Α. Βεζυρτζή, Διασταύρωση πολιτικής και ποινικής δίκης, 2025
Το παρόν έργο επιχειρεί να προσεγγίσει και να διερευνήσει τις πτυχές διασταύρωσης πολιτικής και ποινικής δίκης υπό το φως του δικονομικού δικαίου, εστιάζοντας σε θεματικές που εξακολουθούν να γεννούν προβληματισμό και πρακτικά ζητήματα. Η συνταγματική διάκριση των δικαιοδοσιών οριοθετεί τη σύζευξή τους, ενώ το ενδεχόμενο τριβής τους είναι πιο έντονο όταν κρίνεται το ίδιο ιστορικό συμβάν, που στηρίζει αφενός την ποινική αξίωση της Πολιτείας κατά του κατηγορουμένου, αφετέρου την αστική αξίωση του παθόντος.
Η μονογραφία ερευνά διακλαδικά τα σημεία επαφής των δύο δικαιοδοσιών σε τέσσερις βασικές ενότητες: στην πρώτη αναλύονται ζητήματα σχετικά με τον θεσμό του δεδικασμένου στο πεδίο της πολιτικής και ποινικής δίκης και ειδικότερα τη δέσμευση ή μη από αυτό· η δεύτερη είναι αφιερωμένη στα ζητήματα απόδειξης· η τρίτη αφορά στη διασταύρωση των αστικών αξιώσεων του θύματος με τη δήλωση παράστασης για υποστήριξη κατηγορίας και τις εναλλακτικές διαδικασίες απονομής της δικαιοσύνης, όπου έμφαση δίνεται και σε ειδική περιπτωσιολογία, όπως σε ανήλικους διάδικους και σε υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας. Το έργο ολοκληρώνεται με μία συστηματική αναφορά των ζητημάτων που γεννώνται στο πεδίο των ένδικων μέσων και ειδικότερα του αναιρετικού ελέγχου και της αναψηλάφησης.
Πληροφορίες έκδοσης
Πίνακας περιεχομένων +-
Πίνακας περιεχομένων
Προλογικό σημείωμα
Κυριότερες συντομογραφίες
Εισαγωγή
Γενική θεώρηση της σχέσης πολιτικής και ποινικής δίκης
Ι. Γενική θεώρηση της σχέσης πολιτικής και ποινικής δίκης: Κατευθυντήριες γραμμές
ΙΙ. Η βάση της έρευνας: θεματικές και στόχοι
Κεφάλαιο Πρώτο
Διασταύρωση ως προς τη δέσμευση Ή μη από το δεδικασμένο
Ι. Ο θεσμός του δεδικασμένου στο πεδίο της πολιτικής και ποινικής δίκης
1. Συγκλίσεις και αποκλίσεις του θεσμού του δεδικασμένου στο πεδίο της πολιτικής και ποινικής δίκης
2. Δεδικασμένο ή μη αποφάσεων πολιτικών ή ποινικών δικαστηρίων και αντιστρόφως
3. Δικαιοσυγκριτική ανάλυση
ΙΙ. Τεκμήριο αθωότητας
1. Έννοια και λειτουργία του τεκμηρίου αθωότητας
2. Η διευρυμένη λειτουργία του τεκμηρίου αθωότητας με βάση τη νομολογία του ΕΔΔΑ
3.Προσδιορισμός της έννοιας της «αθωωτικής ποινικής απόφασης»
4. Η προϋπόθεση της ύπαρξης συνδέσμου μεταξύ της ολοκληρωμένης ποινικής διαδικασίας και της άλλης μεταγενέστερης διαδικασίας
5. Νομολογιακά παραδείγματα για τη σχέση ποινικής και πολιτικής δίκης και τα δογματικά όρια του τεκμηρίου αθωότητας: Οι θέσεις του ΕΔΔΑ και της Ολομέλειας του ΑΠ
6.Η προϋπόθεση της υποχρέωσης ειδικής αντίκρουσης από το πολιτικό δικαστήριο της δικαστικής κρίσης περί αθωότητας του κατηγορουμένου
7.Νομολογιακή αποτύπωση της λειτουργίας του τεκμηρίου αθωότητας υπό το δίπτυχο ποινικής και αστικής απάτης
8.Διασταύρωση πολιτικής και ποινικής δίκης σε περίπτωση δυσφήμησης
ΙΙΙ. Προδικαστικά ζητήματα αστικής φύσεως
ΙV. Αναστολή πολιτικής ή ποινικής δίκης
1. Αναστολή πολιτικής δίκης κατ’ άρθρο 250 ΚΠολΔ
2.Αναβολή ποινικής δίκης κατ’ άρθρο 61 ΚΠΔ
3.Σύγκριση 250 ΚΠολΔ και 61 ΚΠΔ στα ζητήματα του αναιρετικού ελέγχου
V.Η εξαίρεση από τον κανόνα του διακριτού δεδικασμένου επί αποφάσεως του ποινικού δικαστηρίου για απόδοση των κατασχεθέντων ως προς το ζήτημα της κυριότητας
VI. Πορίσματα για τη διασταύρωση ως προς τη δέσμευση ή μη από το δεδικασμένο
Κεφάλαιο Δεύτερο
Διασταύρωση στο πεδίο της απόδειξης
Ι.Διαφοροποιήσεις μεταξύ πολιτικής και ποινικής δίκης ως προς την αποδεικτική δύναμη των αποδεικτικών μέσων
1.Κύριες διαφοροποιήσεις του δικαίου της απόδειξης στο πλαίσιο της πολιτικής και της ποινικής δίκης
2.Η αποδεικτική δύναμη της ομολογίας του διαδίκου στην πολιτική δίκη σε αντιδιαστολή με την αποδεικτική δύναμη της ομολογίας του κατηγορουμένου
3.Η διαφορετική σημασία της διάκρισης μεταξύ ιδιωτικών και δημοσίων εγγράφων στο πλαίσιο της πολιτικής και της ποινικής δίκης και η συμπλήρωση του νομοθετικού κενού του ΚΠΔ ως προς την έννοια του δημοσίου εγγράφου με αναλογική εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 438 ΚΠολΔ
4.Η προσκόμιση και εκτίμηση πραγματογνωμοσύνης της ποινικής δίκης στην πολιτική δίκη και αντίστροφα
ΙΙ.Ανάγνωση αποφάσεων που εκδόθηκαν σε άλλη πολιτική δίκη: προϋποθέσεις επιτρεπτού
ΙΙΙ.Πλαστότητα αποδεικτικού εγγράφου
1.Ισχυρισμός περί πλαστότητας του εγγράφου στο πλαίσιο της πολιτικής δίκης.
2.Ισχυρισμός περί πλαστότητας εγγράφου στο πλαίσιο της ποινικής δίκης
3.Η πλαστότητα αποδεικτικού εγγράφου ως σημείο διασταύρωσης πολιτικής και ποινικής δίκης
ΙV.Σύζευξη πολιτικής και ποινικής δίκης με κεντρικό άξονα το ένδικο μέσο της αναψηλαφήσεως λόγω ψευδών αποδεικτικών μέσων
V. Πορίσματα για τη διασταύρωση στο πεδίο της απόδειξης
Κεφάλαιο Τρίτο
Διασταύρωση των αστικών αξιώσεων με την παράσταση για υποστήριξη κατηγορίας και τις εναλλακτικές διαδικασίες απονομής της ποινικής δικαιοσύνης
Ι.Από τον πολιτικώς ενάγοντα στον παριστάμενο για την υποστήριξη της κατηγορίας ως προς την επιδίωξη των αστικών αξιώσεων
1.Ενεργητική νομιμοποίηση σε παράσταση προς υποστήριξη της κατηγορίας
2.Ειδικότερα η νομιμοποίηση εταιρείας για έγερση αγωγής αποζημίωσης και υποβολή έγκλησης/δήλωσης παράστασης σε περίπτωση αδικοπραξίας τελεσθείσας από τον νόμιμο εκπρόσωπό της
2.1. Η θέση του προβλήματος
2.2. Η θέση των πολιτικών δικαστηρίων
2.3.Η θέση των ποινικών δικαστηρίων και η κριτική αποτίμηση αυτής
3.Η «εν επιδικία» παραγραφή της αστικής αξίωσης και η επίδρασή της στη δήλωση υποστήριξης κατηγορίας
4.Η ικανοποίηση των αστικών αξιώσεων του αθωωθέντος κατηγορουμένου
ΙΙ.Η επίδραση των εναλλακτικών διαδικασιών απονομής της ποινικής δικαιοσύνης στις αστικές αξιώσεις του θύματος
1.Η επιρροή του θεσμού της «ποινικής συνδιαλλαγής» στη διεκδίκηση αξιώσεων ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων
2.Η επιρροή του θεσμού της «ποινικής διαπραγμάτευσης» στη διεκδίκηση αξιώσεων ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων
3.Ειδικότερα η επιρροή του θεσμού της «ποινικής διαμεσολάβησης» στη διεκδίκηση αστικών αξιώσεων επί υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας
4.Διεκδίκηση αξιώσεων ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων και αποχή από τη δίωξη υπό όρους
ΙΙΙ.Ο ανήλικος διάδικος στην πολιτική δίκη και το ανήλικο θύμα στην ποινική δίκη: συγκλίσεις και αποκλίσεις
1. Η εκπροσώπηση του ανηλίκου
2.Η διασταύρωση πολιτικής και ποινικής δίκης σε περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας και η μεθοδολογία ακρόασης του ανηλίκου
IV.Πορίσματα για τη διασταύρωση των αστικών αξιώσεων του θύματος με τη δήλωση παράστασης για υποστήριξη κατηγορίας και τις εναλλακτικές διαδικασίες απονομής της δικαιοσύνης
Κεφάλαιο Τέταρτο
Διασταύρωση στο πεδίο των έκτακτων ενδίκων μέσων
Ι. Διασταύρωση στο πεδίο του αναιρετικού ελέγχου
1.Ο θεσμός της «αναίρεσης υπέρ του νόμου» στις δύο δικαιοδοτικές τάξεις: συγκλίσεις και αποκλίσεις
2. Ο θεσμός της πρότυπης ή πιλοτικής δίκης
2.1.Η πιλοτική δίκη ενώπιον του Αρείου Πάγου (άρθρο 20 Α ΚΠολΔ)
2.2.Σκέψεις ως προς την εισαγωγή του «μηχανισμού» πρότυπης δίκης και ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων
ΙΙ. Διασταύρωση στο πεδίο της αναψηλάφησης
1. Ο λόγος αναψηλάφησης του άρθρου 544 αριθ. 8 ΚΠολΔ
2. Ο λόγος αναψηλάφησης του άρθρου 544 αριθ. 10 ΚΠολΔ
ΙΙΙ.Πορίσματα για τη διασταύρωση στο πεδίο των έκτακτων ενδίκων μέσων
Τελικά συμπεράσματα
Βιβλιογραφία – Αρθρογραφία
Ευρετήριο Νομικών Κανόνων
Αλφαβητικό ευρετήριο Λημμάτων

















