Φ. Παναγοπούλου, Οι ιστότοποι Κοινωνικής Δικτυώσεως, 2010
Αναμφίβολα, οι υπηρεσίες κοινωνικής δικτυώσεως αποτελούν μία νέα μορφή κοινωνικοποιήσεως και επικοινωνίας. Ταυτόχρονα, όμως, οι υπηρεσίες αυτές προσδίδουν και μια καινούργια διάσταση στην έννοια της προσωπικής ζωής, δημιουργώντας σοβαρές ανησυχίες για παραβίαση του πυρήνα της ιδιωτικής σφαίρας των χρηστών τους, των οποίων τα προσωπικά δεδομένα δημοσιοποιούνται στο διαδίκτυο με πρωτοφανή τρόπο και ποσότητα. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που δημοσιεύονται σε δικτυακούς τόπους κοινωνικής δικτυώσεως μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τρίτους για ποικίλους σκοπούς, μεταξύ άλλων για εμπορικούς σκοπούς, γεγονός που ενέχει σημαντικούς κινδύνους, όπως κλοπή ταυτότητας, οικονομική ζημία, απώλεια οικονομικών δραστηριοτήτων ή ευκαιριών απασχολήσεως, καθώς και σωματικές βλάβες. Μέσα από ένα ολοκληρωμένο προφίλ σε έναν ιστότοπο κοινωνικής δικτυώσεως επιτυγχάνεται μια πλήρης σκιαγράφηση του υποκειμένου των δεδομένων, καθώς συλλέγονται πολλές πληροφορίες, όπως όνομα, ημερομηνία γεννήσεως, πολιτικές και θρησκευτικές απόψεις, στοιχεία επικοινωνίας, φύλο, σεξουαλικές προτιμήσεις, προσωπική κατάσταση, αγαπημένα βιβλία, αγαπημένες ταινίες, ιστορικό της εκπαιδεύσεως και της επαγγελματικής εμπειρίας και σαφώς φωτογραφία του. Και όλες αυτές προσιτές σε διαφημιστικές εταιρείες, που αποστέλλουν διαφημίσεις προσαρμοσμένες στην ιδιοσυγκρασία του κάθε χρήστη. Το ζήτημα, συνεπώς, που γεννάται είναι πώς μπορούν οι υπηρεσίες κοινωνικής δικτυώσεως να βαίνουν παράλληλα με την προστασία της ιδιωτικότητας των χρηστών τους. Η μελέτη εντοπίζει τα καίρια ζητήματα που ανακύπτουν και προτείνει εφικτές λύσεις μετά από στάθμιση πάντοτε των αντιτιθεμένων αγαθών.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
Ι. Πρόλογος
IΙ. Εισαγωγή
IΙΙ. Κοινά χαρακτηριστικά των υπηρεσιών κοινωνικής δικτυ-
ώσεως
ΙV. To Eλληνικό Θεσμικό Πλαίσιο
Α. Το Σύνταγμα
1. Η ανθρώπινη αξία
2. Η προστασία της ιδιωτικότητας
Β. Ο Ν. 2472/1997 «Προστασία του Ατόμου από την επε-
ξεργασία δεδομένων προσωπικού Χαρακτήρα»
V. Το Ευρωπαϊκό Θεσμικό Πλαίσιο
Α. Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενώ-
σεως
Β. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώ-
που
Γ. Η Οδηγία 95/46/ΕΚ
Δ. Η Οδηγία 98/34/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε από την Οδη-
γία 98/48/ΕΚ
Ε. Σύσταση Αρ. R (99) 5/23.2.1999 της Επιτροπής Υπουρ-
γών των Κρατών Μελών για την Προστασία της Ιδιωτικό-
τητας στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών
VIII Περιεχόμενα
ΣΤ. Η Οδηγία 2002/58 για την προστασία της ιδιωτικής ζωής
στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, όπως τροποποιήθηκε
από την Οδηγία 2009/136/ΕΚ
VΙ. Το Αμερικανικό Θεσμικό πλαίσιο
Α. Η 4η Τροποποίηση του Συντάγματος των ΗΠΑ
Β. Εκούσιο νομοθετικό κενό σε ομοσπονδιακό επίπεδο
Γ. Η Communication Decency Act (Πράξη Κοσμιότητας
των Επικοινωνιών)
VII. Προτάσεις και Εκθέσεις
A. Έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφαλείας Πλη-
ροφοριακών Συστημάτων (Εuropean Network and Information
Security Agency-ENISA)
B. Συστάσεις για τις υπηρεσίες κοινωνικής δικτυώσεως από
τη Διεθνή Ομάδα για την Προστασία των Προσωπικών
Δεδομένων στις Τηλεπικοινωνίες (International Working
Group on Data Protection in Telecommunications
-IWGDPT)
Γ. Γνώμη 5/2009 της Ομάδας εργασίας του άρθρου 29 της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Δ. Συστάσεις της Καναδικής Επιτροπής Προστασίας του
Ιδιωτικού Βίου αναφορικά με το Facebook,
VΙΙΙ. Το Διεθνές Θεσμικό πλαίσιο
ΙΧ. Προβληματισμοί
A. Περί ιδιωτικού βίου (ιδιωτικότητας)
1. Η ιδιωτικότητα υπό την έννοια του ελέγχου των προ-
σωπικών πληροφοριών και της αυτονομίας
2. Η ιδιωτικότητα υπό την έννοια της αξιοπρέπειας
Β. Η ιδιαιτερότητα της ιδιωτικότητας στο διαδίκτυο
Γ. Η ιδιαιτερότητα της ιδιωτικότητας στην περίπτωση της
κοινωνικής δικτυώσεως
Δ. Η συγκατάθεση του χρήστη με τους όρους προστασίας
της ιδιωτικότητας των υπηρεσιών κοινωνικής δικτυώ-
σεως
Ε. Aποκάλυψη προσωπικών δεδομένων από τους ίδιους
τους χρήστες
ΣΤ. Aποκάλυψη προσωπικών δεδομένων σε ευρύτερο από
τον επιδιωκόμενο κύκλο προσώπων
Ζ. Αποκάλυψη δεδομένων εν αγνοία των υποκειμένων
1. Η περίπτωση της δημιουργίας προφίλ εν αγνοία του
υποκειμένου ή κλοπής δεδομένων με σκοπό την
άμεση οικονομική βλάβη του χρήστη
α. Δημιουργία προφίλ εν αγνοία του υποκειμέ-
νου (Οnline Mobbing)
β. Η κλοπή ταυτότητας
γ. Προστασία προσβαλλομένου
δ. Ανακύπτουσες δυσκολίες και περαιτέρω ερωτή-
ματα αναφορικά με το εφαρμοστέο δίκαιο
2. Η περίπτωση της επισημάνσεως προσώπου σε φωτο-
γραφία εν αγνοία του
3. Αναζήτηση διευθύνσεων μέσω του ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου
4. Η συζήτηση περί προσώπων και η περίπτωση της
αξιολογήσεως καθηγητή σε υπηρεσίες κοινωνικής
δικτυώσεως
5. Η περίπτωση μεταφοράς προσωπικών στοιχείων από
τους ιστότοπους κοινωνικής δικτυώσεως στο διαδίκτυο.
X Περιεχόμενα
6. H διαβίβαση των δεδομένων σε άλλους
7. H διατήρηση του λογαριασμού ακόμα και μετά την
απενεργοποίησή του από τον χρήστη
α. Το πρόβλημα
β. Περαιτέρω προβληματισμοί
βα. Η ιδιοκτησία των δεδομένων
ββ. Το δικαίωμα στη λήθη
Η. Οι μηχανές αναζητήσεως, η παρακολούθηση των χρη-
στών και η στοχευμένη διαφήμιση
1. To πρόβλημα
2. Πρακτικές του Facebook
α. Λίστες δημόσιας έρευνας
β. Κοινωνικές διαφημίσεις
γ. Καταγραφή ενεργειών των χρηστών
3. Aνακύπτοντα ζητήματα
Χ. Ανάγκη αναπροσαρμογής της έννοιας της ιδιωτικότητας
υπό το πρίσμα των υπηρεσιών κοινωνικής δικτυώσεως.
Α. Ανάγκη ελέγχου των πληροφοριών εκ μέρους των χρη-
στών
Β. Θεσμοθέτηση της αρχής της υπεθυνότητας
Γ. Ανάγκη διεξοδικής ενημερώσεως των χρηστών για τα
μέσα διαδόσεως των δεδομένων τους
Δ. Θεσμοθέτηση της αρχής εν αμφιβολία υπέρ της ιδιωτι-
κότητας
Ε. Ανάγκη ευαισθητοποιήσεως των χρηστών
ΣΤ. Συνειδητοποίηση των ορίων της τεχνολογίας να προστα-
τεύσει την ιδιωτικότητα