Χ. Ταρνανίδου, Η οργανωμένη αγορά, 2008

IXΠΡΟΛΟΓΟΣ

XIΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

XIIIΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

XXIΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

1Α. Εισαγωγικά: Από την “ISD” στην “MiFID”

9Β. Η κοινοτική σύλληψη της οργανωμένης αγοράς κατά την ISD

9Ι. Γενική περιγραφή των ρυθμίσεων της ISD

101. Το πεδίο εναρμόνισης

132. Βασικές αρχές εναρμόνισης και κοινοτικές ελευθερίες

18ΙΙ. Η απελευθέρωση του δικαιώματος πρόσβασης σε οργανωμένη αγορά

22III. Οργανωμένη αγορά καί κοινοτικά μορφολογικά κριτήρια

1. Κριτήριο εγγραφής: Ο κατάλογος των οργανωμένων αγορών του

22κράτους καταγωγής

α. Εγγραφή στον κατάλογο καί ανακοίνωση του καταλόγου από το

23κράτος καταγωγής

25β. Δημοσίευση των καταλόγων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

262. Κριτήριο τακτικής λειτουργίας

283. Κριτήριο κανονιστικής ρύθμισης

29α. Η κοινοτική θεωρία για την οργανωμένη αγορά

β. Το ελάχιστο περιεχόμενο των κανόνων λειτουργίας της οργανω-

30μένης αγοράς

γ. Οι κανόνες της οργανωμένης αγοράς ως κανόνες εκδιδόμενοι ή.

33εγκρινόμενοι από τις αρμόδιες αρχές

344. Κριτήριο διαφάνειας

α. Τήρηση στοιχείων συναλλαγών καί υποβολή στις αρμόδιες αρ-

34χές

39β. Δημοσίευση στοιχείων συναλλαγών

40i. Προσυναλλακτική διαφάνεια

42ii. Μετασυναλλακτική διαφάνεια

485. Συμπερασματικά

51IV. Ο κανόνας της συγκέντρωσης (concentration rule)

55V. Εθνική εναρμόνιση

551. Ο ν. 2396/1996

582. Νεότερες θεσμικές πρωτοβουλίες

Περιεχόμενα

58α. Ο ν. 3152/2003

β. Κανονιστική ρύθμιση καί αδειοδότηση των οργανωμένων αγο-

60ρών

Γ. Η μετεξέλιξη της θεώρησης της οργανωμένης αγοράς κατά την

63MiFID

63Ι. Εισαγωγικά

64II. Η MiFID ως Οδηγία Lamfalussy

68III. Γενική θεώρηση της MiFID

681. Σκοπός της MiFID

2. Η MiFID ως θεσμικό θεμέλιο νέων επενδυτικών υπηρεσιών και

70χρηματοπιστωτικών μέσων

70α. Ενιαία άδεια καί ευρωπαϊκό διαβατήριο της MiFID

71β. Νέες επενδυτικές υπηρεσίες καί δραστηριότητες

72γ. Νέα χρηματοπιστωτικά μέσα

3. Οι αγορές της MiFID: Προς ένα νέο περιβάλλον κοινοτικού αντα-

77γωνισμού

83IV. Νέα εννοιολογικά γνωρίσματα της οργανωμένης αγοράς

841. Η οργανωμένη αγορά ως «πολυμερές σύστημα»

84α. Η έννοια του συστήματος

85β. Ο πολυμερής χαρακτήρας του συστήματος

942. Ο διαχειριστής αγοράς

95α. Έννοια

96β. Ουσιώδη στοιχεία

i. Ο γενικός προσδιορισμός του διαχειριστή αγοράς ως

96«πρόσωπο ή πρόσωπα»

ii. Τα ειδικότερα στοιχεία της διαχείρισης: Η «διεύθυνση» και

101η «λειτουργία» των δραστηριοτήτων οργανωμένης αγοράς

1073. Συμπερασματικές παρατηρήσεις

109V. Απαιτήσεις λειτουργίας οργανωμένης αγοράς

1111. Κριτήριο αδειοδότησης και δημοσιότητας

111α. Το ευρωπαϊκό διαβατήριο της οργανωμένης αγοράς

β. Οι νέοι ορισμοί του «κράτους καταγωγής» και του «κράτους

113υποδοχής» της οργανωμένης αγοράς

113i. Το «κράτος καταγωγής»

116ii. To «κράτος υποδοχής»

119γ. Διατυπώσεις αδειοδότησης

120i. Ουσιαστικές προϋποθέσεις ίδρυσης οργανωμένης αγοράς

123ii. Διαδικαστικές προϋποθέσεις ίδρυσης οργανωμένης αγοράς

Περιεχόμενα

123iii. Εποπτεία οργανωμένης αγοράς

123δ. Διατυπώσεις δημοσιότητας

ε. Διατυπώσεις χρήσης από την οργανωμένη αγορά του ευρωπαϊ-

124κού της διαβατηρίου: Η διαδικασία της γνωστοποίησης

1272. Κριτήριο τακτικής λειτουργίας

3. Κριτήριο καταλληλότητας διαχειριστών αγοράς καί ασκούντων

127ουσιαστική επιρροή στη διαχείριση

129α. Απαιτήσεις καταλληλότητας των διευθυνόντων την αγορά

β. Απαιτήσεις καταλληλότητας των ασκούντων σημαντική επιρροή

130στη διαχείριση

131i. Οι «ασκούντες σημαντική επιρροή» στη διαχείριση

135ii. Άσκηση σημαντικής επιρροής «άμεσα ή έμμεσα»

1374. Κριτήριο οργανωτικής φύσεως

137α. Απαιτήσεις αποτροπής σύγκρουσης συμφερόντων

143β. Απαιτήσεις λειτουργικής καί τεχνικής επάρκειας

146γ. Απαιτήσεις διεξαγωγής των συναλλαγών

148δ. Απαιτήσεις οριστικοποίησης των συναλλαγών

148i. Η «οριστικοποίηση» των συναλλαγών

ii. Η «επαρκής» και «έγκαιρη» οριστικοποίηση των συναλλα-

156γών

161ε. Χρηματοοικονομικές απαιτήσεις

1645. Κριτήριο καταλληλότητας χρηματοπιστωτικών μέσων

164α. Εισαγωγικά

164β. Εισαγωγή χρηματοπιστωτικών μέσων προς διαπραγμάτευση

180γ. Τακτικός έλεγχος καταλληλότητας χρηματοπιστωτικών μέσων

δ. Αναστολή καί διαγραφή χρηματοπιστωτικών μέσων από τη δια-

184πραγμάτευση

186i. Αναστολή χρηματοπιστωτικού μέσου

186(α) Έννοια - διακρίσεις αναστολής

191(β) Έννομες συνέπειες αναστολής

200ii. Διαγραφή χρηματοπιστωτικού μέσου

200(α) Έννοια - διακρίσεις διαγραφής

202(β) Έννομες συνέπειες διαγραφής

203iii. Ειδικές διατυπώσεις εφαρμογής

2066. Κριτήριο πρόσβασης σε οργανωμένη αγορά

208α. Απαιτήσεις καταλληλότητας κανόνων πρόσβασης

208i. Βασικές αρχές λειτουργίας κανόνων πρόσβασης

211ii. Ελάχιστο περιεχόμενο κανόνων πρόσβασης

Περιεχόμενα

216β. Απαιτήσεις ως προς τα υποκείμενα πρόσβασης

i. Επιχειρήσεις επενδύσεων και πιστωτικά ιδρύματα ως υποκεί-

217μενα πρόσβασης

218ii. Άλλα πρόσωπα ως υποκείμενα πρόσβασης

(α) Ο κανόνας της πρόσβασης: Πλήρωση των απαιτήσεων συ-

219ναλλακτικής καταλληλότητας

223(β) Οι «συναλλασσόμενοι για ίδιο λογαριασμό»

228γ. Απαιτήσεις για άμεση και εξ αποστάσεως πρόσβαση

7. Κριτήριο συμμόρφωσης προς κανονιστικές και νόμιμες υποχρεώ-

229σεις

α. Γενικές ελεγκτικές εξουσίες: Τήρηση κανόνων λειτουργίας της

230οργανωμένης αγοράς

231i. Περιπτώσεις ελεγκτικών δικαιωμάτων

232ii. Περιπτώσεις παραβάσεων των κανόνων της αγοράς

233iii. Είδη μέτρων σε περίπτωση παραβάσεων

234(α) Αναστολή ιδιότητας μέλους

235(β) Διαγραφή μέλους

iv. Βασικές αρχές ως προς τη λειτουργία του ελεγκτικού μηχανι-

236σμού

β. Ειδικές ελεγκτικές εξουσίες: Τήρηση κανόνων περί ομαλής λει-

238τουργίας των συναλλαγών

242i. Χειραγώγηση της αγοράς

243(α) Χειραγώγηση με συναλλακτική πράξη

(i) Συναλλακτική πράξη κατατείνουσα σε ψευδείς ή παρα-

πλανητικές ενδείξεις ή στην εξασφάλιση μη κανονικών ή

243τεχνητών τιμών

(ii) Συναλλακτική πράξη σχετιζόμενη με παραπλανητικές

256μεθοδεύσεις ή άλλα τεχνάσματα

263(β) Χειραγώγηση με διάδοση πληροφοριών

ii. Η οργανωμένη αγορά ως ελεγκτικός μηχανισμός πρακτικών χει-

268ραγώγησης

(α) Απαιτήσεις λειτουργίας των οργανωμένων αγορών ως ελεγ-

269κτικών μηχανισμών των πρακτικών χειραγώγησης

270(i) Θέσπιση απαιτήσεων για τη διαφάνεια των συναλλαγών

(ii) Θέσπιση απαιτήσεων δημοσιοποίησης των συμφωνιών πα-

271ροχής ρευστότητας επί χρηματοπιστωτικών μέσων

(iii) Θέσπιση απαιτήσεων για τη λειτουργία δίκαιου συστήμα-

273τος αντιστοίχησης εντολών

Περιεχόμενα

(iv) Θέσπιση απαιτήσεων για τη λειτουργία αποτελεσματικού

274συστήματος εντοπισμού των ασυνήθιστων εντολών

(v) Θέσπιση απαιτήσεων για τη λειτουργία επαρκώς εύρωστων

275συστημάτων καθορισμού τιμών αναφοράς

(vi) Θέσπιση απαιτήσεων αναφορικά με τη σαφήνεια των κα-

277νόνων για την αναστολή των συναλλαγών

(β) Μηχανισμοί ακύρωσης συναλλαγών ως κατασταλτικοί μηχα-

νισμοί για την αντιμετώπιση καταστάσεων χειραγώγησης της

277αγοράς

279(i) Έννοια ακύρωσης

279(ii) Τρόπος ακύρωσης

282(iii) Συνέπειες ακύρωσης

283γ. Υποχρεώσεις ενημέρωσης των αρμοδίων αρχών

2858. Κριτήριο διαφάνειας

285α. Η νέα θεώρηση των απαιτήσεων διαφάνειας

β. Απαιτήσεις διαφάνειας ως προς τις διαπραγματεύσιμες σε ορ-

289γανωμένες αγορές μετοχές ως αποκλειστικό πεδίο εναρμόνισης

290i. Προσυναλλακτική διαφάνεια

295ii. Μετασυναλλακτική διαφάνεια

iii. Κανόνες δημοσιοποίησης των προσυναλλακτικών και με-

298τασυναλλακτικών πληροφοριών

γ. Απαιτήσεις ως προς την τήρηση καί υποβολή στις αρμόδιες

303αρχές των στοιχείων των συναλλαγών

VI. Οι οργανωμένες αγορές ως πεδίο άσκησης νέων κοινοτικών δικαιω-

305μάτων

3071. Οργανωμένη αγορά καί δικαιώματα πρόσβασης

307α. Κοινοτικά δικαιώματα πρόσβασης σε οργανωμένη αγορά

307i. Ορισμός των δικαιωμάτων

ii. Απαιτήσεις λειτουργίας της οργανωμένης αγοράς στο πλαίσιο

309των δικαιωμάτων άμεσης και εξ αποστάσεως πρόσβασης

309(α) Ορισμός των απαιτήσεων

(β) Εξ αποστάσεως πρόσβαση - Πρόσβαση υποχρεωτικής ή

310προαιρετικής εφαρμογής

iii. Η εξ αποστάσεως πρόσβαση ως δικαίωμα λειτουργίας των

οργανωμένων αγορών υπό το πρίσμα του θεσμοθετούμενου

314ως προς αυτές ευρωπαϊκού διαβατηρίου

β. Η πρόσβαση σε σύστημα εκκαθάρισης ως αναγκαίο στοιχείο

316πρόσβασης σε οργανωμένη αγορά

Περιεχόμενα

316i. Δικαιοπολιτική θεώρηση των ρυθμίσεων

ii. Κοινοτικά δικαιώματα πρόσβασης σε συστήματα εκκαθάρισης

317γενικά

317(α) Ορισμός των δικαιωμάτων

318(β) Απαιτήσεις λειτουργίας των συστημάτων εκκαθάρισης

iii. Ειδικά για τα δικαιώματα πρόσβασης σε συστήματα εκκαθά-

ρισης ως δικαιώματα σχετιζόμενα με την πρόσβαση σε οργα-

319νoμένες αγορές

(α) Συγκριτική θεώρηση λειτουργίας οργανωμένης αγοράς

320καί λειτουργίας συστήματος εκκαθάρισης

(β) Λειτουργικός προσδιορισμός δικαιώματος πρόσβασης σε

συνδεόμενο με οργανωμένη αγορά σύστημα εκκαθάρισης -

322Οργανωμένη αγορά ως φορέας αντιστοίχων υποχρεώσεων

2. Οργανωμένη αγορά και δικαιώματα σύνδεσης με συστήματα εκ-

327καθάρισης

α. Οργανωμένη αγορά ως φορέας του δικαιώματος χρήσης συστη-

328μάτων εκκαθάρισης άλλων κρατών μελών

328i. Δικαιοπολιτική θεώρηση των ρυθμίσεων

329ii. Ορισμός του δικαιώματος

329(α) Δικαίωμα πηγάζον από συμφωνία

(β) Η συμφωνία του δικαιώματος ως συμφωνία ειδικού περιε-

330χομένου

(γ) Δικαίωμα σχετιζόμενο με την εκκαθάριση μέρους ή όλων

331των συναλλαγών

(i) Εναλλακτικές μορφές ως προς την άσκηση του δικαιώ-

331ματος

(ii) Ζητήματα εφαρμοστέου δικαίου σε σχέση με τα εμπλε-

332κόμενα στην εκκαθάριση συστήματα άλλων κρατών μελών

335iii. Διατυπώσεις άσκησης του δικαιώματος

337(α) Διατυπώσεις συνδεσιμότητας εμπλεκομένων συστημάτων

(β). Διατυπώσεις ως προς την πλήρωση τεχνικών προϋποθέ-

340σεων

(γ) Διατυπώσεις εποπτείας ως προς την άσκηση του δικαιώμα-

342τος

β. Το δικαίωμα επιλογής συστημάτων διακανονισμού ως δικαίωμα

των μελών οργανωμένης αγοράς - Οργανωμένη αγορά ως φορέ-

346ας αντιστοίχων υποχρεώσεων

346i. Δικαιοπολιτική θεώρηση των ρυθμίσεων

Περιεχόμενα

347ii. Ορισμός του δικαιώματος

348iii. Διατυπώσεις άσκησης του δικαιώματος

iv. Διατυπώσεις εποπτείας ως προς την άσκηση του δικαιώμα-

351τος

v. Υποχρεώσεις της οργανωμένης αγοράς ως αποδέκτη της ά-

353σκησης του «δικαιώματος επιλογής»

3543. Συμπερασματικά

Δ. Η εθνική εναρμόνιση: Ο ν. 3606/2007 καί οι επιπτώσεις του στη λει-

355τουργία των χρηματιστηρίων και οργανωμένων αγορών

355Ι. Εισαγωγικά

II. Η κατάργηση των διατάξεων της «συγκέντρωσης» ως στοιχείο ανα-

358γκαίο για την εναρμόνιση

III. Η εναρμόνιση ως προς τις οργανωμένες αγορές καί το νέο δίκαιο για

364την εκκαθάριση

IV. Ο ν. 3606/2007 ως αφετηρία για τον εκσυγχρονισμό των χρηματι-

371στηριακών θεσμών

385Ε. Επίλογος

391ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

391Α. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

392Β. ΞΕΝΗ …….