Α. Αργυριάδης/Ρ. Χατζηνικολάου-Αγγελίδου/Λ. Σκαλίδης, Στοιχεία ασφαλιστικού δικαίου, 5η έκδ., 2007

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

§ 1. Ιστορική επισκόπηση

Ι. Πρώτες μορφές κοινωνίας κινδύνου

1. Έννοια της κοινωνίας κινδύνου

2. Κοινή ή γενική αβαρία

3. Ναυτικό δάνειο

4. Θαλάσσια ασφάλιση

5. Χερσαία ασφάλιση

ΙΙ. Νεότερη εξέλιξη

1. Ιδιωτική ασφάλιση

2. Κοινωνική ασφάλιση

3. Διάκριση

§ 2. Πηγές δικαίου

Ι. Νομοθετικές πηγές

1. Εμπορικός νόμος

2. ΚΙΝΔ

3. Ν.δ. 400/1970 και νεότεροι νόμοι

4. Σχέδιο Εμπορικού Κώδικα

5. Κ.Ν. 489/1976

6. Ειδικά νομοθετήματα

7. Ξένες ευρωπαϊκές νομοθεσίες

ΙΙ. Συμβατικές πηγές

1. Ενδοτικό ή αναγκαστικό δίκαιο

2. Ειδικοί όροι

3. Γενικοί όροι

4. Έλεγχος νομιμότητας των ΓΟΑ (Γενικών Όρων Ασφάλισης)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

Η ΑΣΦΑΛΙΣΗ

§ 3. Έννοια

Ι. Ουσιώδη στοιχεία

1. Ο κίνδυνος

α) Οικονομική ανάγκη

β) Αβεβαιότητα

2. Ομοιότητα κινδύνων

3. Κοινωνία κινδύνων

4. Ασφαλιστική κάλυψη

5. Ανταποδοτικός χαρακτήρας

6. Αξίωση

7. Αυτονομία

ΙΙ. Επουσιώδη στοιχεία

1. Επιχειρηματική οργάνωση

2. Αποτιμητό σε χρήμα

3. Παροχή χρηματική

ΙΙΙ. Ορισμός

§ 4. Διακρίσεις

Ι. Είδη κινδύνων

1. Θαλάσσιοι, χερσαίοι, αεροπορικοί

2. Προσωπικοί ή περιουσιακοί

ΙΙ. Η κάλυψη

1. Ασφάλιση ζημίας

α) Ασφάλιση ενεργητικού

β) Ασφάλιση παθητικού

2. Ασφάλιση ποσού

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄

Η ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ

§ 5. Γενική θεώρηση

Ι. Σημασία

ΙΙ. Νομική φύση

1. Ενοχική

2. Ανταλλακτική

α) Ασφάλιστρο

β) Ασφαλιστική κάλυψη

3. Σύμβαση διαρκείας

ΙΙΙ. Ορισμός

1. Επιστημονικός ορισμός

2. Νομοθετικός ορισμός

IV. Εμπορικότητα

V. Προασφάλιση

VI. Εφαρμοστέο δίκαιο

§ 6. Πρόσωπα

Ι. Ο ασφαλιστής

1. Ασφαλιστική επιχείρηση

2. Αλληλασφαλιστικοί συνεταιρισμοί

3. Βοηθητικά πρόσωπα

α) Πράκτορας

β) Παραγωγός

γ) Συντονιστής ασφαλιστικών συμβούλων

δ) Μεσίτης ασφαλίσεων

ε) Υπάλληλοι ασφαλιστικών επιχειρήσεων

στ) Μεσίτης Λλόυδ

ΙΙ. Οι ασφαλιζόμενοι

1. Αντισυμβαλλόμενος

2. Ασφαλισμένος

3. Δικαιούχος

4. Άλλα πρόσωπα

§ 7. Κατάρτιση

Ι. Γενικές διατάξεις

ΙΙ. Ειδικές μορφές

1. Τρέχουσα ασφάλιση

2. Προασφάλιση

3. Ομαδική ασφάλιση

ΙΙΙ. Τροποποιήσεις

§ 8. Ασφαλιστήριο

Ι. Έννοια

ΙΙ. Περιεχόμενο

1. Υποχρεωτικά στοιχεία

2. Δυνητικά στοιχεία

III. Παρεκκλίσεις από την αίτηση για ασφάλιση

IV. Είδη

1. Οφειλόμενο αποδεικτικό έγγραφο

2. Νομιμοποιητικό έγγραφο

3. Αξιόγραφο σε διαταγή

4. Αξιόγραφο στον κομιστή

5. Άλλες διακρίσεις

§ 9. Διάρκεια

Ι. Σημασία

1. Ασφαλιστική περίοδος

2. Τρόπος υπολογισμού

ΙΙ. Είδη

1. Τυπική διάρκεια

2. Ουσιαστική διάρκεια

3. Τεχνική διάρκεια

ΙΙΙ. Έναρξη

1. Σύμπτωση

2. Αναδρομική ασφάλιση

IV. Λήξη

1. Διαφορές

2. Αδράνεια

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΡΩΝ

§ 10. Καταβολή ασφαλίστρου

Ι. Γενικά

ΙΙ. Διακρίσεις

1. Καθαρό, μικτό

2. Κύριο, επασφάλιστρο

3. Ενιαίο, περιοδικό

4. Πρώτο, επόμενα

ΙΙΙ. Υπολογισμός

1. Ασφαλιστικό ποσό

2. Τιμολόγια

IV. Πληρωμή

1. Τρόπος

2. Χρόνος

3. Τόπος

V. Συνέπειες μη ομαλής καταβολής

1. Αγωγή

2. Καταγγελία

3. Μείωση

§ 11. Ασφαλιστικά βάρη

Ι. Έννοια

1. Κανόνες συμπεριφοράς

2. Εξειδίκευση καλής πίστης

3. Ορισμός

ΙΙ. Προσυμβατική δήλωση

1. Έννοια

2. Περιεχόμενο

3. Κύρωση

4. Τύχη ασφαλίστρου

5. Άλλα προσυμβατικά βάρη

ΙΙΙ. Αμετάβλητο κινδύνου

1. Έννοια

2. Περιεχόμενο

3. Κύρωση κατά το ισχύσαν δίκαιο

4. Κύρωση κατά το ισχύον δίκαιο

IV. Αποφυγή ή μείωση ζημίας

V. Ειδοποίηση ασφαλιστή

§ 12. Κάλυψη κινδύνου

Ι. Στατικό στάδιο

1. Παροχή προσδοκίας

2. Δευτερεύουσες υποχρεώσεις

ΙΙ. Καταβολή ασφαλίσματος

1. Ασφαλιστική περίπτωση

2. Εξαιρετικές ρήτρες

α) Υποκειμενικές. Πταίσμα ασφαλιζομένου

β) Αντικειμενικές. Πολεμικοί κίνδυνοι

γ) Μικτές

3. Αιτιώδης σύνδεσμος

α) Πρόσφορη αιτία

β) Εγγύτερη αιτία

γ) Προστατευτικός σκοπός

δ) Υποθετική αιτία

4. Ειδικότερα θέματα

α) Νομιμοποίηση

β) Απόδειξη

5. Καθορισμός ασφαλίσματος

α) Ασφάλιση ποσού

β) Ασφάλιση ζημίας

γ) Πληρωμή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄

ΕΚΧΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ

§ 13. Εκχώρηση

Ι. Περιπτώσεις

ΙΙ. Ενέργεια

§ 14. Παραγραφή

Ι. Χρόνος

ΙΙ. Μεταβολή όρων

ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΖΗΜΙΑΣ

§ 15. Ασφαλιστική ζημία

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

1. Έννοια

α) Ζημία περιουσιακή

β) Εξειδικευμένη

2. Είδη

α) Ενεργητικού, παθητικού

β) Ολική ή μερική

ΙΙ. Υπολογισμός

1. Συγκεκριμένος και υποκειμενικός

2. Εκτίμηση αντικειμενική

3. Πρόβλεψη

ΙΙΙ. Περιορισμοί

1. «Ελεύθερον αβαρίας»

2. Ελευθερίες ποσοστών

§ 16. Ασφαλιστικό συμφέρον

Ι. Έννοια

1. Οικονομική σχέση

2. Υποκείμενο

3. Αντικείμενο

ΙΙ. Διακρίσεις

1. Διαφορά αντικειμένου

2. Μελλοντικά συμφέροντα

3. Πολλαπλά συμφέροντα

4. Ξένα συμφέροντα

α) Ασφάλιση για λογαριασμό άλλου

β) Ασφάλιση για λογαριασμό όποιου ανήκει

ΙΙΙ. Λειτουργία

1. Έλλειψη

2. Απαλλοτρίωση

§ 17. Ασφαλιστική αξία

Ι. Έννοια

ΙΙ. Διακύμανση

1. Αρχική

2. Τρέχουσα

3. Τελική

ΙΙΙ. Αξία αποκατάστασης

1. Κρίσιμος χρόνος

2. Πλάσμα του αμετάβλητου

3. Αξία αντικατάστασης

IV. Συσχετισμός ασφαλιστικού ποσού

1. Πλήρης ασφάλιση

2. Υπερασφάλιση

3. Συνασφάλιση

α) Απλή συνασφάλιση

β) Πολλαπλή ασφάλιση

4. Υπασφάλιση

α) Αναλογικός κανόνας

β) Ασφάλιση σε πρώτο κίνδυνο

§ 18. Η αποζημιωτική αρχή

Ι. Απαγόρευση πλουτισμού

1. Περιπτώσεις εφαρμογής

2. Ασφαλιστική υποκατάσταση

ΙΙ. Εξαιρέσεις

1. Αποτίμηση

2. Άλλες εξαιρέσεις

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΧΕΡΣΑΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΖΗΜΙΑΣ

§ 19. Ασφάλιση πυρκαϊάς

Ι. Συμφέρον

ΙΙ. Κίνδυνοι

1. Πυρκαϊά

2. Κεραυνός, έκρηξη

3. Εξαιρέσεις

ΙΙΙ. Διάρκεια

IV. Ζημίες

§ 20. Ασφάλιση μεταφοράς

Ι. Συμφέρον

ΙΙ. Κίνδυνοι

1. Αρχή καθολικότητας

2. Εξαιρέσεις

ΙΙΙ. Διάρκεια

§ 21. Ασφάλιση ευθύνης

Ι. Έννοια

ΙΙ. Εξέλιξη

ΙΙΙ. Είδη

1. Γενική ασφάλιση ευθύνης

2. Ασφάλιση ευθύνης αυτοκινήτου

ΙV. Ενέργεια

1. Ελευθερωτική αξίωση

2. Ευθεία αξίωση

3. Αξίωση νομικής προστασίας

V. Ασφαλιστική περίπτωση

§ 22. Άλλες χερσαίες ασφαλίσεις ζημίας

Ι. Ασφαλίσεις ενεργητικού

1. Ασφάλιση πιστώσεων

2. Ασφάλιση γεωργικών προϊόντων

3. Ασφάλιση αυτοκινήτου

ΙΙ. Ασφαλίσεις παθητικού

1. Ασφάλιση νομικής προστασίας

2. Αντασφάλιση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄

ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗ

§ 23. Γενική θεώρηση

Ι. Νομοθετική αυτοτέλεια

ΙΙ. Είδη

1. Ασφαλίσεις ενεργητικού

2. Ασφαλίσεις παθητικού

ΙΙΙ. Θαλάσσιοι κίνδυνοι

1. Αρχή καθολικότητας

2. Εξαιρέσεις

3. Οι πολεμικοί κίνδυνοι ειδικότερα

4. Επενέργεια θαλασσίων κινδύνων

IV. Αδιαίρετο ασφαλίστρου

V. Ιδιαίτερη διαμόρφωση ασφαλιστικών βαρών

1. Άρθρο 273 § 1 ΚΙΝΔ

2. Άρθρο 278 ΚΙΝΔ

§ 24. Ασφάλιση πλοίου

Ι. Συμφέροντα και ευθύνες

1. Συμφέρον κυρίου

α) Πλοίο

β) Ναυπηγούμενο

γ) Αξία αποκατάστασης

2. Ευθύνη πλοιοκτήτη

3. Ικανοποίηση ενυπόθηκου δανειστή

4. Ευθύνη εκναυλωτή

ΙΙ. Διάρκεια

1. Ασφάλιση ορισμένου χρόνου

2. Ασφάλιση ορισμένου ταξιδιού

ΙΙΙ. Ζημίες

1. Ζημίες πλοίου

2. Οφειλές προς τρίτους

3. Έξοδα

§ 25. Ασφάλιση φορτίου

Ι. Συμφέροντα

1. Φορτίο

2. Οικονομική σχέση κυρίου

3. Ελπιζόμενο κέρδος

ΙΙ. Διάρκεια

ΙΙΙ. Ζημίες

§ 26. Ασφάλιση ναύλου

Ι. Συμφέροντα και ευθύνες

1. Συμβατικός ναύλος

2. Μικτός ναύλος

3. Ευθύνη εκναυλωτή, ναυλωτή

4. Ελπιζόμενος ναύλος

ΙΙ. Ενέργεια και διάρκεια κινδύνων

ΙΙΙ. Ζημίες

§ 27. Εγκατάλειψη

Ι. Έννοια

ΙΙ. Περιπτώσεις

1. Απώλεια ή απόλυτη αδυναμία επισκευής

2. Ασύμφορο ή σχετική αδυναμία επισκευής

3. Έλλειψη ειδήσεων

4. Άλωση ή εμπόδιση

ΙΙΙ. Διαδικασία

1. Προθεσμία

2. Άσκηση

3. Αμφισβήτηση

IV. Αποτελέσματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΣΟΥ

§ 28. Γενικές αρχές ασφάλισης ποσού

Ι. Η αφηρημένη κάλυψη

ΙΙ. Οι προσωπικοί κίνδυνοι

ΙΙΙ. Ισχύ ασφαλιστικών βαρών

IV. Ασφάλισμα

§ 29. Ασφάλιση ζωής

Ι. Έννοια

ΙΙ. Είδη

1. Μορφή καλυπτομένου κινδύνου

α) Ασφάλιση θανάτου

β) Ασφάλιση επιβίωσης

γ) Μικτή ασφάλιση

δ) Ασφάλιση διπλής ημέρας

ε) Ασφάλιση ειδικού κινδύνου θανάτου

2. Πρόσωπο ασφαλισμένου

α) Ασφάλιση ίδιας ζωής

β) Ασφάλιση ζωής τρίτου

γ) Ασφάλιση «δύο κεφαλών»

ΙΙΙ. Δικαιούχος

1. Αντισυμβαλλόμενος

2. Τρίτος

IV. Μετατροπή ή πρόωρη λήξη

1. Ελευθερία καταγγελίας

2. Μετατροπή, δικαίωμα εξαγοράς

3. Αυτοκτονία

§ 30. Άλλες ασφαλίσεις ποσού

Ι. Ασφάλιση ατυχήματος

1. Έννοια

2. Είδη

3. Δικαιούχος

ΙΙ. Ασφάλιση ασθένειας

ΚΥΡΙΟΤΕΡΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ι. Αρχική Βιβλιογραφία

ΙΙ. Νεότερη Βιβλιογραφία