Ν. Παρασκευόπουλος/Κ. Κοσμάτος/Χ. Λαμπάκης..., Ναρκωτικά & Εξαρτήσεις, 2025

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΛΗΤΩΝ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ του ν. 4139/2013 (Προοίμιο)

ΚΕΙΜΕΝΟ Ν. 4139/2013 (όπως ισχύει σήμερα)

Άρθρο 1. Ορισμός ναρκωτικών

1. Ορισμός ναρκωτικών

2. Κάνναβη Sativa

2.1.

2.2. Υπουργικές Αποφάσεις

3. Οι ναρκωτικές ουσίες

Άρθρο 2. Παραγωγή, κατοχή και διακίνηση ναρκωτικών

Άρθρο 2 Α. Έγκριση εγκατάστασης και λειτουργίας μεταποιητικών μονάδων για την παραγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης

Άρθρο 2 Β. Όροι και προϋποθέσεις έγκρισης εγκατάστασης και λειτουργίας

Άρθρο 2 Γ. Διαδικασία έγκρισης εγκατάστασης

Άρθρο 2 Δ. Διαδικασία έγκρισης λειτουργίας

Άρθρο 2 Ε. Παράβολο

Άρθρο 2 ΣΤ. Μεταβολές στην ασκούμενη δραστηριότητα

Άρθρο 2 Ζ. Κωλύματα

Άρθρο 2 Η. Παραβίαση όρων και προϋποθέσεων της έγκρισης παραγωγής και διάθεσης τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης

Άρθρο 2 Θ. Χωροθέτηση περιοχών καλλιέργειας και λειτουργίας μεταποιητικών μονάδων φαρμακευτικής κάνναβης

Άρθρο 2 Ι. Διαδικασία εξαγωγής παραγόμενων τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς

Άρθρο 2 ΙΑ. Όροι και προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας παραγωγής αποκλειστικά για εξαγωγή τελικών παραγόμενων προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης

Άρθρο 2 ΙΒ. Άδεια παραγωγής αποκλειστικά για εξαγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης με τη μορφή του ξηρού ανθού

Άρθρο 2 ΙΓ. Ειδικοί όροι για την έκδοση άδειας παραγωγής αποκλειστικά για εξαγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης με τη μορφή του ξηρού ανθού

Άρθρο 2 ΙΔ. Εισαγωγή και εξαγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού, πρώτων υλών και ουσιών

Άρθρο 2 ΙΕ. Έγκριση Ε.Ο.Φ. για την παραγωγή και κυκλοφορία τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα

Άρθρο 2 ΙΣΤ. Εξουσιοδοτικές διατάξεις

Άρθρο 3. Πρόδρομες ουσίες

Άρθρο 4. Έλεγχος και εποπτεία επί των ναρκωτικών

Άρθρο 5. Επιτροπή Ναρκωτικών

Άρθρο 6. Αμοιβή μελών και γραμματέα

Άρθρο 7. Καθορισμός προϋποθέσεων διάθεσης σκευασμάτων και ιδιοσκευασμάτων

Άρθρο 8. Συνταγές χορήγησης ναρκωτικών και παραβάτες αυτών

Άρθρο 9. Χορήγηση ναρκωτικών από φαρμακοποιούς

Άρθρο 10. Προμήθεια ναρκωτικών

Άρθρο 11. Κατεργασία ναρκωτικών

Άρθρο 12. Φαρμακευτικά σκευάσματα οπίου

Άρθρο 13. Πώληση ναρκωτικών

Άρθρο 14. Υποχρεώσεις φαρμακοποιών

Άρθρο 15. Έλεγχος διάθεσης ναρκωτικών

Άρθρο 16. Καθορισμός τιμής ναρκωτικών

Άρθρο 17. Τελωνειακή φύλαξη ναρκωτικών

Άρθρο 18. Εξαγωγή ναρκωτικών

Άρθρο 19. Αποστολή ναρκωτικών διαμέσου της Ελλάδας και εισαγωγή τους με δέματα ή επιστολές

Άρθρο 20. Διακίνηση ναρκωτικών

1. Εισαγωγικά. Το έγκλημα διακίνησης ναρκωτικών και το προστατευόμενο έννομο αγαθό

1.1. Διακίνηση ναρκωτικών.

2. Αντικειμενική υπόσταση των επιμέρους τροπών τέλεσης

2.1. Εισαγωγικά. Οι τρόποι/μορφές τέλεσης της διακίνησης

2.2. Οι επιμέρους τρόποι τέλεσης

2.2.1. Η εισαγωγή ναρκωτικών

2.2.2. Η εξαγωγή ναρκωτικών

2.2.3. Η διαμετακόμιση ναρκωτικών

2.2.4. Η πώληση, η αγορά ναρκωτικών, καθώς και η πώληση νοθευμένων ειδών μονοπωλίου ναρκωτικών ουσιών

2.2.5. Η προσφορά ναρκωτικών

2.2.6. Η διανομή ναρκωτικών

2.2.7. Η διάθεση ναρκωτικών

2.2.8. Η αποστολή ναρκωτικών

2.2.9. Η παράδοση ναρκωτικών

2.2.10. Η αποθήκευση ναρκωτικών

2.2.11. Η παρακατάθεση ναρκωτικών

2.2.12. Η παρασκευή ναρκωτικών

2.2.13. Η κατοχή ναρκωτικών

2.2.14. Η μεταφορά ναρκωτικών

2.2.15. Η νόθευση ναρκωτικών

2.2.16. Η καλλιέργεια οποιουδήποτε φυτού του γένους της κάνναβης, του φυτού της μήκωνος της υπνοφόρου, οποιουδήποτε είδους φυτού του γένους ερυθρόξυλου, καθώς και οποιουδήποτε άλλου φυτού από το οποίο παράγονται ναρκωτικές ουσίες

2.2.17. Η συγκομιδή οποιουδήποτε φυτού του γένους της κάνναβης, του φυτού της μήκωνος της υπνοφόρου, οποιουδήποτε είδους φυτού του γένους ερυθρόξυλου, καθώς και οποιουδήποτε άλλου φυτού από το οποίο παράγονται ναρκωτικές ουσίες

2.2.18. Η παραγωγή ναρκωτικών ουσιών

2.2.19. Η εκχύλιση ναρκωτικών ουσιών

2.2.20. Η χορήγηση ουσιών για υποκατάσταση της εξάρτησης κατά παράβαση των σχετικών διατάξεων

2.2.21. Η διεύθυνση καταστήματος στο οποίο γίνεται εν γνώσει του δράστη συστηματική διακίνηση ναρκωτικών

2.2.22. Η χρηματοδότηση, η οργάνωση ή η διεύθυνση δραστηριοτήτων διακίνησης ναρκωτικών ουσιών

2.2.23. Η νόθευση Ή η κατάρτιση Ή η χρησιμοποίηση πλαστής ιατρικής συνταγής για τη χορήγηση ναρκωτικών με σκοπό τη διακίνησή τους

2.2.24. Η μεσολάβηση σε κάποια από τις πράξεις διακίνησης

3. Υποκειμενική υπόσταση

3.1. Ο δόλος του δράστη διακίνησης

3.2. Μορφές διακίνησης που απαιτούν ειδικό δόλο

3.3. Αυτοτελείς ισχυρισμοί

3.4. Ικανότητα για καταλογισμό

3.5. Αμέλεια

4. Απόπειρα

4.1. Η απόπειρα στο έγκλημα διακίνησης ναρκωτικών

4.2. Απρόσφορη απόπειρα

4.3. Η απόπειρα στους τρόπους τέλεσης της διακίνησης

5. Συμμετοχή

5.1. Εισαγωγικά

5.2. Συναυτουργία

5.3. Ηθική αυτουργία

5.4. Συνέργεια

5.5. Ουδέτερες πράξεις

6. Συρροή

6.1. Η συρροή διαφόρων μορφών τέλεσης της διακίνησης

6.2. Ειδικές μορφές διακίνησης

7. Ποινική κύρωση

7.1. Το προβλεπόμενο πλαίσιο στερητικής της ελευθερίας ποινής

7.2. Μειωμένη ποινή (άρθρο 83 ΠΚ)

7.3. Ειδικά κριτήρια για την επιμέτρηση της ποινής (κατ’ άρθρο 20 παρ. 3)

7.4. Χρηματική ποινή

7.5. Παρεπόμενες ποινές

7.6. Εκτέλεση της ποινής

8. Αυτοτελείς ισχυρισμοί

8.1. Εισαγωγικά

8.2. Αποκλειστική χρήση (βλ. και άρθρο 29)

8.3. Ισχυρισμός περί συνδρομής εξάρτησης του κατηγορουμένου (βλ. και άρθρο 30)

9. Δικονομικά ζητήματα

9.1. Εισαγωγικά

9.2. Αρμόδιο δικαστήριο

9.3. Μαρτυρία συγκατηγορουμένου (άρθρο 211 ΚΠοινΔ)

9.4. Δεδικασμένο

9.5. Επανάληψη διαδικασίας

10. Διαχρονικό δίκαιο

10.1. Εισαγωγικά

10.2. Η σχέση του ν. 4139/2013 με το ν. 3459/2006

10.3. Η σχέση του ν. 4139/2013 με το νέο Ποινικό Κώδικα (ν. 4619/2019)

10.4. Η σχέση του ν. 4139/2013 με τις τροποποιήσεις του νέου Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019) με το ν. 5090/2024

Άρθρο 21. Ιδιαίτερες περιπτώσεις

1. Εισαγωγικά

2. Αντικειμενική υπόσταση αδικημάτων

2.1. Άρθρο 21 παρ. 1 περ. α΄: Η διακίνηση μικροποσοτήτων ναρκωτικών από εξαρτημένο δράστη για κάλυψη καθημερινών αναγκών

2.2. Άρθρο 21 παρ. 1 περ. β': Η διάθεση ναρκωτικών χωρίς κέρδος προς οικείο του δράστη

2.3. Άρθρο 21 παρ. 2: Η παραπέρα διάθεση σε τρίτο χωρίς κέρδος μέρους ποσότητας που ο δράστης έχει προμηθευτεί για δική του χρήση

3. Υποκειμενική υπόσταση

4. Ποινική κύρωση

5. Απόπειρα

6. Συμμετοχή

7. Συρροή

8. Δικονομικά ζητήματα

Άρθρο 22. Διακεκριμένες περιπτώσεις

1. Εισαγωγικά

2. Οι κατ’ ιδίαν διακεκριμένες περιπτώσεις

2.1. Άρθρο 22 παρ. 1 περ. α΄: Υπάλληλος, ο οποίος λόγω της υπηρεσίας του ασχολείται με τα ναρκωτικά και ιδίως με τη φύλαξή τους ή τη δίωξη των παραβατών του νόμου αυτού ή ανήκει στο προσωπικό των καταστημάτων ή ιδρυμάτων της παραγράφου 2 εδάφιο α΄ (δηλαδή: στρατόπεδα ή άλλους χώρους των ενόπλων δυνάμεων, αστυνομικά κρατητήρια, σωφρονιστικά καταστήματα, καταστήματα ανηλίκων κάθε κατηγορίας, σχολικές μονάδες οποιασδήποτε βαθμίδας, εκπαιδευτικά ιδρύματα ή άλλες μονάδες κατάρτισης, επιμόρφωσης ή μετεκπαίδευσης, σε χώρους άθλησης, κατασκηνώσεων, φροντιστηρίων, σε χώρους παροχής κοινωνικών υπηρεσιών, σε χώρους συγκέντρωσης μαθητών ή σπουδαστών για εκπαιδευτικούς ή αθλητικούς σκοπούς)

2.2. Άρθρο 22 παρ. 1 περ. β΄: Για να διευκολύνει Ή αποκρύψει τη διάπραξη άλλων κακουργημάτων

2.3. Άρθρο 22 παρ. 2 περ. α΄: Η διακίνηση ναρκωτικών σε στρατόπεδα ή άλλους χώρους των ενόπλων δυνάμεων, αστυνομικά κρατητήρια, σωφρονιστικά καταστήματα, καταστήματα ανηλίκων κάθε κατηγορίας, σχολικές μονάδες οποιασδήποτε βαθμίδας, εκπαιδευτικά ιδρύματα ή άλλες μονάδες κατάρτισης, επιμόρφωσης ή μετεκπαίδευσης, σε χώρους άθλησης, κατασκηνώσεων, φροντιστηρίων, σε χώρους παροχής κοινωνικών υπηρεσιών, σε χώρους συγκέντρωσης μαθητών ή σπουδαστών για εκπαιδευτικούς ή αθλητικούς σκοπούς

2.4. Άρθρο 22 παρ. 2 περ. β΄: Η διακίνηση ναρκωτικών στο πλαίσιο εγκληματικής οργάνωσης

2.5. Άρθρο 22 παρ. 2 περ. γ΄: Η διακίνηση ναρκωτικών από υπότροπο δράστη

2.5.1. Η κατάργηση του θεσμού υποτροπής στον Ποινικό Κώδικα με τον Ν. 4619/2019

2.5.2. Η υποτροπή μετά το Ν. 5090/2024

2.6. Άρθρο 22 παρ. 2 περ. δ΄: Η ανάμιξη ναρκωτικών σε τρόφιμα, ποτά ή άλλα είδη προορισμένα να εισαχθούν στον ανθρώπινο οργανισμό με σκοπό τη διάθεσή τους σε τρίτους

2.7. Άρθρο 22 παρ. 2 περ. ε΄: Η έκδοση από ιατρό συνταγής για τη χορήγηση ναρκωτικών εν γνώσει του ότι δεν υπάρχει πραγματική και συγκεκριμένη ιατρική ένδειξη ή η χορήγηση φαρμάκων, τα οποία περιέχουν με οποιαδήποτε μορφή ναρκωτικά, γνωρίζοντας ότι αυτά θα χρησιμοποιηθούν για παρασκευή ή διακίνηση ναρκωτικών

2.8. Άρθρο 22 παρ. 2 περ. στ΄: Η χορήγηση από φαρμακοποιό ή έμπορο φαρμάκων ναρκωτικών, γνωρίζοντας είτε ότι δεν υπάρχει η κατά τους όρους του νόμου ιατρική συνταγή είτε ότι η συνταγή δεν είναι προσήκουσα

2.9. Άρθρο 22 παρ. 5: Η χορήγηση ουσιών για την υποκατάσταση της εξάρτησης

3. Ποινική κύρωση

4. Δικονομικά ζητήματα

Άρθρο 23. Ιδιαίτερα διακεκριμένες περιστάσεις

1. Εισαγωγικά

2. Οι κατ’ ιδίαν ιδιαίτερα διακεκριμένες περιπτώσεις διακίνησης

2.1. Άρθρο 23 παρ. 1 περ. α΄: Αν η πράξη διακίνησης αφορά ναρκωτικά, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν βαριά σωματική βλάβη και είτε προκάλεσαν βαριά σωματική βλάβη ή θάνατο σε τρίτον είτε προκάλεσαν επικίνδυνη σωματική βλάβη στην υγεία πολλών ατόμων

2.2. Άρθρο 23 παρ. 1 περ. β΄: Όταν είναι ενήλικος και τελεί τις άνω πράξεις (άρθρα 20 και 22) κατ’ επάγγελμα με σκοπό να προκαλέσει τη χρήση ναρκωτικών από ανήλικο ή μεταχειρίζεται με οποιονδήποτε τρόπο ανήλικο πρόσωπο κατά την τέλεση των πράξεων αυτών

2.3. Άρθρο 23 παρ. 2 περ. α΄: Όταν κατ’ επάγγελμα χρηματοδοτεί την τέλεση κάποιας πράξης διακίνησης ή κατ’ επάγγελμα διακινεί ναρκωτικές ουσίες και το προσδοκώμενο όφελος του δράστη στις ανωτέρω περιπτώσεις υπερβαίνει το ποσό των εβδομήντα πέντε χιλιάδων (75.000) ευρώ

2.3.1. Κατ' επάγγελμα τέλεση

2.3.2. Προσδοκώμενο όφελος άνω των 75.000 ευρώ

2.4. Άρθρο 23 παρ. 2 περ. β΄: Όταν μετέρχεται κατά την τέλεση των πράξεων αυτών ή προς το σκοπό διαφυγής του τη χρήση όπλων, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 2168/1993

3. Ποινική κύρωση

4. Εξάρτηση δράστη

5. Δικονομικά ζητήματα

6. Διαχρονικό δίκαιο

Άρθρο 24. Πρόκληση και διαφήμιση

1. Εισαγωγικά

2. Οι κατ’ ιδίαν περιπτώσεις

3. Οι διακεκριμένες περιπτώσεις

4. Ο ειδικός λόγος άρσης του αδίκου

5. Υποκειμενική υπόσταση

6. Απόπειρα

7. Συμμετοχή

8. Συρροή

9. Ποινική κύρωση

10. Δικονομικά ζητήματα

Άρθρο 25. Οδήγηση μεταφορικών μέσων

1. Εισαγωγικά

2. Αντικειμενική υπόσταση

3. Οι διακεκριμένες περιπτώσεις

4. Υποκειμενική υπόσταση

5. Απόπειρα

6. Συμμετοχή

7. Συρροή

8. Ποινική κύρωση

9. Δικονομικά ζητήματα

Άρθρο 26. Ευθύνη νομικών προσώπων

1. Εισαγωγικά

2. Προϋποθέσεις εφαρμογής

3. Κυρώσεις

Άρθρο 27. Ευνοϊκά μέτρα

1. Εισαγωγικά

2. Προϋποθέσεις Εφαρμογής – Εισαγωγικά

2.1. Τέλεση από τον πληροφοριοδότη των εγκλημάτων των άρθρων 20 έως 22 του ν. 4139/2013

2.2. Παροχή πληροφοριών από κατηγορούμενο με δική του πρωτοβουλία

2.3. Συμβολή είτε στην ανακάλυψη Ή εξάρθρωση εγκληματικής οργάνωσης διακίνησης ναρκωτικών είτε στην ανακάλυψη και σύλληψη διακινητή ναρκωτικών

2.4. Η ευθύνη του υπαιτίου και η βαρύτητα της πράξης του είναι καταδήλως μικρότερες από́ την ευθύνη των προσώπων στην ανακάλυψη και σύλληψη των οποίων συντέλεσε και τη βαρύτητα των πράξεων που τέλεσαν

3. Οι έννομες συνέπειες

3.1. Η αναγνώριση ελαφρυντικής περίστασης

3.2. Αναστολή

3.3. Απόλυση υπό όρο

3.4. Προσωρινή αναστολή ποινικής δίωξης

3.5. Προσωρινή απόλυση από τις φυλακές

4. Σύγκριση με συγγενείς θεσμούς

4.1. Σύγκριση με ελαφρυντικές περιστάσεις ΠΚ

4.2. Σύγκριση με μετάνοια στην επιμέτρηση

4.3. Σύγκριση με έμπρακτη μετάνοια

4.4. Σύγκριση με δικαστική άφεση της ποινής

4.5. Σύγκριση με ευνοϊκά μέτρα του ΠΚ

4.6. Σύγκριση με αναστολή άρθρων 32 και 33 του ν. 4139/2013

5. Δικονομικά ζητήματα

5.1. Η διαδικασία υπαγωγής στα ευνοϊκά μέτρα

5.2. Ισχυρισμός

5.3. Χειροτέρευση της θέσης του κατηγορουμένου

Άρθρο 28. Πράξεις ελεγκτικών οργάνων

1. Εισαγωγικά

2. Ερμηνευτικά ζητήματα του άρθρου 28 παρ. 1 του ν. 4139/2013 – Προϋποθέσεις εφαρμογής γενικά

2.1. Οι ουσιαστικού δικαίου προϋποθέσεις

2.2. Η δικονομική προϋπόθεση

2.3. Ανακριτική διείσδυση και αστυνομική παγίδευση στη νομολογία του ΕΔΔΑ

2.3.1. Ουσιαστικός έλεγχος

2.3.2. Διαδικαστικό έλεγχος

2.4. Έννομες συνέπειες τήρησης των προϋποθέσεων εφαρμογής της διάταξης

2.5. Έννομες συνέπειες παραβίαση των προϋποθέσεων εφαρμογής της διάταξης

2.6. Σύγκριση με διατάξεις ΠΚ

3. Άρθρο 28 παρ. 2 του ν. 4139/2013

4. Άρθρο 28 παρ. 3 του ν. 4139/2013

5. Δικονομικά ζητήματα

Άρθρο 29. Καλλιέργεια κάνναβης, χρήση ναρκωτικών ουσιών, πλαστογραφία ιατρικής συνταγής

1. Εισαγωγικά

2. Αντικειμενική υπόσταση

2.1. Προμήθεια

2.2. Κατοχή

2.3. Χρήση

2.4. Καλλιέργεια

3. Το έγκλημα της πλάστης ιατρικής συνταγής (άρθρο 29 παρ. 4)

4. Η ποσότητα που εξυπηρετεί τις προσωπικές ανάγκες του δράστη

5. Αυτοτελής ισχυρισμός ότι πρόκειται για αποκλειστική χρήση

6. Περιστασιακή χρήση (άρθρο 29 παρ. 2)

7. Υποκειμενική υπόσταση

8. Απόπειρα

9. Συμμετοχή

10. Συρροή

11. Ποινική κύρωση

12. Εξάρτηση

13. Δικονομικά ζητήματα

14. Υφ’ όρον παραγραφή

15. Ποινικό μητρώο

Άρθρο 30. Μεταχείριση εξαρτημένων χρηστών από ναρκωτικές ουσίες

1. Εισαγωγικά

2. Η εξάρτηση

2.1. Η έννοια της εξάρτησης και ο νομοθετικός ορισμός της στην παρ.

2.1.1. Η έννοια της εξάρτησης

2.1.2. Ο νομοθετικός ορισμός της εξάρτησης και η νομολογιακή του ερμηνεία

2.2. Η επίδραση της εξάρτησης στην ικανότητα προς καταλογισμό

2.2.1. Ο ουσιαστικός ποινικός χαρακτήρας της εξάρτησης και η επίδρασή της ως προς τα εγκλήματα του ν. 4139/2013 – Τεκμήριο άρσης και μείωσης του καταλογισμού

2.2.2. Εξάρτηση και μειωμένος καταλογισμός ως προς τα λοιπά εγκλήματα – Η σχέση με τα άρθρα 34 και 36 ΠΚ

2.2.3. Εξάρτηση και άρθρο 23 ν. 4139/2013

2.3. Προσδιορισμός κρίσιμου χρόνου εξάρτησης

3. Οι δικονομικοί κανόνες για τη διάγνωση της εξάρτησης

3.1. Κριτήρια διάγνωσης της εξάρτησης

3.1.1. Εισαγωγικά – Οι δύο τρόποι διάγνωσης της εξάρτησης

3.1.2. Η διάγνωση της εξάρτησης κατ’ άρθρο 30 παρ.

3.1.3. Το κατ’ άρθρο 33 παρ. 2 αμάχητο τεκμήριο εξάρτησης

3.2. Η πραγματογνωμοσύνη

3.2.1. Περιεχόμενο και διεξαγωγή

3.2.2. Η (μη) δεσμευτικότητα του πορίσματος της πραγματογνωμοσύνης

3.3. Το δικονομικό στάδιο διάγνωσης της εξάρτησης

3.4. Αυτοτελής ισχυρισμός περί εξάρτησης

4. Έννομες συνέπειες της αναγνώρισης της εξάρτησης ως προς την ποινική μεταχείριση των εξαρτημένων δραστών του Ν. 4139/2013 (άρθρο 30 παρ. 4 και 5)

4.1. Προμήθεια για ιδία χρήση από εξαρτημένο δράστη

4.2. Διακίνηση ναρκωτικών από εξαρτημένους

4.3. Η παρ. 5 του άρθρου 30 και ο ποινικός χαρακτήρας των εγκλημάτων διακίνησης από εξαρτημένο

4.4. Ζητήματα συρροής

4.5. Ζητήματα διαχρονικού δικαίου

Άρθρα 31-35 Ν. 4139/2013

1. Οι βασικές αρχές που διέπουν τις διατάξεις των άρθρων 31-35 - Η κάμψη της κατασταλτικής λογικής χάριν της θεραπείας

2. Η διάρθρωση των άρθρων

Άρθρο 31. Ειδική μεταχείριση χρηστών ναρκωτικών ουσιών στην προδικασία

1. Εισαγωγικά

2. Είδη των εναλλακτικών μέτρων κατά την προδικασία

2.1. Ο ειδικός περιοριστικός όρος της εισαγωγής σε θεραπευτικό πρόγραμμα απεξάρτησης

2.2. Η συμμετοχή σε πρόγραμμα διάγνωσης και σωματικής αποτοξίνωσης ως προετοιμασία παρακολούθησης θεραπευτικού προγράμματος απεξάρτησης εντός σωφρονιστικών καταστημάτων

2.3. Η αντικατάσταση της προσωρινής κράτησης με τον περιοριστικό όρο της παρακολούθησης θεραπευτικού προγράμματος απεξάρτησης

3. Οι προϋποθέσεις εφαρμογής των μέτρων κατά την προδικασία

4. Η έννοια του θεραπευτικού προγράμματος

Άρθρο 32. Έννομες συνέπειες της συμμετοχής σε θεραπευτικά προγράμματα απεξάρτησης εκτός καταστημάτων κράτησης

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

2. Οι γενικές προϋποθέσεις εφαρμογής των επιμέρους ρυθμίσεων του άρθρου

2.1. Να πρόκειται για εγκλήματα που αναφέρονται στο άρθρο 32 παρ.

2.2. Ο ύποπτος/κατηγορούμενος ή αντίστοιχα ο κατάδικος να συμμετέχει σε πρόγραμμα σωματικής και ψυχικής απεξάρτησης εγκεκριμένων κατ’ άρθρο 51 οργανισμών

2.3. Απαιτείται η συνδρομή εξάρτησης στο πρόσωπο του δράστη ως προϋπόθεση εφαρμογής των ευεργετικών ρυθμίσεων του άρθρου 32;

3. Τα επιμέρους ευεργετικά μέτρα συνεπεία συμμετοχής σε πρόγραμμα απεξάρτησης εκτός καταστημάτων κράτησης

3.1. Αναβολή και αποχή από την άσκηση δίωξης (άρθρο 32 παρ. 1 α΄, Ν. 4139/2013)

3.1.1. Αναβολή από την άσκηση της ποινικής δίωξης

3.1.2. Οριστική αποχή από την ποινική δίωξη

3.2. Αναστολή εντάλματος σύλληψης (άρθρο 32 παρ. 1 β΄)

3.3. Αναστολή εκτέλεσης ποινών (άρθρο 32 παρ. 1 γ΄ Ν. 4139/2013)

3.3.1. Εισαγωγικά

3.3.2. Οι απαιτούμενες προϋποθέσεις και το πεδίο εφαρμογής της

3.3.3. Προσωρινή αναστολή εκτέλεσης των ποινών με διάταξη εισαγγελέα

3.3.4. Υποχρεωτική αναστολή λήψης κάθε δυσμενούς ατομικού μέτρου και κάθε μέτρου αναγκαστικής είσπραξης

4. Η υποχρεωτική αναβολή της δίκης (άρθρο 32 παρ. 2 γ΄, ν. 4139/2013)

4.1. Εισαγωγικά

4.2. Προϋποθέσεις για την χορήγηση της αναβολής

4.3. Η «ειδική» αναστολή της παραγραφής σε περίπτωση αναβολής κατ’ άρθρο 32 παρ. 2 γ΄

5. Λοιπά ευνοϊκά μέτρα

6. Το ιδιότυπο θεραπευτικό άσυλο κατ’ άρθρο 32 παρ.

Άρθρο 33. Έννομες συνέπειες της ολοκλήρωσης θεραπευτικού προγράμματος απεξάρτησης εκτός σωφρονιστικών καταστημάτων

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

2. Η γενική προϋπόθεση εφαρμογής των επιμέρους ρυθμίσεων του άρθρου

3. Τα επιμέρους ευεργετικά μέτρα συνεπεία ολοκλήρωσης προγράμματος απεξάρτησης εκτός καταστημάτων κράτησης

3.1. Αναστολή εκτέλεσης ποινών (άρθρο 33 παρ. 1 περ. α΄ Ν. 4139/2013)

3.1.1. Εισαγωγικά

3.1.2. Οι απαιτούμενες προϋποθέσεις και το πεδίο εφαρμογής της

3.1.3. Η μεταβατική διάταξη του άρθρου 97 παρ.

3.1.4. Υποχρεωτική αναστολή λήψης κάθε δυσμενούς ατομικού μέτρου και κάθε μέτρου αναγκαστικής είσπραξης

3.2. Η μη εγγραφή στο ποινικό μητρώο (άρθρο 33 παρ. 1 περ. β΄)

3.2.1. Η ρυθμιστική εμβέλεια της διάταξης

3.2.2. Οι προϋποθέσεις εφαρμογής

3.2.3. Απαιτείται η συνδρομή εξάρτησης στο πρόσωπο του δράστη ως προϋπόθεση εφαρμογής της ευεργετικής ρύθμισης του άρθρου 33 παρ. 1 β΄;

3.2.4. Αρμοδιότητα του συμβουλίου και δυνατότητα άσκησης έφεσης

3.3. Η ελαφρυντική περίσταση της ολοκλήρωσης προγράμματος απεξάρτησης (άρθρο 33 παρ. 1 περ. β΄)

4. Το κατ’ άρθρο 33 παρ. 2 τεκμήριο εξάρτησης

5. Η αποδεικτική σημασία των βεβαιώσεων εγκεκριμένων προγραμμάτων

Άρθρο 34. Εισαγωγή σε θεραπευτικό ή ειδικό κατάστημα κράτησης

1. Εισαγωγικά

2. Προϋποθέσεις εφαρμογής

3. Ορισμός - χαρακτηριστικά του εναλλακτικού προγράμματος

4. Οι φάσεις του προγράμματος απεξάρτησης

5. Απαγόρευση/διευκόλυνση μεταγωγής κρατουμένων που υποβάλλονται σε πρόγραμμα απεξάρτησης (άρθρο 34 παρ. 3)

Άρθρο 35. Απόλυση υπό όρο

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

2. Συνέπειες εφαρμογής της κατά τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 35 ν. 4139/2013 απόλυσης υπό όρο

3. Προϋποθέσεις απόλυσης υπό όρο κατ’ άρθρο 35 παρ.

3.1. Καταδίκη για εγκλήματα που αναφέρονται στο άρθρο 32 παρ.

3.2. Καταδίκη σε στερητική της ελευθερίας ποινή που εκτίεται στη φυλακή

3.3. Να πρόκειται για εξαρτημένο από τις ναρκωτικές ουσίες πρόσωπο

3.3.1. Κρίσιμος χρόνος συνδρομής της εξάρτησης

3.3.2. Αρμοδιότητα του επιλαμβανόμενου συμβουλίου

3.4. Επιτυχής παρακολούθηση προγράμματος σωματικής και ψυχικής απεξάρτησης εντός του σωφρονιστικού καταστήματος

3.4.1. Η έννοια του θεραπευτικού προγράμματος

3.4.2. Βεβαίωση από αναγνωρισμένο θεραπευτικό πρόγραμμα απεξάρτησης που λειτουργεί εκτός του σωφρονιστικού καταστήματος ότι γίνεται αποδεκτός από αυτό

3.5. Έκτιση με οποιοδήποτε τρόπο τουλάχιστον του 1/6 της διάρκειας της ποινής

3.6. Η διαγωγή του κρατούμενου κατ’ άρθρο 106 παρ. 1 ΠΚ

3.7. Ειδικά ζητήματα

3.7.1. Χορήγηση ειδικής υφ’ όρον απόλυσης κατ’ άρθρο 35 παρ. 1 σε περίπτωση επιβολής συνολικής ποινής

3.7.2. Χορήγηση ειδικής υφ’ όρον απόλυσης κατ’ άρθρο 35 παρ. 1 σε περίπτωση αθροιστικής έκτισης

3.7.3. Το καθεστώς απόλυσης καταδικασθέντων για τα περιλαμβανόμενα στο άρθρο 105Β παρ. 1 περ. γ΄ ΠΚ

4. Προϋποθέσεις απόλυσης υπό όρο κατ’ άρθρο 35 παρ.

5. Άρση και ανάκληση της ειδικής υφ’ όρον απόλυσης

6. Απότιση της ποινής

Άρθρο 36. Απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος

1. Εισαγωγικά – Φύση της απαγόρευσης

2. Προϋποθέσεις επιβολής

3. Διάρκεια και λήξη της απαγόρευσης

4. Περαιτέρω συνέπειες

5. Δικονομικά ζητήματα

Άρθρο 37. Περιορισμοί διαμονής

1.1.

Άρθρο 38. Εκτέλεση μέτρου περιορισμού διαμονής

1

Άρθρο 39. Ανήλικοι και νεαροί ενήλικες δράστες

1. Εισαγωγικά

2. Η ανηλικότητα και οι διακρίσεις της

3. Το πλάσμα δικαίου του άρθρου 18 ΠΚ

4. Τα προβλεπόμενα μέτρα κατά των ανηλίκων δραστών

4.1. Αναμορφωτικά μέτρα

4.2. Θεραπευτικά μέτρα

4.3. Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων

5. Εξάρτηση

6. Δικονομικά ζητήματα

Άρθρο 40. Δήμευση

1. Εισαγωγικά

1.1. Δικαιολογητικός λόγος και νομική φύση της δήμευσης του άρθρου 40 ν. 4139/2013

1.2. Υπερνομοθετικοί περιορισμοί της δήμευσης

1.3. Η σχέση της δήμευσης του άρθρου 40 ν. 4139/2014 με την προβλεπόμενη στον ΠΚ παρεπόμενη ποινή της δήμευσης

2. Η υποχρεωτικότητα επιβολής της δήμευσης

2.1. Η υποχρεωτικότητα επιβολής της δήμευσης

3. Προϋποθέσεις επιβολής

3.1. Καταδίκη για ένα από τα περιοριστικά αναφερόμενα στη διάταξη εγκλήματα

3.2. Η κυριότητα του δράστη επί του δημευτέου αντικειμένου

3.3. Η καταδίκη του υπαιτίου

3.4. Η αιτιακή σχέση του αντικειμένου με την πράξη διακίνησης

3.5. Η ύπαρξη τυπικά έγκυρης κατάσχεσης ως προϋπόθεση δήμευσης

4. Αντικείμενα δήμευσης

5. Δικονομικά ζητήματα

5.1. Έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας

5.2. Αρμοδιότητα δικαστηρίου

5.3. Άρση της κατάσχεσης κατά το στάδιο της προδικασίας

5.4. Απαγόρευση χειροτέρευση της θέσης του κατηγορουμένου

6. Κυριότητα δημευτέων

Άρθρο 41. Κατάσχεση και δήμευση ναρκωτικών

1. Εισαγωγικά

2. Κατάσχεση και δήμευση των ναρκωτικών

2.1. Η δήμευση των ναρκωτικών ως μέτρο ασφαλείας

2.2. Αρμοδιότητα για τη δήμευση των ναρκωτικών ουσιών

3. Γνωστοποίηση της ιδιότητας των κατασχεθέντων

3.1. Διαδικασία γνωστοποίησης και αμφισβήτησης ιδιότητας των κατασχεθέντων

3.1.1. Η έκθεση εξέτασης ναρκωτικής ουσίας

3.1.2. Η φύση της συντασσόμενης έκθεσης ως πραγματογνωμοσύνη

4. Καταστροφή των ναρκωτικών ουσιών

Άρθρο 42. Προανάκριση

1. Εισαγωγικά

2. Ειδικοί ανακριτικοί υπάλληλοι

3. Μικτό όργανο για την αξιοποίηση πληροφοριών και το συντονισμό της δράσης των αρμοδίων υπηρεσιών – Συντονιστικό Όργανο Δίωξης Ναρκωτικών (Σ.Ο.Δ.Ν.)

Άρθρο 43. Προδικασία - Αρμοδιότητες

1. Εισαγωγικά

2. Προδικασία – Δικαιοδοσία του ανακριτή

3. Προσωρινή κράτηση του κατηγορουμένου

4. Υλική αρμοδιότητα

5. Μοντέλο Παραπομπής

6. Δικαιοδοσία δίωξης και εκδίκασης αξιόποινων πράξεων που διαπράχθηκαν προς όφελος νομικού προσώπου (άρθρο 43 παρ. 6)

Άρθρο 44. Εποπτεία προανάκρισης και προκαταρκτικής εξέτασης

1. Εισαγωγικά

2. Εποπτεία ανάκρισης, προανάκρισης και προκαταρκτικής εξέτασης από τον εισαγγελέα εφετών κατ’ άρθρο 44 παρ. 1 Ν. 4139/2013 και 32 ΚΠΔ

3. Έγγραφη ενημέρωση και αρμοδιότητες του εποπτεύοντα εισαγγελικού λειτουργού

Άρθρο 45. Έσοδα

Άρθρο 46. Διάθεση Εσόδων

Άρθρο 47. Διάθεση ναρκωτικών ουσιών για εκπαιδευτικούς σκοπούς

Άρθρο 48. Διυπουργική Επιτροπή για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά των Ναρκωτικών

Άρθρο 49. Εθνικός Συντονιστής για την Αντιμετώπιση των Ναρκωτικών

Άρθρο 50. Εθνική Επιτροπή Σχεδιασμού και Συντονισμού για την Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων

Άρθρο 51. Εγκεκριμένοι οργανισμοί πρόληψης, θεραπείας, απεξάρτησης και επανένταξης

Άρθρα 52-56.

Άρθρο 57. Ειδικά προγράμματα απεξάρτησης στα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία Αττικής και Θεσσαλονίκης

Άρθρο 58. Ίδρυση και εποπτεία μονάδων αντιμετώπισης εξάρτησης από φορείς πλην των εγκεκριμένων οργανισμών πρόληψης, θεραπείας, απεξάρτησης και επανένταξης

Άρθρο 59. Κέντρα Απεξάρτησης Κρατουμένων

Άρθρο 60. Προγράμματα πρόληψης

ΝΟΜΟΣ 5129/2024 «Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης»

(ΦΕΚ Α΄ 124/01.08.2024)

Άρθρο 27. Σκοπός

Άρθρο 28. Αντικείμενο

Άρθρο 29. Ίδρυση νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων» - Ένταξη δομών, μονάδων, υπηρεσιών και προγραμμάτων Ο.ΚΑ.ΝΑ. και ΚΕ.Θ.Ε.Α. - Ένταξη λοιπών δημόσιων μονάδων απεξάρτησης

Άρθρο 30. Μεταφορά προσωπικού στον Εθνικό Οργανισμό Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων

Άρθρο 31. Σκοπός του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων

Άρθρο 32. Ίδρυση και λειτουργία δομών, μονάδων, υπηρεσιών και προγραμμάτων για την αντιμετώπιση της εξάρτησης

Άρθρο 33. Δίκτυο Κέντρων Σωματικής Αποτοξίνωσης

Άρθρο 34. Όργανα διοίκησης

Άρθρο 35. Πρόεδρος του Ε.Ο.Π.Α.Ε

Άρθρο 36. Αρμοδιότητες του Προέδρου

Άρθρο 37. Αντιπρόεδροι του Ε.Ο.Π.Α.Ε

Άρθρο 38. Διοικητικό Συμβούλιο

Άρθρο 39. Συνεδρίαση Διοικητικού Συμβουλίου

Άρθρο 40. Αρμοδιότητες Διοικητικού Συμβουλίου

Άρθρο 41. Επιστημονικό Συμβούλιο

Άρθρο 42. Πόροι του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων

Άρθρο 43. Οικονομική διαχείριση, έλεγχος, προϋπολογισμός και απολογισμός

Άρθρο 44. Απαλλαγές

Άρθρο 45. Εσωτερικός Κανονισμός Οργάνωσης και Λειτουργίας

Άρθρο 46. Διάρθρωση υπηρεσιών

Άρθρο 47. Αυτοτελή Τμήματα

Άρθρο 48. Συνεργάτες του Προέδρου του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων

Άρθρο 49. Θέματα προσωπικού

Άρθρο 50. Εναρμόνιση των κείμενων διατάξεων με τις έννοιες του «Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά των Εξαρτήσεων», «Εθνικού Συντονιστή για την Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων» και «Εθνικής Επιτροπής Σχεδιασμού και Συντονισμού για την Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων»

Άρθρο 51. Ορισμός Εθνικού Συντονιστή για την Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων – Αντικατάσταση παρ. 1 άρθρου 49 ν. 4139/2013

Άρθρο 52. Στελέχωση Εθνικής Επιτροπής Σχεδιασμού και Συντονισμού για την Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων - Τροποποίηση τίτλου και παρ. 1 άρθρου 50 ν. 4139/2013

Άρθρο 53. Εγκεκριμένοι οργανισμοί πρόληψης, θεραπείας, απεξάρτησης και επανένταξης

Άρθρο 54. Ίδρυση και εποπτεία μονάδων αντιμετώπισης εξάρτησης από φορείς πλην των εγκεκριμένων οργανισμών πρόληψης, θεραπείας, απεξάρτησης και επανένταξης - Τροποποίηση άρθρου 58 ν. 4139/2013

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α΄: Πίνακες ουσιών του άρθρου 1 Ν. 3459/2006, ως ισχύει με τον Ν. 4139/2013

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β΄: Προεδρικό διάταγμα 148/2017. Κωδικοποίηση των διατάξεων κανονιστικών διαταγμάτων και κανονιστικών υπουργικών αποφάσεων της εθνικής νομοθεσίας για τα ναρκωτικά (ΦΕΚ Α’ 191/10-08-2007)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ΄: ΚΥΑ 628/2023. Συμπληρωματικά μέτρα σχετικά με τη χορήγηση βασικής ενίσχυσης για την καλλιέργεια κάνναβης (ΦΕΚ Β’ 3996/22-6-2023)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δ΄: Κανονισμός (ΕΕ) 2022/1393 της Επιτροπής της 11ης Αυγούστου 2022 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1881/2006 όσον αφορά τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα Δ9- τετραϋδροκανναβινόλης (Δ9-THC) στους σπόρους κάνναβης και τα παράγωγα προϊόντα τους

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ε΄: ΚΥΑ Δ3(α)20492/2022. Όροι και προϋποθέσεις νόμιμης παραγωγής, θέσης στην αγορά και κυκλοφορίας συμπληρωμάτων διατροφής που περιέχουν Κάνναβη του είδους Cannabis Sativa L (ΦΕΚ B΄ 2712/01-06-2022)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤ΄: ΚΥΑ 27462/2022. Όροι και προϋποθέσεις για την καλλιέργεια και επεξεργασία της φαρμακευτικής κάνναβης, βάσει του άρθρου 18 του ν. 4801/2021 (Α΄ 83) (ΦΕΚ Β 1151/15.03.2022)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ζ΄: ΚΥΑ 83509/2015. Διαδικασία έκδοσης των στοιχείων συγκάλυψης των ελεγκτικών οργάνων ή του ιδιώτη, οι οποίοι, με σκοπό την ανακάλυψη και σύλληψη προσώπου που διαπράττει το έγκλημα της διακίνησης ναρκωτικών, δρουν ως αγοραστές ή μεσολαβητές ή μεταφορείς ή φύλακες ναρκωτικών ουσιών ή με άλλους τρόπους που δεν δημιουργούν ούτε επιτείνουν κινδύνους για τρίτα πρόσωπα, διαδικασία έγκρισης για τη διενέργεια συναλλαγών εκ μέρους τους με αυτά τα στοιχεία και διαδικασία έγκρισης των προς διάθεση χρηματικών ποσών για τις ανάγκες της συγκαλυμμένης δράσης (ΦΕΚ Β 2928/31-12-2015)