Κ. Πανάγος, Παρένθετη Μητρότητα: Ελληνικό νομικό καθεστώς και εγκληματολογικές προεκτάσεις, 2023


Κ. Πανάγος, Παρένθετη Μητρότητα: Ελληνικό νομικό καθεστώς και εγκληματολογικές προεκτάσεις, 2023

Οι κρίσιμοι βιοηθικοί προβληματισμοί που ανέκυψαν μέσω των βιολογικών εφαρμογών κατά τις προηγούμενες δεκαετίες συνέβαλαν στη διαμόρφωση ενός καινούργιου δικαιικού κλάδου, το «βιοδικαίου». Η Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή ανέδειξε επίσης την αναγκαιότητα της περαιτέρω συνεργασίας του οικογενειακού δικαίου με την κοινωνιολογία. Η παρένθετη μητρότητα αναγνωρίστηκε ρητά στην ελληνική έννομη τάξη με τον ν. 3089/2002. Ως βασική προϋπόθεση τέθηκε ότι η κυοφόρος δεν θα λαμβάνει οικονομικό αντάλλαγμα από τους κοινωνικούς γονείς. Ακολούθησε η ψήφιση του ν. 3305/2005 με τον οποίο τέθηκαν συμπληρωματικές ρυθμίσεις. Μεταξύ άλλων, η παραβίαση του νομικού πλαισίου εντάχθηκε στη σφαίρα του αξιοποίνου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αναδείχθηκε ένα ειδικό πεδίο μελέτης για τους εγκληματολόγους. Μέσω της εγκληματολογικής ανάλυσης εμπλουτίζεται περαιτέρω ο ήδη διεπιστημονικός κλάδος της βιοηθικής.

Στο πρώτο μέρος της μελέτης του Δρ. Κ. Πανάγου εξετάζονται οι παράγοντες που συνέβαλαν στην εισαγωγή της ειδικής ρύθμισης για την ΙΥΑ στην ελληνική έννομη τάξη υπό το πρίσμα της διεθνούς εμπειρίας. Στο δεύτερο μέρος δίνεται μια πανοραμική εικόνα του ισχύοντος νομικού πλαισίου. Στο τρίτο μέρος, η παρένθετη κυοφορία εξετάζεται με εγκληματολογικούς όρους. Η επιλογή του Έλληνα νομοθέτη να προβεί στην πρόβλεψη ποινικών κυρώσεων για τους παραβάτες του νομικού πλαισίου τίθεται υπό τη διόπτρα των εγκληματολογικών ορισμών του εγκλήματος. Αναδεικνύεται η σύνδεση των σχετικών ποινικών επιλογών με τις ευρύτερες τάσεις της σύγχρονης αντεγκληματικής πολιτικής. Έμφαση δίνεται στη σύνδεση της τεχνητής γονιμοποίησης με τη δράση οργανωμένων εγκληματικών δικτύων και το ευρύτερο φαινόμενο της εμπορίας ανθρώπων (human trafficking). Η μελέτη ολοκληρώνεται με τα μέτρα που ενδείκνυται να ληφθούν στο πεδίο της αντεγκληματικής πολιτικής με απώτερο στόχο την πρόληψη της θυματοποίησης.

Edition info

Title
Παρένθετη Μητρότητα: Ελληνικό νομικό καθεστώς και εγκληματολογικές προεκτάσεις
© 2023
Foreword
Author
ISBN
978-960-648-701-9
Pages
XXIII + 222
Price
€ 28.00
In stock

Table of contents   +

Περιεχόμενα

Πρόλογος Πρώτης Έκδοσης

Πρόλογος Δεύτερης Έκδοσης

Ευχαριστίες

Συντομογραφίες

Εισαγωγή

I. Η «κυοφορία» και η διαχρονική εξέλιξη

της ειδικής ρύθμισης για την ΙΥΑ

1.

Το διαχρονικό «πρόβλημα» της ατεκνίας και παρελθούσες πρακτικές για την αντιμετώπισή του

2.

Ο διεθνής απόηχος της υπόθεσης Baby M και η βιοηθική ως μορφή κοινωνικού ελέγχου των βιοϊατρικών εφαρμογών

3.

Τα νομοθετικά μοντέλα για την παρένθετη μητρότητα σε διεθνές επίπεδο

4.

Η διαμόρφωση της «αγοράς» της τεχνητής γονιμοποίησης στην Ελλάδα και η πρώιμη νομολογιακή αντιμετώπιση της παρένθετης κυοφορίας

5. Το «δίλημμα» ανάμεσα στη ρύθμιση και στην αυτορρύθμιση

6.

Η νομοπαρασκευαστική διαδικασία: Η σύνθεση και οι συνεδριάσεις της αρμόδιας επιτροπής

7.

Η συζήτηση στο κοινοβούλιο: Η διαδικασία για τη διαμόρφωση της κοινωνικής συναίνεσης απέναντι στην ΙΥΑ

8. Η εξέλιξη του νομοθετικού πλαισίου

8.1.

Οι συμπληρωματικές ρυθμίσεις του ν. 3305/2005 και οι τροποποιήσεις του

8.2. Οι Αποφάσεις της Εθνικής Αρχής ΙΥΑ

II. Οι νόμιμες προϋποθέσεις για την προσφυγή στην παρένθετη κυοφορία και η θεμελίωση της συγγένειας των κοινωνικών γονέων με το τέκνο

1. Οι γενικοί όροι για την προσφυγή στην ΙΥΑ

1.1.

Τα υποβοηθούμενα πρόσωπα και η προϋπόθεση της ιατρικής αναγκαιότητας

1.2. Τα ηλικιακά όρια των υποβοηθούμενων προσώπων

1.3. Η ενημερωμένη συγκατάθεση των υποβοηθούμενων προσώπων

2. Οι ειδικές προϋποθέσεις για την παρένθετη μητρότητα

2.1. Ιατρική αδυναμία κυοφορίας της κοινωνικής μητέρας

2.2. H καταλληλότητα της παρένθετης μητέρας για την κυοφορία

2.3. Ωάριο που να μην προέρχεται από την κυοφόρο

2.4. Κατάρτιση συμφωνίας ανάμεσα στα μέρη

2.5.

Η απαγόρευση του οικονομικού ανταλλάγματος στην κυοφόρο: Η πρόβλεψη του άρ. 1458 ΑΚ

2.6.

Η αποζημίωση της κυοφόρου για σωματική καταπόνηση: Η Απόφαση 1704/2022 της Εθνικής Αρχής ΙΥΑ

2.7.

Κατοικία ή προσωρινή διαμονή της αιτούσας ή της κυοφόρου στην Ελλάδα

2.8.

Η παροχή δικαστικής άδειας: Το ανακριτικό σύστημα της εκούσιας δικαιοδοσίας και η νομιμοποίηση της διαδικασίας

3.

Η αρχή της κοινωνικοσυναισθηματικής συγγένειας και το τεκμήριο του άρ. 1464 ΑΚ: «Η μητέρα δεν είναι πάντα βέβαιη»

4. Η σύνδεση του τέκνου με τον πατέρα

5.

Η άρνηση απόδοσης του τέκνου στην κοινωνική μητέρα και το αντίστροφο

6.

Η δυνατότητα της υιοθεσίας του τέκνου: Ένα μέσο για την καταστρατήγηση του ειδικού νομικού πλαισίου;

7.

Το δικαίωμα των μόνων άγαμων ανδρών να προσφύγουν σε παρένθετη μητέρα

8.

H προσφυγή στην παρένθετη μητρότητα από ομόφυλο ζεύγος με βάση αλλοδαπή δικαστική απόφαση: Αντίθεση στην ελληνική δημόσια τάξη;

III. Η παραβίαση του νομικού πλαισίου για την παρένθετη κυοφορία ως ποινικό αδίκημα: Μια εγκληματολογική ανάγνωση

1. Οι απαγορευμένες πράξεις στο πεδίο της παρένθετης μητρότητας

2.

Η δικαιολογητική βάση της εγκληματοποίησης με βάση την επιστήμη του ποινικού δικαίου

3.

Η κατανόηση της εγκληματοποίησης υπό το πρίσμα της εγκληματολογικής θεωρίας

3.1. Η παραβίαση των διαδικαστικών προϋποθέσεων

3.2. Η ποινική απαγόρευση της παροχής αμοιβής στην κυοφόρο

4.

H υπολειτουργία της Εθνικής Αρχής ΙΥΑ κατά την πρώτη δεκαετία: Η ποινική ρύθμιση ως παράδειγμα συμβολικής αντεγκληματικής πολιτικής

5.

Παρένθετη μητρότητα, εμπορία ανθρώπων και εγκληματικά δίκτυα

5.1.

Η εγκληματολογική σημασία της απαγόρευσης του ανταλλάγματος στην κυοφόρο: Μια απαγόρευση που ευνοεί το οργανωμένο έγκλημα;

5.2.

Το διεθνές σκηνικό και οι υποθέσεις που έχουν απασχολήσει τον ελληνικό διωκτικό μηχανισμό: Η σύνδεση της εμπορίας ανθρώπων με τον κοινωνικό αποκλεισμό

5.3.

Η παρένθετη κυοφορία ως σκοπός της εμπορίας γυναικών: Το ισχύον νομικό πλαίσιο και μελλοντικές προοπτικές

Επίλογος: Η σημασία της ολιστικής αντεγκληματικής πολιτικής

Βιβλιογραφία – Αρθρογραφία

α) Ελληνική

β) Ξενόγλωσση

Content type

Categories

 
Add to cart Add to wishlist
 

Related editions

Ένωση Ελλήνων Δικονομολόγων/Δικηγορικός Σύλλογος Καβάλας/Σ. Τσαντίνης..., Διαφορές από την οικογένεια, τον γάμο και την ελεύθερη συμβίωση, 2024
Κρίσιμα θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα διαφορών από τον γάμο, την οικογένεια και την ελεύθερη συμβίωση στη μεθόριο του ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου
Ε. Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη, Οικογενειακό Δίκαιο, 9η έκδ., 2024
Όλη η ύλη του Οικογενειακού Δικαίου σε έναν πλήρως επικαιροποιημένο τόμο
Ι. Σπυριδάκης, Οικογενειακό Δίκαιο, 4η έκδ., 2024
Μία πλήρως επικαιροποιημένη παρουσίαση της ύλης του Οικογενειακού Δικαίου προσιτή και κατανοητή σε κάθε αναγνώστη