιστικός λόγος μίσους ως μορφή του ρατσιστικού εγκλήματος
Η θεμελίωση και τα όρια του αδίκου/ενοχής/ποινής υπό το φως των διεθνών νομοθετικών κειμένων και της Νομολογίας του ΕΔΔΑ
© 2022
Συγγραφέας
ISBN
978-960-648-597-8
Σελίδες
XVIII + 245
Τιμή
€ 25,00
Σε απόθεμα

Πίνακας περιεχομένων   +

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Εισαγωγή –Τα κεντρικά ερωτήματα–

Ο σκοπός τιμώρησης του ρατσιστικού λόγου

1.1. Tα προβλήματα ορισμού για τη ρητορική μίσους και η σκιαγράφηση των κεντρικών ερωτημάτων στα πλαίσια στάθμισης μεταξύ των αντικρουόμε­νων δικαιωμάτων.

1.2. Τα διεθνή νομοθετικά κείμενα για το μίσος και το ρατσιστικό έγκλημα.

α). Οι επιλογές του ΟΗΕ: H Σύμβαση για την εξάλειψη των Διακρίσεων (στο εξής «ΣΕΔΦ» ή «CERD»). Το ΔΣΑΠΔ και η Σύσταση R 36/17-12-2020 για το ρατσιστικό προφίλ από τα όργανα επιβολής του νόμου

β). Το Συμβούλιο της Ευρώπης (Σ.Ε.) – Η EΣΔΑ και το 12ο Πρόσθετο Πρω­τόκολλο – Οι προβλέψεις της ΕΣΔΑ για την ελευθερία έκφρασης (άρ. 10) /θρησκείας (άρ. 9) και την αποφυγή διακρίσεων (άρ. 14)

γ). Το άρ. 14 της ΕΣΔΑ και το 12ο Πρόσθετο Πρωτόκολλο. H εξέλιξη με τη Σύμβαση για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο (2001) και το 1ο Πρόσθε­το Πρωτόκολλο (2003)

1.3. Οι πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

α). Η απόφαση-πλαίσιο (ΕΕ) 2008/913/ΔΕΥ (εφεξής «Α.Π. 913»)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Τα κεντρικά ζητήματα για τα όρια τιμώρησης της ρητορικής μίσους

στο πεδίο του θρησκευτικού/φυλετικού/ομοφοβικού λόγου

και η αντιμετώπισή τους από την παλαιότερη και σύγχρονη νομολογία του ΕΔΔΑ

2.1. Το πρόβλημα της διάκρισης μεταξύ λεκτικών «επιθέσεων» σε θρησκευ­τικές δοξασίες και στους οπαδούς αυτών - τα σύγχρονα παραδείγματα της «αντι-μουσουλμανικής γραφής («eurabia») και των «δανέζικων σκί­τσων» του Προφήτη Μωάμεθ

α). Η αντιμουσουλμανική (Eurabia) και αντισημιτική ρητορική.

i). Η ανάμειξη θρησκευτικής και φυλετικής ρητορικής μίσους με αφορ­μή το παράδειγμα «αντιμετώπισης» της «μουσουλμανικής παλίρ­ροιας» στην Ευρώπη/Καναδά.

ii) Ο αντισημιτισμός.

β). Τα νομοθετικά διλήμματα για την ποινικοποίηση της άρνησης/επιδο­κιμα­σίας/ευτελισμού του Ολοκαυτώματος

γ). Τα «δανέζικα καρτούν» του Προφήτη Μωάμεθ ως παράδειγμα-«πι­λότος» για την χάραξη των ορίων μεταξύ απαγορευμένης και επιτρε­πτής ρητορικής κατά μιας θρησκείας ή των πιστών αυτής.

2.2. Αξιοποίηση των ερμηνευτικών εργαλείων των αποφάσεων του ΕΔΔΑ.

α). Η θρησκευτική ρητορική μίσους.

β). Η πολιτική ρητορική μίσους και η σύνδεσή της με την θρησκευτική/

φυλετική έχθρα στην πρόσφατη νομολογία του ΕΔΔΑ.

2.3. Το παράδειγμα του ομοφοβικού λόγου στην πολύ πρόσφατη νομολογία του ΕΔΔΑ

α). Πρόσφατα παραδείγματα νομολογίας.

β). Συμπεράσματα.

2.4. Η αναγνώριση/επιδοκιμασία/άρνηση γενοκτονικών πράξεων και εγκλη­μά­των πολέμου και το σταθμιστικό πλαίσιο στο άρ. 10 παρ. 2 ΕΣΔΑ.

α). Το σταθμιστικό πλαίσιο της απόφασης Perincek του ΕΔΔΑ και η «ιεράρ­χηση» των γενοκτονιών, με πιλότο την υπόθεση M’ Bala κατά Γαλλίας.

β) Το παράδειγμα της υπόθεσης Zundel του ανωτάτου Δικαστηρίου του Καναδά και η στοίχισή του με τη νομολογία του ΕΔΔΑ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Οι επιλογές του έλληνα νομοθέτη

3.1. Η διάταξη του άρ. 82Α ΠΚ: Θραύση προς τα άνω της απειλούμενης ποινής με αύξηση σε περίπτωση εγκλήματος με ρατσιστικά χαρακτηριστικά.

α). Η προϊστορία της ρύθμισης.

β). Οι επιλογές του νομοθέτη του νέου ΠΚ.

γ). Τα πλεονεκτήματα του νέου άρθρου 82 Α ΠΚ για την καταπολέμηση του ρατσιστικού εγκλήματος

3.2. Τα όρια του αδίκου στα εγκλήματα του Ν. 927/1979: η γενική τυποποίηση στο άρ. 1 της δημόσιας υποκίνησης μίσους μέσω ρατσιστικών μηνυμάτων κατά ατόμων-ομάδων με βάση ορισμένα χαρακτηριστικά και η ειδική περίπτωση της αμφισβήτησης/επιδοκιμασίας εγκλημάτων πολέμου και γενοκτονικών πράξεων –Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πράξης στο διαδίκτυο.

3.2.1. Οι τυποποιούμενες πράξεις.

i). Τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης-μίσος/βία/διακρίσεις, το προστατευόμενο έννομο αγαθό και η λειτουργία της έννοιας της «δημοσιότητας» στην πράξη του άρ. 1 παρ. 1

ii). Οι πράξεις/ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν μίσος/βία/

διακρίσεις.

iii). Συγκρότηση ή συμμετοχή σε οργάνωση ή ένωση για την τέλεση ρατσιστικών πράξεων ομάδα (άρθρο 1 παρ. 4 Ν. 927/1979)

3.2.2. Η νομολογία πριν την θέση σε ισχύ του Ν. 4285/2014 – Η ΟλΑΠ 3/2010

3.2.3. Η απόφαση του Αρείου Πάγου 858/2020.

3.2.4. Οι τυποποιούμενες πράξεις στο άρ. 2 παρ. 1 Ν. 927/1979.

i). Η αντικειμενική υπόσταση και τα όρια αδίκου.

ii). Η πρόσφατη ελληνική νομολογία – Η απόφαση του Πλημμελειο­δικείου Ρεθύμνου 2383/2015

3.2.5. Mορφολογικά στοιχεία-προβλήματα στο διαδικτυακό περιβάλλον-τόπος τέλεσης-αυτουργία/συμμετοχή-απόπειρα-συρροές.

α). Χαρακτηρισμοί του εγκλήματος-αυτουργία-συμμετοχή-τέλεση σε περιβάλλον διαδικτύου

β). Απόπειρα.

γ). Αυτουργία-συμμετοχή.

δ). Συρροές.

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

Τύπος περιεχομένου

Κατηγορίες

 
Προσθήκη στο καλάθι Προσθήκη στη λίστα επιθυμητών
 

Σχετικές εκδόσεις

Ε. Κομπατσιάρη, Εργατικό Ποινικό Δίκαιο, 2024
Η πρώτη πλήρης συστηματική ανάλυση της ποινικής προστασίας των εργαζομένων στο σύνολο του Ατομικού και Συλλογικού Εργατικού Ποινικού Δικαίου
Ποινικός Κώδικας (Ν. 4619/2019), 17η έκδ., 2024
Σειρά: Σύγχρονη Νομοθεσία, #3
Πλήρως ενημερωμένος μέχρι και τον Ν. 5090/2024 (ΦΕΚ Α΄ 30/23.2.2024)