Α. Πανταζόπουλος, Οι συμφωνίες παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας επί αστικών-εμπορικών διαφορών, 2023

Πίνακας Περιεχομένων

VIIΠρόλογος

XVΚυριότερες Συντομογραφίες

Μέρος Πρώτο

Οι συμφωνίες παρέκτασης κατά το αυτόνομο εθνικό δίκαιο

1§1. Εισαγωγή. Η πορεία της έρευνας

7§ 2. Ιστορική επισκόπηση της παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας

7Ι) Αρχαίο ελληνικό - ρωμαϊκό δίκαιο

9ΙΙ) Περίοδος Μεσαίωνα

9ΙΙΙ) Δίκαιο των νεώτερων χρόνων

15IV) Ελληνικό δίκαιο (ΠολΔ – Σχέδιο ΚΠολΔ)

17§ 3. Συγκριτική επισκόπηση

17Ι) Γερμανία

43ΙΙ) Γαλλία

52ΙΙΙ) Αυστρία

62ΙV) Ελβετία

67V) Ιταλία

69VI) Ηνωμένο Βασίλειο

80VII) Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής

87VIII) Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας

91IX) Ιαπωνία

95§4. Το υπερνομοθετικό πλαίσιο της συμφωνίας παρέκτασης

95Ι) Η αρχή του νόμιμου δικαστή

99ΙΙ) Το δικαίωμα δικαστικής προστασίας

§5.

105Η ρήτρα παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας κατά το ελληνικό δίκαιο.

Ι)

105Η συμφωνία των διαδίκων ως βάση διεθνούς δικαιοδοσίας κατά το ελληνικό δικονομικό δίκαιο

108ΙΙ) Προϋποθέσεις κύρους της συμφωνίας – Υποκειμενικά όρια

115ΙΙΙ) Τύπος Συμφωνίας

116IV) Αντικειμενικά όρια της συμφωνίας παρέκτασης

117V) Σιωπηρή συμφωνία παρέκτασης

VΙ)

123Ειδικά η συμφωνία παρέκτασης που δεν ορίζει και το κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο

VII)

125Νομική φύση – εφαρμοστέο δίκαιο – συνέπειες ρήτρας παρέκτασης

VIIΙ)

130Υπεροχή της δωσιδικίας της παρέκτασης έναντι των λοιπών δωσιδικιών

133ΙΧ) Ασφαλιστικά μέτρα

138Χ) Αναγκαστική εκτέλεση

141ΧΙ) Διαταγή πληρωμής

142ΧΙΙ) Ρήτρα παρέκτασης σε υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας

146ΧΙΙΙ) Έλεγχος καταχρηστικότητας

149XIV) Ρήτρες παρέκτασης σε εργατικές διαφορές

152XV) Ρήτρες παρέκτασης σε διαφορές καταναλωτών

158XVΙ) Ρήτρες παρέκτασης σε ασφαλιστικές διαφορές

161ΧVΙI) Ρήτρες παρέκτασης σε ναυτικές διαφορές

161α) Ρήτρες παρέκτασης σε φορτωτική

β)

168Ρήτρες παρέκτασης σε ναυλοσύμφωνα/φορτωτικές που παραπέμπουν σε όρους του ναυλοσύμφωνου

Μέρος Δεύτερο

2005Η παρέκταση διεθνούς δικαιοδοσίας κατά το ευρωπαϊκό δικονομικό δίκαιο & κατά τη Σύμβαση της Χάγης για τις συμφωνίες παρέκτασης δικαιοδοσίας του

§6.

173Οι συμφωνίες παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας κατά τον Κανονισμό 1215/2012 - Σύμβαση Λουγκάνο του 2007 - Σύμβαση Χάγης του

Ι)

173Οι συμφωνίες παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας ως σύνδεσμος διεθνούς δικαιοδοσίας κατά τον Κανονισμό 1215/2012

179ΙΙ) Brexit

ΙΙΙ)

181Οι ρήτρες παρέκτασης κατά τη Σύμβαση της Χάγης για τις συμφωνίες παρέκτασης της δικαιοδοσίας του 2005 – πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης

181α) Νομοθετική εξέλιξη

182β) Στόχος – Πεδίο/Προϋποθέσεις εφαρμογής

185i) Διεθνής διαφορά

190ii) Αστική/εμπορική διαφορά

196iii) Ρήτρα αποκλειστικής δικαιοδοσίας

198iv) Τύπος

201v) Εφαρμοστέο δίκαιο

202vi) Σιωπηρή συμφωνία παρέκτασης

γ)

203Σκιαγράφηση του περαιτέρω ρυθμιστικού πλαισίου της Σύμβασης της Χάγης – Ομοιότητες και διαφορές με τον Κανονισμό 1215/2012

ΙV)

206Οι ρήτρες παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας επί διεθνών μεταφορών (CMR, CIM, CIV, Σύμβαση Μόντρεαλ, Κανόνες Χάγης/Βίσμπυ, Σύμβαση των Αθηνών) – Πεδίο εφαρμογής Κανονισμού 1215/2012

211V) Αποσύνδεση από την κατοικία/έδρα εντός κράτους - μέλους

215VΙ) Ελεύθερη επιλογή (και ουδέτερου) forum

216VΙΙ) Διασυνοριακή διαφορά

VΙΙΙ)

219Συμφωνία παρέκτασης που καθορίζει δικαστήριο τρίτου κράτους

223ΙΧ) Ratione materiae

224Χ) Προϋποθέσεις συμφωνίας παρέκτασης

224α) Σύμπτωση δηλώσεων βούλησης των μερών

226β) Συμφωνίες ως προς τον τόπο εκπλήρωσης παροχής

229γ) Ακριβής προσδιορισμός έννομης σχέσης

δ)

230Ακριβής προσδιορισμός του δικαστηρίου – Κατά τόπον αρμοδιότητα

ε)

235Συντρέχων ή αποκλειστικός χαρακτήρας της συμφωνίας παρέκτασης

στ)

238Ζητήματα που αποκλείονται την ρήτρα παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας (άρθρο 24 Κανονισμού)

245ζ) Αποσύνδεση της ρήτρας παρέκτασης από την κύρια σύμβαση

η)

246Αποσύνδεση από το εφαρμοστέο δίκαιο επί της κύριας σύμβασης

256θ) Έλεγχος καταχρηστικότητας της ρήτρας παρέκτασης

ι)

260Οι συμφωνίες παρέκτασης στις υποθέσεις ασφαλίσεων, καταναλωτών και στις εργατικές διαφορές

264i) Υποθέσεις ασφαλίσεων

270ii) Υποθέσεις καταναλωτών

275iii) Εργατικές διαφορές

ΧΙ)

278Αντικειμενικά & Υποκειμενικά όρια συμφωνίας παρέκτασης – Σύγκρουση με άλλες αποκλειστικές δωσιδικίες του Κανονισμού

278α) Αντικειμενικά όρια

β)

280Αδικοπραξία (και ειδικώς αξιώσεις από αντιμονοπωλιακή νομοθεσία)

285γ) Συμψηφισμός

287δ) Ανταγωγή

289ε) Ασφαλιστικά μέτρα – Αναγκαστική εκτέλεση

292στ) Υποκειμενικά όρια

302ζ) Τύπος

304i) Παραδοσιακός έγγραφος τύπος

308ii) Διαβίβαση μέσω ηλεκτρονικής οδού

312iii) Προφορική συμφωνία με έγγραφη επιβεβαίωση

iv)

315Κατάρτιση υπό μορφή ανταποκρινόμενη στην πρακτική που έχουν καθιερώσει οι συμβαλλόμενοι στις μεταξύ τους σχέσεις

319v) Τύπος σύμφωνος με τις συνήθειες του διεθνούς εμπορίου

328XII) Σιωπηρή παρέκταση

328α) Η σιωπηρή συναίνεση του διαδίκου

β)

337Η σιωπηρή συμφωνία παρέκτασης σε υποθέσεις ασφαλίσεων, καταναλωτικές και εργατικές διαφορές

ΧΙΙΙ)

344Συνέπειες - Αποτελέσματα ρήτρας παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας

α)

344Prorogatio – derogatio/Ισχύς απόφασης που έκρινε τη συμφωνία παρέκτασης

354β) Ανταγωγικές Διαταγές (anti-suit injunctions)

356γ) Παρέκταση και εκκρεμοδικία

δ)

372Αγωγή αποζημίωσης/πρόβλεψη ποινικής ρήτρας για παραβίαση της συμφωνίας παρέκτασης;

§7.

383Οι συμφωνίες παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας κατά τους Κανονισμούς 1896/2006, 4/2009, 650/2012

383Ι) Οι συμφωνίες παρέκτασης κατά τον Κανονισμό 1896/2006

386ΙΙ) Οι συμφωνίες παρέκτασης κατά τον Κανονισμό 4/2009

398ΙΙΙ) Οι συμφωνίες παρέκτασης κατά τον Κανονισμό 650/2012

Μέρος Τρίτο

Εγγύτερη θεώρηση των συμφωνιών παρέκτασης

διεθνούς δικαιοδοσίας

§8.

409Εγγύτερη θεώρηση των συμφωνιών παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας

409Ι) Η προϋπόθεση της «διεθνούς» διαφοράς

ΙΙ)

418Διάκριση της ρήτρας παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας από τη ρήτρα παρέκτασης τοπικής αρμοδιότητας

ΙΙΙ)

425Διάκριση της ρήτρας παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας από τη διαιτητική ρήτρα

IV)

436Διάκριση της ρήτρας παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας από τη συμφωνία επιλογής εφαρμοστέου δικαίου και από τη συμφωνία ως προς τον τόπο εκπλήρωσης της παροχής

V)

440Νομική φύση και εφαρμοστέο δίκαιο επί της συμφωνίας παρέκτασης

461VI) Prorogatio – Derogatio

467VII) Η συμφωνία παρέκτασης

475VIIΙ) Τύπος

483ΙΧ) Υποκειμενικά Όρια

488Χ) Αντικειμενικά όρια

495XI) Ασφαλιστικά μέτρα

496ΧΙΙ) Έλεγχος καταχρηστικότητας

ΧΙΙΙ)

502Ρήτρες με αδύναμους συμβαλλόμενους (εργαζόμενοι – ασφαλισμένοι – καταναλωτές)

507XIV) Οι συμφωνίες παρέκτασης επί ναυτικών διαφορών

509ΧV) Ειδικές περιπτώσεις συμφωνιών παρέκτασης

509α) Αναγκαστική εκτέλεση

513β) Διαταγή πληρωμής

515γ) Υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας

ΧVΙ)

517Κατηγοριοποίηση – Είδη συμφωνιών παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας.

517α) Αποκλειστικές συμφωνίες παρέκτασης

524β) Συντρέχουσες συμφωνίες παρέκτασης

525γ) Ασύμμετρες συμφωνίες παρέκτασης

528ΧVΙΙ) Σιωπηρές συμφωνίες παρέκτασης

542ΧVΙΙΙ) Συνέπειες ρήτρας παρέκτασης διεθνούς δικαιοδοσίας

542α) Απόρριψη - θεμελίωση διεθνούς δικαιοδοσίας

544β) Διεθνής εκκρεμοδικία

γ)

548Η παραβίαση της ρήτρας παρέκτασης ως αρνητική προϋπόθεση αναγνώρισης/εκτέλεσης της απόφασης που εκδόθηκε

δ)

550Αξίωση αποζημίωσης επί παραβίασης ρήτρας παρέκτασης - Συμβατική πρόβλεψη ποινικής ρήτρας

Μέρος Τέταρτο

Συμπεράσματα μελέτης

569§9. Συμπεράσματα - θέσεις μελέτης

591Βιβλιογραφία

591Α΄ Ελληνική

606Β΄ Ξενόγλωσση

617Γ΄ Εισηγητικές εκθέσεις

618Δ΄ Εκθέσεις ερευνητικών ινστιτούτων

619Λημματικό ευρετήριο