Δ. Κόρος, Ποινική επιλεκτικότητα: Το παράδειγμα της ποινικής διαπραγμάτευσης, 2025
Στο παρόν έργο αναπτύσσονται σε βάθος ζητήματα ποινικής επιλεκτικότητας, όπως αυτή αποτυπώνεται στον θεσμό της ποινικής διαπραγμάτευσης, ο οποίος εισήχθη στο ελληνικό ποινικό σύστημα με τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας του 2019 (άρθ. 303 ΚΠΔ), με το βοήθημα συστηματικής έρευνας πραγματικών περιστατικών που απασχόλησαν το Εφετείο Θράκης.
Ειδικότερα, το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου χωρίζεται σε τρεις ενότητες. Στην πρώτη εξετάζεται το ζήτημα της ποινικής επιλεκτικότητας μέσα από το πρίσμα των εγκληματολογικών θεωριών που την αναδεικνύουν. Η δεύτερη ενότητα εστιάζει στην κριτική εγκληματολογική σκέψη, οπότε αναλύονται βασικές έννοιες και κατευθύνσεις της θεωρητικής αυτής παράδοσης. Στη συνέχεια, επιχειρείται μία σύνοψη της ιστορίας του ποινικού συστήματος. Η τελευταία ενότητα του κεφαλαίου ασχολείται με την καταγραφή της ποινικής επιλεκτικότητας σε επιμέρους εκδηλώσεις του ποινικού συστήματος μέσα από την καταγραφή επιστημονικών μελετών και εκθέσεων φορέων και ανεξάρτητων αρχών.
Το δεύτερο κεφάλαιο πραγματεύεται τον θεσμό του plea bargaining και τη θέση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ποινική διαπραγμάτευση, και ολοκληρώνεται με τη σύντομη ανάλυση του θεσμού, όπως εισήχθη στην ελληνική έννομη τάξη.
Το τρίτο κεφάλαιο του βιβλίου αποτελεί και το πιο πρακτικό μέρος, με την παράθεση παρατηρήσεων και συμπερασμάτων βασισμένων σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε για τον θεσμό της ποινικής διαπραγμάτευσης μέσα από τη μελέτη 1.098 αποφάσεων που αφορούσαν 1.291 κατηγορούμενους και κατηγορούμενες, οι οποίες εκδόθηκαν από το Εφετείο Θράκης, στο πλαίσιο της εφαρμογής του θεσμού της ποινικής διαπραγμάτευσης κατά τα έτη 2020-2023. Στη συνέχεια, τα ευρήματα της έρευνας πλαισιώνονται από τη διεξαγωγή συνεντεύξεων με εισαγγελείς που υπηρετούσαν στην Εισαγγελία Εφετών Θράκης κατά το διάστημα έκδοσης των αποφάσεων και με δικηγόρους που χειρίζονται σχετικές υποθέσεις, φωτίζοντας με τον τρόπο αυτό σε μεγαλύτερο βάθος διάφορες πτυχές που δεν μπορούν να αποτυπωθούν από τη μεμονωμένη μελέτη δικαστικών αποφάσεων.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +
Περιεχόμενα
Εισαγωγή: Η εγκληματολογική έρευνα της ποινικής διαπραγμάτευσης
Κεφάλαιο Α: Ποινική επιλεκτικότητα:
Θεωρητική θεμελίωση και εμπειρική τεκμηρίωση
1. Οι «Πρόδρομοι» της Κριτικής Εγκληματολογίας: έγκλημα του λευκού περιλαιμίου, προσέγγιση της ετικέτας, θεωρίες της κοινωνικής σύγκρουσης και η κριτική της ποινικής επιλεκτικότητας
Α. Ο Sutherland και το έγκλημα του λευκού περιλαιμίου
Β. Η προσέγγιση της ετικέτας (labeling approach)
Γ. Οι θεωρίες της κοινωνικής σύγκρουσης
2. Η Κριτική Εγκληματολογία και η κριτική στην ποινική επιλεκτικότητα
Α. Η Κριτική Εγκληματολογία: Εισαγωγικές έννοιες και προσεγγίσεις
Β. Η ιστορία και το παρόν της ποινικής επιλεκτικότητας μέσα από το έργο της Valeria Vegh Weis
Ι. Εισαγωγικά
ΙΙ. Πρωταρχική επιλεκτικότητα (τέλη 15ου αιώνα μέχρι τις αρχές του 18ου)
ΙΙΙ. Πειθαρχική επιλεκτικότητα (τέλη 18ου αιώνα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970)
ΙΙΙα. Νομικο-πειθαρχική ποινική επιλεκτικότητα
IIIβ. Αστυνομικο-ιατρική πειθαρχική επιλεκτικότητα
IIIγ.Κοινωνικο-πειθαρχική ποινική επιλεκτικότητα (αρχές με τέλη του 20ου αιώνα)
IV. Βουλιμική ποινική επιλεκτικότητα (τέλη του 20ού αιώνα και έπειτα)
V. Σύντομη αξιολόγηση του έργου της Vegh Weis
3. Η επιλεκτικότητα του ποινικοκατασταλτικού συστήματος στην πράξη. Η εμπειρική αποτύπωση του προβλήματος
Α. Η εγκληματολογική έρευνα του ποινικοκατασταλτικού συστήματος και η έρευνα της ποινικής επιλεκτικότητας
Β. Η εμπειρική αποτύπωση της ποινικής επιλεκτικότητας
I. Η ποινική επιλεκτικότητα στην Ελλάδα σε ερευνητικό επίπεδο
II. Αλλοδαποί και ποινική επιλεκτικότητα
III. Αστυνομική βία και αυθαιρεσία: επιλεκτική μη-διερεύνηση και επίδραση στην ποινική διαδικασία
IIIα. Περιγραφή του φαινομένου
IIIβ. Ποινική και διοικητική αντιμετώπιση
Κεφάλαιο Β: Ο θεσμός της ποινικής διαπραγμάτευσης: Ποινικοδικονομική και εγκληματολογική διάσταση
1. Το ελληνικό ποινικό-δικονομικό σύστημα και τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του ΚΠΔ 2019
2. Οι θέσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ποινική διαπραγμάτευση και η Natsvlishvili and Togonidze κατά Γεωργίας (ΕΔΔΑ)
3. Η εισαγωγή της ποινικής διαπραγμάτευσης στο ελληνικό ποινικοκατασταλτικό σύστημα
4. Η κριτική και η υπεράσπιση της ποινικής διαπραγμάτευσης στο ελληνικό ποινικό σύστημα – δογματική διάσταση
Α. Η κριτική και η απόρριψη του νέου θεσμού
Β. Η υπεράσπιση του plea bargaining
5. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την καταφυγή στην ποινική διαπραγμάτευση
6. Οι προβληματικές διαστάσεις της ποινικής διαπραγμάτευσης από εγκληματολογική σκοπιά
Κεφάλαιο Γ: Η έρευνα στο Εφετείο Θράκης
1.
Η έρευνα στο Εφετείο Θράκης: μελέτη δικαστικών αποφάσεων και συνεντεύξεις με εισαγγελείς και δικηγόρους
Α. Μελέτη δικαστικών αποφάσεων
Α1. Η σημασία της έρευνας δικαστικών αποφάσεων
Α2. Μελέτη δικαστικών αποφάσεων Εφετείου Θράκης ετών
Β. Συνεντεύξεις με δικηγόρους και εισαγγελείς
B1. Έρευνες με εισαγγελείς, δικαστές και δικηγόρους στις Η.Π.Α
Β2. Συνεντεύξεις με εισαγγελείς του Εφετείου Θράκης και δικηγόρους
Γ. Ποσοτικό και ποιοτικό μοντέλο ανάλυσης και οι μικτές μέθοδοι
2. Αποτελέσματα της έρευνας
Α. Αποφάσεις παραπομπής, αποτυχίας διαπραγμάτευσης και απόρριψης έφεσης ως απαράδεκτης
Β. Αποτελέσματα δικαστικών αποφάσεων ετών
I. Γενική περιγραφή του δείγματος
II. Φύλο
III. Ηλικία
IV. Αυτεπάγγελτος διορισμός συνηγόρου/ παράσταση στο ακροατήριο/ διερμηνεία
V. Αδικήματα της νομοθεσίας περί αλλοδαπών
VI. Διακεκριμένες κλοπές
VII. Ληστεία
VIII. Ναρκωτικά
IX. Οικονομικά εγκλήματα
X. Εναλλακτικός τρόπος έκτισης της ποινής
Γ. Αποτελέσματα συνεντεύξεων με δικηγόρους και εισαγγελείς
Γ1. Δικηγόροι
Γ2. Εισαγγελείς
Κεφάλαιο Δ:
Σχολιασμός αποτελεσμάτων και συμπεράσματα
1. Σχολιασμός αποτελεσμάτων
Α. Δικαστικές αποφάσεις
Β. Συνεντεύξεις δικηγόρων
Γ. Συνεντεύξεις εισαγγελέων
2. Επιλεκτική αντεγκληματική πολιτική, οι Κώδικες του 2019 και η επάνοδος της προσήλωσης στην τιμωρία και τον αποκλεισμό
Α. Οι Κώδικες του 2019 και οι επιλεκτικές τους στρεβλώσεις
Β. Η αντεγκληματική πολιτική μεταξύ επιλεκτικότητας και συνεχούς αυστηροποίησης
Γ. Αντί για (ή πριν από) την ποινική διαπραγμάτευση, τι;
Δ. Συμπερασματικά: αναπόφευκτη επιλεκτικότητα, έκπτωση δικαιοκρατικών εγγυήσεων και σωφρονιστική επέκταση
Βιβλιογραφία
Στην ελληνική γλώσσα
Ξενόγλωσση
Νομολογία
Τύπος περιεχομένου
Κατηγορίες
Σχετικές εκδόσεις
