Π. Δέγλερης, Οι δημόσιες συμβάσεις στην ενωσιακή έννομη τάξη Ι και ΙΙ, 2η έκδ., 2025

Η έκδοση του βιβλίου αυτού αποτελεί ουσιαστικά την αναγκαία συνέχεια του προηγούμενου τόμου του 2019 (Οι δημόσιες συμβάσεις στην ενωσιακή έννομη τάξη I), μιας και προστέθηκε, στο βασικό πλαίσιο των ενωσιακών κανόνων (ουσιαστικών και δικονομικών), μια αναλυτική αποτύπωση της εξέλιξης μίας δημόσιας σύμβασης από το ξεκίνημα της διαδικασίας μέχρι τη λύση της σύμβασης, με αναφορές σε κρίσιμα «ειδικά» σημεία, όπως ενδεικτικά: οι διορθώσεις και οι συμπληρώσεις των προσφορών, ο έλεγχος των αδικαιολόγητα χαμηλών προσφορών, τα ζητήματα των εμπιστευτικών πληροφοριών στις προσφορές και τα της θεμελίωσης της πραγματικής δικαστικής προστασίας, και όλα αυτά ιδωμένα μέσα από τις κρίσιμες αποφάσεις του Δικαστηρίου.
Η συμπλήρωση αυτή, με το δεύτερο μέρος, συνετέλεσε με τη σειρά της στην πλήρη αναμόρφωση και επικαιροποίηση και του πρώτου μέρους, πάντα όμως με οδηγό –σε διαρκή αναζήτηση– την ίδια διήκουσα γραμμή, που τελικά συνέδεσε και τα δύο μέρη (I και II), και που δεν ήταν άλλη από την αναζήτηση και ένταξη στην ανάλυση αυτή όλων των σχετικών με το αντικείμενο αποφάσεων του ΔΕΕ, αναδεικνύοντας ουσιαστικά τον ρόλο της νομολογίας του Δικαστηρίου ως «πραγματικής πηγής δικαίου».
Στο παρόν δημιουργήθηκε και προστέθηκε ένα ακόμη –το τελευταίο– κεφάλαιο με τις «ελληνικού ενδιαφέροντος» αποφάσεις του ΔΕΕ σε ζητήματα δημοσίων συμβάσεων.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΡΩΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α
ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΕΝΩΣΙΑΚΗ ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ
Α1. Η σημασία των δημοσίων συμβάσεων στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά
Α2. Η ευθεία εφαρμογή του πρωτογενούς ενωσιακού δικαίου στο πεδίο των δημοσίων συμβάσεων
Α2.1. Στον πυρήνα των βασικών ελευθεριών - στο κέντρο της ενιαίας αγοράς
Α2.2. Εφαρμογή του άρθρου 34 Σ.Λ.Ε.Ε. (Η αμοιβαία εμπιστοσύνη)
Α2.3. Εφαρμογή των άρθρων 49 και 56 Σ.Λ.Ε.Ε.
Α2.4. Εξαιρέσεις και περιορισμοί στην εφαρμογή της Σ.Λ.Ε.Ε.
Α2.5 Εφαρμογή των άρθρων 101 - 105 Σ.Λ.Ε.Ε.
Α3. Το άνοιγμα της αγοράς των δημοσίων συμβάσεων στον ανταγωνισμό
Α4. Η εξέλιξη των κανόνων δικαίου για τις δημόσιες συμβάσεις (Με αφετηρία το έτος 1971)
Α5. Μεταφορά και εφαρμογή των Οδηγιών στα εθνικά δίκαια - διαχρονικό δίκαιο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
Β1. Ο ρόλος του Δ.Ε.Ε. στη διάπλαση του δικαίου των δημοσίων συμβάσεων
Β2. Η «αμεσότητα» και η «υπεροχή» (ή «προτεραιότητα στην εφαρμογή») του ενωσιακού δικαίου
Β2.1. Η αρχή της «άμεσης ισχύος» (άμεσης εφαρμογής - άμεσου αποτελέσματος) του ενωσιακού δικαίου
Β2.2. Η αρχή της «υπεροχής» (ή «προτεραιότητας στην εφαρμογή») του ενωσιακού δικαίου
Β2.3. Η διείσδυση του ενωσιακού δικαίου στην ελληνική έννομη τάξη μέσω του άρθρου 28 του Συντάγματος (αλλά και της Ερμηνευτικής Δήλωσης)
Β3. Ο θεσμοθετημένος «διάλογος» των Δικαστηρίων - Η υποβολή προδικαστικού ερωτήματος στο Δ.Ε.Ε. (άρθρο 267 Σ.Λ.Ε.Ε.)
Β3.1. Νομοθετική βάση και σκοπός της ρύθμισης
Β3.2. Η προτεραιότητα του ελέγχου συμβατότητας έναντι του ελέγχου συνταγματικότητας
Β3.3. Οι εκατέρωθεν υποχρεώσεις των εθνικών δικαστηρίων και του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης - οριοθετημένη κατανομή λειτουργιών
Β3.4. Περιεχόμενο των προδικαστικών ερωτημάτων
Β3.5. Εξαίρεση στην υποχρέωση υποβολής προδικαστικού ερωτήματος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ
Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΜΒΑΣΗ
Γ1. Η έννοια της δημόσιας σύμβασης
Γ1.1. Μια ενωσιακή έννοια
Γ1.2. Οι επαχθείς συμβάσεις
Γ1.3. Ο έγγραφος (συστατικός) τύπος
Γ1.4. Οι αναθέτουσες αρχές («οι αγοραστές του Δημοσίου»)
Γ1.5. Οι οικονομικοί φορείς
Γ1.6. Το συμβατικό αντικείμενο
Γ1.7. Η σύμβαση παραχώρησης (Οδηγία 2014/23/Ε.Ε.)
Γ1.8. Το στοιχείο της επιλογής ως αναγκαίο - κρίσιμο στοιχείο της δημόσιας σύμβασης
Γ1.9. Διάκριση της δημόσιας σύμβασης από τη διοικητική σύμβαση
Γ2. Θεμελιώδεις κανόνες και αρχές
Γ2.1. Η ίση μεταχείριση - Η απαγόρευση διακρίσεων
Γ2.2. Η υποχρέωση διαφάνειας
Γ2.3. Η αναλογικότητα
Γ2.4. Ο ελεύθερος - ανόθευτος ανταγωνισμός
Γ2.5. Η αμοιβαία αναγνώριση
Γ2.6. Η διασφάλιση συμμόρφωσης με την περιβαλλοντική, εργατική και κοινωνικοασφαλιστική νομοθεσία
Γ.2.7. Η ασφάλεια δικαίου
Γ3. Πεδίο εφαρμογής των Οδηγιών
Γ3.1. Κατώτατα όρια («κατώφλια») και μέθοδοι υπολογισμού της εκτιμώμενης αξίας
Γ3.2. Εφαρμογή ενωσιακών κανόνων και για δημόσιες συμβάσεις εκτός του πεδίου εφαρμογής των Οδηγιών - Το βέβαιο διασυνοριακό ενδιαφέρον
Γ3.3. Δημόσιες συμβάσεις μεταξύ οντοτήτων του δημόσιου τομέα
Γ3.3.1 Η (1η) εξαίρεση των συμβάσεων «in house» (κάθετη συνεργασία)
Γ3.3.2 Η (2η) εξαίρεση των συμβάσεων συνεργασίας μεταξύ δύο ή περισσότερων αναθετουσών αρχών (οριζόντια συνεργασία)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ
Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΗ ΣΥΝΑΨΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
Δ1. Έναρξη Διαγωνιστικής Διαδικασίας: Η Διακήρυξη
Δ1.1. Κανονιστικό πλαίσιο
Δ1.2. Τεχνικές προδιαγραφές (χαρακτηριστικά - προϋποθέσεις)
Δ2. Διαδικασίες - Τεχνικές και εργαλεία για ηλεκτρονικές και συγκεντρωτικές προμήθειες
Δ2.1. Περιοριστική ρύθμιση διαδικασιών
Δ2.2. Ανοικτή διαδικασία
Δ2.3. Κλειστή διαδικασία
Δ2.4. Ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση
Δ2.5. Ανταγωνιστικός διάλογος
Δ2.6. Σύμπραξη καινοτομίας
Δ2.7. Διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη προκήρυξη (άρθρο 32 Οδηγίας 2014/24/Ε.Ε.)
Δ2.8. Συμφωνία - πλαίσιο (μια αποτελεσματική τεχνική)
Δ2.9. Δυναμικά συστήματα αγορών (μια εξ ολοκλήρου ηλεκτρονική διαδικασία)
Δ2.10 Ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί (αυτόματη - με ηλεκτρονικά μέσα - αξιολόγηση)
Δ2.11 Ηλεκτρονικοί κατάλογοι
Δ2.12 Κεντρικές δραστηριότητες προμηθειών και κεντρικές αρχές αγορών
Δ3. Η αξιολόγηση
Δ3.1. Κριτήρια επιλογής
Δ3.2. Κριτήρια ανάθεσης - Προστασία περιβάλλοντος, βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης - κοινωνικά κριτήρια
Δ3.3. Λόγοι αποκλεισμού
Δ3.3.1 Υποχρεωτικοί λόγοι αποκλεισμού
Δ3.3.2 Προαιρετικοί λόγοι αποκλεισμού
Δ3.3.3 Ο νέος μηχανισμός του “self-cleaning” - δυνατότητα ανταπόδειξης
Δ3.3.4 Το επαγγελματικό παράπτωμα
Δ3.3.5 Η σύγκρουση συμφερόντων
Δ3.4. Οι ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές
Δ4. Η συμπλήρωση - διόρθωση της προσφοράς
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε
ΑΝΑΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
Ε1. Υποχρεώσεις της αναθέτουσας αρχής
Ε1.1 Ενημέρωση - διαφανής και γραπτή διαδικασία- αιτιολόγηση
Ε1.2. Τεχνικά ή εμπορικά απόρρητα και εμπιστευτικές πληροφορίες των προσφορών
Ε2. Η αρχή της μη υποχρέωσης τελικής ανάθεσης της σύμβασης (Η ματαίωση του διαγωνισμού)
Ε3. Κατά την εκτέλεση της σύμβασης
Ε3.1. Η υπεργολαβία
Ε3.2. Η τροποποίηση της σύμβασης κατά τη διάρκειά της
Ε3.3. Η λύση της σύμβασης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ
Οι συμβάσεις στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας
(Οδηγία 2009/81/Ε.Κ.)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ
Η έννομη προστασία - Οι «δικονομικεσ» Οδηγιεσ
Ζ1. Η διαδικασία θέσπισης ενιαίου και αυτόνομου δικονομικού πλαισίου για τις δημόσιες συμβάσεις
Ζ1.1. Οι «δικονομικές» Οδηγίες 89/665/Ε.Ο.Κ. και 92/13/Ε.Ο.Κ
Ζ1.2. Οι τροποποιήσεις με την Οδηγία 2007/66/Ε.Κ. («New Remedies» Directive) και την Οδηγία 2024/13/Ε.Ε
Ζ1.3. Η επέμβαση στο δικονομικό δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων - ένα συνεκτικότερο δικονομικό πλαίσιο
Ζ2. Η θεμελίωση της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας
Ζ2.1. Η πραγματική δικαστική προστασία στο πρωτογενές ενωσιακό δίκαιο
Ζ2.2. Δικαστική προστασία στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (άρθρα 6 & 13 Ε.Σ.Δ.Α.)
Ζ3. Η -ad hoc- νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Ζ3.1. Το δικαίωμα στην πραγματική δικαστική προστασία - «Το δικαίωμα στον δικαστή» («droit au juge»)
Ζ3.2. Η προσωρινή δικαστική προστασία
Ζ4. Η θέσπιση τριών «τύπων» έννομης προστασίας - Το δικαίωμα προσφυγής
Ζ5. Δικαιούμενοι προστασίας - Έννομο συμφέρον
Ζ6. Υποχρεωτική αναστολή της υπογραφής της σύμβασης («standstill obligation»)
Ζ7. Υποχρέωση θέσπισης προθεσμίας για την άσκηση προσφυγής.
Ζ8. Η πλήρης γνώση της παραβίασης και η υποχρέωση ενημέρωσης ως προϋπόθεση για την έναρξη της προθεσμίας άσκησης προσφυγής
Ζ9. Περιεχόμενο προσφυγής - έλεγχος νομιμότητας
Ζ10. Τα προσωρινά μέτρα (αίτηση αναστολής)
Ζ11. Η ακύρωση της παράνομης πράξης (Το ανενεργό της σύμβασης)
Ζ12. Η αξίωση αποζημίωσης (Η αρχή της ευθύνης των κρατών - μελών)
κεφαλαιο Η
επιλογη αποφασεων δ.ε.ε. ελληνικου ενδιαφεροντοσ
Η.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
Η.2. Επιλογή αποφάσεων
Η2.1 Δ.Ε.Ε. 4.5.1995 - C-79/84 (Επιτροπή κατά Ελληνικής Δημοκρατίας) - Σύναψη συμφωνίας πλαισίου μη δημοσιεύοντας τη σχετική ανακοίνωση στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
Η2.2. Δ.Ε.Ε. 19.9.1996 - C-236/95 (Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά Ελληνικής Δημοκρατίας) - Η καθυστέρηση στην ενσωμάτωση της «δικονομικής» Οδηγίας 89/665/Ε.Ο.Κ.
Η2.3. Δ.Ε.Ε. 23.1.2003 - C-57/01 (Μακεδονικό Μετρό και Μηχανική) - 267 Σ.Λ.Ε.Ε. - Προδικαστικό ερώτημα - Μεταβολή σύνθεσης κοινοπραξίας - Δικαίωμα προσφυγής
Η2.4. Δ.Ε.Ε. 2.6.2005 - C-394/02 (Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά Ελληνικής Δημοκρατίας) - Σύμβαση της Δ.Ε.Η. για την κατασκευή συστήματος ταινιοδρόμων στον ατμοηλεκτρικό σταθμό Μεγαλόπολης με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού
Η2.5. Δ.Ε.Ε. 14.6.2007 - C-6/05 (Medipac-Καζαντζίδης) - 267 Σ.Λ.Ε.Ε. - Προδικαστικό ερώτημα - Τεχνικές προδιαγραφές - Εναρμονισμένα ευρωπαϊκά πρότυπα - Η σήμανση CE
Η2.6. Δ.Ε.Ε. 18.12.2007 - C-481/06 (Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά Ελληνικής Δημοκρατίας) - 258 Σ.Λ.Ε.Ε. - Προσφυγή λόγω παράβασης - Μη νόμιμη θέσπιση ειδικών περιπτώσεων προμήθειας χωρίς διαγωνισμό και με καθορισμό ανώτατης τιμής - Προμήθειες νοσοκομείων
Η2.7. Δ.Ε.Ε. 19.3.2009 - C-489/06 (Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά Ελληνικής Δημοκρατίας) - 258 Σ.Λ.Ε.Ε. - Προσφυγή λόγω παράβασης - Σήμανση CE - Ειδική διαδικασία διασφάλισης Οδηγίας 93/42/Ε.Ο.Κ.
Η2.8. Δ.Ε.Ε. 24.1.2008 - C-532/06 (Λιανάκης κ.λπ.) - 267 Σ.Λ.Ε.Ε. - προδικαστικό ερώτημα - Μη νόμιμος καθορισμός κριτηρίων ανάθεσης και συντελεστών βαρύτητας εκ των υστέρων (δηλαδή μετά την υποβολή και αποσφράγιση των προσφορών)
Η2.9. Δ.Ε.Ε. 12.11.2009 - C-199/07 (Επιτροπή Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά Ελληνικής Δημοκρατίας) - 258 Σ.Λ.Ε.Ε. - Προσφυγή λόγω παράβασης - Μη νόμιμος πρόσθετος λόγος αποκλεισμού σε βάρος αλλοδαπών γραφείων μελετών - Αμοιβαία αναγνώριση
Η2.10 Δ.Ε.Ε. 16.12.2008 - C-213/07 (Μηχανική) - 267 Σ.Λ.Ε.Ε. - Προδικαστικό ερώτημα - Λόγοι αποκλεισμού - «Βασικός μέτοχος»
Η2.11 Δ.Ε.Ε. 4.6.2009 - C-250/07 (Επιτροπή Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά Ελληνικής Δημοκρατίας) - 258 Σ.Λ.Ε.Ε. - Προσφυγή λόγω παράβασης - Διαγωνισμός Δ.Ε.Η. Α.Ε. - Ενημέρωση για λόγους αποκλεισμού
Η2.12 Δ.Ε.Ε. 6.5.2010 - C-145/08 (Club Hotel Loutraki) - 267 Σ.Λ.Ε.Ε. Προδικαστικά ερωτήματα από το Σ.τ.Ε. - Η έννοια της μικτής σύμβασης - Πώληση μετοχών - Αποτελεσματική δικαστική προστασία
Η2.13 Δ.Ε.Ε. 25.10.2018 - C-260/17 (Anodiki Services EPE) - 267 Σ.Λ.Ε.Ε. Προδικαστικό ερώτημα - Εξαιρέσεις για συμβάσεις υπηρεσιών άρθρου 10 περ. ζ΄ της Οδηγίας 2014/24/Ε.Ε. - Ερμηνεία άρθρου 1 παρ. 1 Οδηγίας 89/665/Ε.Ο.Κ
Η2.14. Δ.Ε.Ε. 24.3.2021 - C-771/19 (NAMA) - 267 Σ.Λ.Ε.Ε - Προδικαστικό ερώτημα - Έννομο συμφέρον του αποκλεισθέντος προσφέροντος να αμφισβητήσει το νομότυπο της απόφασης αποδοχής άλλου προσφέροντος - Το «διευρυμένο» έννομο συμφέρον της ενωσιακής νομοθεσίας
Η3. Αντί επιλόγου
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ περιεχομενων ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
Τύπος περιεχομένου
Κατηγορίες
Sakkoulas-Online.gr