Γ. Λαδογιάννης, Η δήλωση βούλησης και το πρόβλημα της ισχύος της, 2025

Πίνακας περιεχομένων

Πρόλογος

Συντομογραφίες

Ελληνικές

Ξενόγλωσσες

Εισαγωγή

Κεφάλαιο Πρώτο

Η ελευθερία της προαίρεσης

§ 1. Η δυνατότητα της προαίρεσης

I. Προαίρεση και αιτιότητα

II. Το γνωσιολογικό υπόβαθρο

1. Η προ-κριτική περίοδος και η κριτική στροφή

2. Η δυνατότητα της γνώσης και τα όριά της

III. Επιστροφή στο πρόβλημα της ελευθερίας της προαίρεσης

IV. Θέληση και ελευθερία

§ 2. Τα όρια της προαίρεσης

I. Οι καθολικοί όροι της θέλησης

1. Ορθολογικότητα

2. Ηθικότητα

II. Ετερονομία και αυτονομία

III. Ελευθερία και αστοχία

IV. Κανονιστικότητα

Κεφάλαιο Δεύτερο

Η δήλωση βούλησης (κριτική προσέγγιση)

§ 3. Δικαιικό πεδίο

I. Οριοθέτηση

II. Δικαιοπραξία και δικαίωμα

III. Lex lata

IV. Δήλωση βούλησης και δογματική του δικαίου

1. Ο γενικότερος προβληματισμός

2. Ειδικά για τη δήλωση βούλησης

§ 4. Βούληση (προαίρεση)

I. Προαίρεση και επιθυμία

II. Το εμπειρικό και το κανονιστικό

III. Το αντικείμενο της βούλησης

§ 5. Δήλωση (πράξη)

I. Βούληση και δήλωση (προαίρεση και πράξη)

II. Αναλυτική σχέση και αιτιότητα

III. Κανονιστικότητα της δήλωσης

IV. Το ζήτημα του αναγκαίου μιας κριτικής της γλώσσας

§ 6. Πραγματικό και έννομη συνέπεια

I. Εισαγωγή – Εννοιολογικά προλεγόμενα

II. Αναλύσεις του πραγματικού

III. Η επέλευση της ρύθμισης

1. Το πρόβλημα και η λύση του

2. Θετικισμός σε παραλλαγές

3. Επεξηγήσεις

α) Συναλλακτική και έννομη συνέπεια

β) Υπαρκτική ενότητα

γ) Υπόσταση, καταλογισμός, περιεχόμενο

Κεφάλαιο Τρίτο

Διάλογος και δοκιμές

§ 7. Ισχύς και αλήθεια

I. Η εμφάνιση θεωριών για τη δήλωση βούλησης

II. Το δόγμα της βούλησης

1. Θεωρία της βούλησης

2. Θεωρία της δήλωσης

3. Θεωρία της ισχύος

III. Καθαρά θετικιστικές προσεγγίσεις, ιδίως γλωσσικής ανάλυσης

1. Η στροφή σε αναλυτικές προσεγγίσεις

2. Το πρόβλημα της κανονιστικότητας

3. Η αναζήτηση του αντικειμενικού

4. Συγκλίσεις και αποκλίσεις

IV. Συμπερασματικές παρατηρήσεις

§ 8. Διαμόρφωση του θετικού δικαίου

I. Εισαγωγή – Η έννοια του καταλογισμού

ΙΙ. Ερμηνεία

1. Έννοια, αντικείμενο, σκοπός, μέθοδος

2. Ερμηνεία και ισχύς της δήλωσης βουλήσεως

3. Οι ΑΚ 173 και 200

α) Βάσεις

β) Προσχήματα

4. Η λύση της κριτικής προσέγγισης

α) Διατύπωση

β) Η αναλυτική συμβολή τού Grice

γ) Σαφηνίσεις

αα) Η κανονιστικότητα της πραγματικής βούλησης

ββ) Η δυνατότητα της συνεκτικότητας

γγ) Τα συγκεκριμένα πρόσωπα και η οπτική τους – Συστηματοποίηση ερμηνευτικών κριτηρίων

δ) Επιστροφή στις ΑΚ 173 και

III. Καταλογισμός

1. Έλλειψη βούλησης για πράξη

2. Έλλειψη βούλησης δηλώσεως

α) Ακυρότητα ή ακυρωσία;

β) Ανάλυση

γ) Η λύση με βάση την κριτική προσέγγιση

δ) Ειδικά η προβληματική της υπαιτιότητας του δηλούντος

3. Σιωπή

α)

Εισαγωγή - Η αμφισβήτηση σχετικά με τον γνήσια δικαιοπρακτικό χαρακτήρα της σιωπής

β) Η θέση μας για τη δυνατότητα της σιωπής ως δήλωσης βουλήσεως

γ) Κάποια κριτήρια και ενδεικτική περιπτωσιολογία - Ειδικά η επιβεβαιωτική επιστολή

δ) Ακυρωσία

ε) Ειδικά οι ρυθμιζόμενες ευθέως στον νόμο ειδικότερες περιπτώσεις - Ιδίως η προβληματική της ακυρωσιμότητας

IV. Αποδέσμευση λόγω πλάνης

1. Εισαγωγή

2. Η θεωρητική δυσκολία και η άγονη απαγωγή

α) Το βασικό πρόβλημα

β) Το απότοκο πρόβλημα της οριοθέτησης των παραγωγικών αιτίων

αα) Πλάνη περί το δίκαιο

ββ) Πλάνη περί τον υπολογισμό (υπολογιστικό σφάλμα)

3. Η λύση της κριτικής προσέγγισης

§ 9. Δυνατότητες του θετικού δικαίου

I. Ποια βούληση για το μέλλον;

1. Νευροεπιστήμη

2. Τεχνητή νοημοσύνη

II. Η προβληματική προϋπόθεση του καθορισμού της προαίρεσης

IΙΙ. Ένα παρελθόν για το μέλλον: Η αιτιότητα που δεν υπήρξε και η δυνατότητα της συνθέτουσας κίνησης

Πορίσματα

Βιβλιογραφία

Ευρετήριο Ονομάτων

Ευρετήριο Θεμάτων