Κ. Δημαρέλλης, Θεμελιώδεις αρχές του πειθαρχικού δικαίου, 2016

VIIΠΡΟΛΟΓΟΣ

XVIIΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

XXIXΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

1ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΤΟΥ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΕΙ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΑΡΧΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ

1.

9Η πειθαρχία στα κοινωνικά σύνολα και η διαντίδραση των μελών των κοινωνικών συνόλων με γνώμονα συγκεκριμένους κανόνες συμπεριφοράς

132. Η πειθαρχία στην εκμετάλλευση

132.1. Η πειθαρχία ως πτυχή της διοίκησης της εκμετάλλευσης

202.2. Η πειθαρχική ευθύνη του εργαζομένου

222.3. Η εκμετάλλευση ως πεδίο άσκησης της πειθαρχικής εξουσίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ

1.

26Ο εργοδότης ως φορέας της πειθαρχικής εξουσίας

261.1. Οι έννοιες του εργοδότη και του διευθυντικού δικαιώματος

1.2.

28Η πειθαρχική εξουσία ως ειδικότερη μορφή εκδήλωσης του διευθυντικού δικαιώματος

321.3. Η πρόβλεψη περιορισμών κατά την άσκηση της πειθαρχικής εξουσίας

382. Νομική θεμελίωση της πειθαρχικής εξουσίας

382.1. Συμβατική θεωρία

402.2. Θεωρία της ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής

402.3. Θεωρία της ένταξης

3.

44Τα πειθαρχικά όργανα ως φορείς άσκησης της πειθαρχικής εξουσίας

443.1. Ίδρυση, σύσταση, αρμοδιότητες και είδη των πειθαρχικών οργάνων

3.2.

49Η κρίση περί της σκοπιμότητας άσκησης της πειθαρχικής δίωξης και η σχέση της προς την αρχή της ίσης μεταχείρισης

4.

54Ευθύνη του εργοδότη από την παράνομη ή πλημμελή άσκηση της πειθαρχικής εξουσίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ

581. Πεδίο εφαρμογής του πειθαρχικού δικαίου

1.1.

58Η σχέση εξαρτημένης εργασίας και η ένταξη στην εκμετάλλευση ως κριτήρια υπαγωγής του εργαζομένου στο πεδίο εφαρμογής του πειθαρχικού δικαίου

581.1.1. Η σχέση εξαρτημένης εργασίας

611.1.2. Η ένταξη του εργαζομένου στην εκμετάλλευση

1.2.

63Εμφάνιση νέων μορφών απασχόλησης και διεύρυνση της έννοιας της εξάρτησης

1.3.

68Μη αυτόματη υπαγωγή στο πειθαρχικό δίκαιο της εκμετάλλευσης των λοιπών εργαζομένων

691.4. Διευθύνοντες υπάλληλοι και υπαγωγή τους στο πειθαρχικό δίκαιο

1.5.

71Η λήξη της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας και η λήξη της υπαγωγής στο πειθαρχικό δίκαιο της εκμετάλλευσης

2.

75Η άσκηση της πειθαρχικής εξουσίας με γνώμονα την προστασία των θεμελιωδών εργασιακών δικαιωμάτων και την αξίωση σεβασμού της αξιοπρέπειας του εργαζομένου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑΣ

ΣΤΗΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ

1.

82Το πειθαρχικό δίκαιο ως απόρροια και σημείο σύγκλισης των συγκρούσεων στην εκμετάλλευση

852. Το πειθαρχικό δίκαιο ως τμήμα του εργατικού δικαίου

883. Κανονιστικό πλαίσιο του πειθαρχικού δικαίου της εκμετάλλευσης

883.1. Νομοθετικές ρυθμίσεις για το πειθαρχικό δίκαιο της εκμετάλλευσης

903.2. Το πειθαρχικό δίκαιο ως περιεχόμενο του κανονισμού εργασίας

3.2.1.

90Ο κανονισμός εργασίας ως μέσο ρύθμισης και μεταβολής των όρων εργασίας

90Α. Έννοια και περιεχόμενο του κανονισμού εργασίας

92Β. Είδη και νομική φύση των κανονισμών εργασίας

Γ.

95Ο κανονισμός εργασίας ως μέσο περιορισμού του διευθυντικού δικαιώματος

973.2.2. Η θέσπιση πειθαρχικού δικαίου στον κανονισμό εργασίας

97Α. Το πειθαρχικό δίκαιο ως περιεχόμενο του κανονισμού εργασίας

Β.

100Θέσπιση πειθαρχικού δικαίου με βάση κανονισμό που προϋποθέτει τη συμμετοχή των εργαζομένων

3.2.3.

101Η τύχη των διατάξεων του πειθαρχικού δικαίου μετά τη λήξη ισχύος της συλλογικής σύμβασης εργασίας/διαιτητικής απόφασης

1063.2.4. Πειθαρχικό δίκαιο και μεταβίβαση επιχείρησης

1094. Πειθαρχική εξουσία χωρίς πειθαρχικό δίκαιο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ

Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΑΡΧΩΝ ΣΤΟ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟ

ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

1131. Οι αρχές στο δίκαιο

1131.1. Έννοια και διαμόρφωση των δικαιικών αρχών

1.2.

115Η θέση των αρχών στο δίκαιο και οι θεωρίες του νομικού θετικισμού και του νομικού ιδεαλισμού

1181.3. Η λειτουργία των δικαιικών αρχών

1181.3.1. Γενική οριοθέτηση

1191.3.2. Προστατευτική λειτουργία

1191.3.3. Συμπληρωματική λειτουργία

1201.3.4. Ερμηνευτική λειτουργία - Αξιολόγηση συμπεριφορών

1201.3.5. Ενοποιητική/Συνεκτική λειτουργία

1212. Οι θεμελιώδεις αρχές του εργατικού δικαίου

1212.1. Ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας του εργατικού δικαίου

1232.2. Οι κατ’ ιδίαν αρχές του εργατικού δικαίου

2.2.1.

123Η αρχή της προστασίας του εργαζομένου - Η προστατευτική αρχή

1232.2.2. Η αρχή της συλλογικής αυτονομίας

1242.2.3. Η αρχή της συμμετοχής

1252.2.4. Η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης

1262.3. Η προστατευτική λειτουργία των αρχών του εργατικού δικαίου

3.

129Σκοποί, λειτουργία και διαμόρφωση των αρχών του πειθαρχικού δικαίου της εκμετάλλευσης

4.

134Η παράβαση των αρχών του πειθαρχικού δικαίου της εκμετάλλευσης και οι συνέπειες της

4.1.

134Διατάξεις πειθαρχικού δικαίου αντίθετες στις αρχές του πειθαρχικού δικαίου

4.1.1.

135Περιπτώσεις διατάξεων πειθαρχικού δικαίου αντίθετες στις αρχές του πειθαρχικού δικαίου

4.1.2.

138Συνέπειες της παράβασης των αρχών του πειθαρχικού δικαίου στο κύρος των διατάξεων του κανονισμού

4.2.

139Άσκηση της πειθαρχικής εξουσίας και πειθαρχικές αποφάσεις κατά παράβαση των αρχών του πειθαρχικού δικαίου

1444.3. Ο δικαστικός έλεγχος των πειθαρχικών αποφάσεων

1454.3.1. Δικαιώματα του πειθαρχικά διωκόμενου εργαζομένου

4.3.2.

150Ο δικαστικός έλεγχος και η μη δυνατότητα μεταβολής της πειθαρχικής ποινής

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΟΙ ΚΑΤ’ ΙΔΙΑΝ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ

1531. Η αρχή της πρόβλεψης ως πτυχή του σύγχρονου κράτους δικαίου

2.

156Η αρχή της πρόβλεψης στο πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων

1583. Η αρχή της πρόβλεψης στο πειθαρχικό δίκαιο της εκμετάλλευσης

1603.1. Η πρόβλεψη του πειθαρχικού παραπτώματος

3.1.1.

160Η έννοια του πειθαρχικού παραπτώματος και η σημασία της τυποποίησής του

1653.1.2. Η μορφή της τυποποίησης των πειθαρχικών παραπτωμάτων

166Α. Περιοριστική αναφορά των πειθαρχικών παραπτωμάτων

Β.

166Πρόβλεψη γενικής ρήτρας εκδήλωσης αντιπειθαρχικών συμπεριφορών

Γ.

167Συνδυασμός γενικής ρήτρας και ενδεικτικής αναφοράς πειθαρχικών παραπτωμάτων

168Δ. Η άποψή μας

1723.2. Η πρόβλεψη της πειθαρχικής ποινής

1723.2.1. Η πειθαρχική ποινή και η σημασία της πρόβλεψής της

1773.2.2. Τα είδη των πειθαρχικών ποινών

1803.2.3. Κατηγοριοποίηση των πειθαρχικών ποινών

180Α. Χρηματικές ποινές

181Β. Ηθικές ποινές

183Γ. Μικτές/Επαγγελματικές ποινές

185Δ. Η απώλεια της θέσης εργασίας

3.2.4.

186Ο τρόπος πρόβλεψης των πειθαρχικών ποινών και η αντιστοίχιση μεταξύ παραπτωμάτων και ποινών

Α.

186Περιοριστική πρόβλεψη του είδους και του ύψους των πειθαρχικών ποινών

188Β. Οριοθέτηση των κατ’ ιδίαν πειθαρχικών ποινών

Γ.

189Η επιβολή πειθαρχικών κυρώσεων σε περίπτωση παράβασης της αρχής της πρόβλεψης των πειθαρχικών ποινών

191Δ. Η αντιστοίχιση μεταξύ παραπτωμάτων και ποινών

1923.3. Η πρόβλεψη της πειθαρχικής διαδικασίας

3.3.1.

192Η σημασία της θέσπισης διαδικαστικών κανόνων στο πειθαρχικό δίκαιο

3.3.2.

194Η πειθαρχική τιμώρηση και η συνδρομή λόγου καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ

Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΤΕΚΜΗΡΙΟΥ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ

ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΑ ΔΙΩΚΟΜΕΝΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ

1.

Το τεκμήριο αθωότητας του διωκομένου επί διαδικασιών με κυρωτικό

205χαρακτήρα

2.

207Το τεκμήριο αθωότητας στο πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων

3.

209Έννοια και σκοπιμότητα εφαρμογής της αρχής του τεκμηρίου αθωότητας στο πειθαρχικό δίκαιο της εκμετάλλευσης

4.

213Η αρχή του τεκμηρίου αθωότητας και ο βαθμός της πεποίθησης του πειθαρχικού οργάνου για την ενοχή του εργαζομένου

4.1.

213Η αρχή του τεκμηρίου αθωότητας κατά το στάδιο της πειθαρχικής προδικασίας

2134.1.1. Η έναρξη της πειθαρχικής προδικασίας

214Α. Οίκοθεν/Αυτεπάγγελτη έναρξη της πειθαρχικής προδικασίας

214Β. Πειθαρχική αγωγή

215Γ. Πειθαρχική καταγγελία

4.1.2.

215Το τεκμήριο αθωότητας και η κρίση περί της άσκησης της πειθαρχικής δίωξης βάσει επαρκών ενδείξεων

4.2.

217Η αρχή του τεκμηρίου αθωότητας κατά το στάδιο της κύριας πειθαρχικής διαδικασίας

4.2.1.

217Η πλήρης απόδειξη ως προϋπόθεση επιβολής πειθαρχικής ποινής

2184.2.2. Τα αποδεικτικά μέσα της πειθαρχικής διαδικασίας

2244.2.3. Το εφαρμοστέο σύστημα απόδειξης στην πειθαρχική δίκη

2275. Το τεκμήριο αθωότητας και η υπαιτιότητα του εργαζομένου

6.

231Διαπίστωση της παράβασης της αρχής του τεκμηρίου αθωότητας μέσω ενός διευρυμένου δικαστικού ελέγχου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΠΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΑ

ΔΙΩΚΟΜΕΝΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ

1.

238Η απολογία και η ακρόαση των διαδίκων ως ειδικότερες μορφές εκδήλωσης του δικαιώματος δικαστικής προστασίας στο δίκαιο

2402. Το δικαίωμα απολογίας στη δημοσιοϋπαλληλική πειθαρχική δίκη

2423. Το δικαίωμα απολογίας στο πειθαρχικό δίκαιο της εκμετάλλευσης

4.

247Άσκηση και περιεχόμενο του δικαιώματος απολογίας του πειθαρχικά διωκόμενου εργαζομένου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ

2521. Η αρχή της αναλογικότητας στο δίκαιο

2.

255Η αναλογία πειθαρχικού παραπτώματος και πειθαρχικής ποινής στη δημοσιοϋπαλληλική πειθαρχική δίκη

3.

257Η αναλογία πειθαρχικού παραπτώματος και πειθαρχικής ποινής στο πειθαρχικό δίκαιο της εκμετάλλευσης

4.

260Ο τρόπος διαπίστωσης της αναλογίας πειθαρχικού παραπτώματος και πειθαρχικής ποινής

2604.1. Διαπίστωση της αναλογίας

4.2.

262Ειδικότερες παράμετροι καθορισμού της αναλογίας πειθαρχικού παραπτώματος και πειθαρχικής ποινής

2624.2.1. Η βαρύτητα του πειθαρχικού παραπτώματος

2654.2.2. Η προσωπικότητα του πειθαρχικού παραβάτη

5.

270Η αναλογικότητα επί συρροής πειθαρχικών παραπτωμάτων και πειθαρχικών ποινών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΤΗΣ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

2721. Η αιτιολόγηση των δικαστικών αποφάσεων

2.

274Η αιτιολόγηση της απόφασης στο πλαίσιο της δημοσιοϋπαλληλικής πειθαρχικής δίκης

3.

275Η αιτιολογία της πειθαρχικής απόφασης στο πειθαρχικό δίκαιο της εκμετάλλευσης

2753.1. Έννοια, σκοποί και λειτουργία της αιτιολογίας

3.2.

280Η αιτιολογία ως τυπική και ουσιαστική προϋπόθεση της πληρότητας και της ορθότητας της πειθαρχικής απόφασης

2803.2.1. Ως τυπική προϋπόθεση

2813.3.2. Ως ουσιαστική προϋπόθεση

4.

283Οι μορφές παράβασης της αρχής της αιτιολογίας των πειθαρχικών αποφάσεων

2844.1. Η παντελής έλλειψη αιτιολογίας

2844.2. Η πλημμελής αιτιολογία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ

ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗΣ ΔΙΩΞΗΣ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΗΣΗΣ

2881. Η απαγόρευση της διπλής δίωξης και τιμώρησης στο δίκαιο

2.

289Η απαγόρευση της διπλής δίωξης και τιμώρησης του πειθαρχικά διωκόμενου δημοσίου υπαλλήλου

3.

290Η απαγόρευση της διπλής πειθαρχικής δίωξης και τιμώρησης στο πειθαρχικό δίκαιο της εκμετάλλευσης

4.

294Η απαγόρευση διπλής πειθαρχικής τιμώρησης και η επέλευση επιγενόμενων δυσμενών συνεπειών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΤΑΧΕΙΑΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ

ΤΗΣ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗΣ ΔΙKHΣ

1.

298Η σημασία του χρόνου στο δίκαιο και η αξίωση ταχείας ολοκλήρωσης των διωκτικών διαδικασιών

2.

301Ο χρόνος στο δημοσιοϋπαλληλικό πειθαρχικό δίκαιο: Η παραγραφή των πειθαρχικών παραπτωμάτων και οι προθεσμίες της πειθαρχικής διαδικασίας

3.

302Η αρχή της ταχείας ολοκλήρωσης της πειθαρχικής δίκης στην εκμετάλλευση

3044. Ο καθορισμός της χρονικής διάρκειας της πειθαρχικής δίκης

3044.1. Τρόποι καθορισμού

3054.2. Η θεσμοθέτηση προθεσμιών

3054.2.1. Η δυνατότητα θεσμοθέτησης προθεσμιών με νόμο

3074.2.2. Η θεσμοθέτηση προθεσμιών με κανονισμό εργασίας

3114.3. Η διεξαγωγή και ολοκλήρωση της πειθαρχικής δίκης σε εύλογο χρόνο

4.4.

313Η εύλογη διάρκεια της πειθαρχικής δίκης και η αποδυνάμωση της εξουσίας πειθαρχικής δίωξης και τιμώρησης

3185. Η εφαρμογή της αρχής

3185.1. Στο στάδιο της πειθαρχικής προδικασίας

3195.2. Στο στάδιο της κύριας πειθαρχικής διαδικασίας

3205.3. Στο στάδιο εκτέλεσης της πειθαρχικής ποινής

3226. Αναστολή της πειθαρχικής δίκης και παράλληλη ποινική δίκη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ

Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΤΟΥ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΑ ΔΙΩΚΟΜΕΝΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ

3251. Ο σεβασμός της προσωπικότητας και της αξιοπρέπειας στο δίκαιο

2.

329Ο σεβασμός της προσωπικότητας του πειθαρχικά διωκόμενου δημοσίου υπαλλήλου.

3313. Η προστασία της προσωπικότητας του εργαζομένου

4.

333Η αξίωση σεβασμού της προσωπικότητας του πειθαρχικά διωκόμενου εργαζομένου.

5.

339Μορφές παράνομης προσβολής της προσωπικότητας του πειθαρχικά διωκόμενου εργαζομένου

343ΕΠΙΛΟΓΟΣ - ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ

353ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

353Ι. Ελληνόγλωσση βιβλιογραφία

369ΙΙ. Ξενόγλωσση βιβλιογραφία

375ΛΗΜΜΑΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ