Δ. Μοσχόπουλος, Ο Εθνικός Διχασμός (1915-1917), 2020


Δ. Μοσχόπουλος, Ο Εθνικός Διχασμός (1915-1917), 2020

Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να ερμηνεύσει το φαινόμενο του Εθνικού Διχασμού (1915-1917) μέσα από δύο διαφορετικές αλλά συμπληρωματικές προσεγγίσεις: η πρώτη αναφέρεται στον ρόλο που διαδραματίζουν οι ιδέες στη θεσμική συγκρότηση ενός κράτους ενώ η δεύτερη αξιολογεί τις μεταβολές που επήλθαν στο διεθνές δίκαιο και ειδικότερα στο δίκαιο του πολέμου, με αφορμή τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1918).

Η πρώτη ερμηνευτική προσέγγιση του Εθνικού Διχασμού στηρίζεται στην αντίληψη ότι η κοινωνική δομή, παρόλη τη σημασία της, δεν αποτελεί παρά έναν από τους παράγοντες της ιστορικής εξέλιξης και συνυπάρχει με τις ιδέες, που συνιστούν μία υποκειμενική πρόσληψη πραγματικών γεγονότων και κινητοποιούν τους πολίτες να προβούν σε συλλογικές δράσεις. Εάν δεχτούμε, λοιπόν, ότι κάθε πολιτική πράξη αποβλέπει στην υλοποίηση μιας ιδέας, αποτελεί πρόκληση για τον ιστορικό η κατανόηση της φύσης των ιδεών που οδηγούν σε έναν εθνικό διχασμό αλλά και η κατανόηση των λόγων που ορισμένοι πολίτες ενός έθνους επιλέγουν να προσχωρήσουν σε μία ιδέα, ενώ άλλοι επιλέγουν να προσχωρήσουν στην ιδέα που καταπολεμά την πρώτη. Πρόκειται για τυχαιότητα ή για δέσμια επιλογή; Αποτελεί αποτέλεσμα ελευθερίας ή καταναγκασμού;

Η δεύτερη ερμηνευτική προσέγγιση του Εθνικού Διχασμού συνδέεται με τις μεταβολές που επήλθαν στο Διεθνές Δίκαιο του Πολέμου κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι μεταβολές αυτές επηρέασαν την πολιτειακή τάξη των εθνικών κρατών ενώ παράλληλα τα υποχρέωσαν να προσχωρήσουν σε μία από τις αντιμαχόμενες ομάδες κρατών, στις οποίες ασκούσαν την ηγεμονία ισχυρά κράτη. Η προσχώρηση αυτή ανέδειξε το πρόβλημα της «συνύπαρξης» των ιδεών μιας εθνικής κοινωνίας με τις ιδέες που αναφέρονται στη διαμόρφωση μιας διεθνούς τάξης πραγμάτων, οι οποίες απορρέουν από κράτη που ασκούν ηγεμονία.

Edition info

Title
Ο Εθνικός Διχασμός (1915-1917)
Προς μία νέα ερμηνευτική θεώρηση
© 2020
Author
ISBN
978-960-648-189-5
Pages
Χ + 117
Price
€ 14.00
In stock

Table of contents   +

Περιεχόμενα

Εισαγωγή

Κεφάλαιο πρώτο

Ιδέες και Θεσμοί υπό το πρίσμα της σχέσης

των εθνικών κοινωνιών με τη διεθνή κοινότητα

1. Η ιδέα έργου ή διευθύνουσα ιδέα

2. Η ηγεμονική ιδέα

3. Το πρόβλημα της συνύπαρξης ιδεών έργου και ηγεμονικών ιδεών.

α. Η διεθνής συνεργασία σύμφωνα με τον Maurice Hauriou

β. Η θεωρία του λειτουργικού δυϊσμού του Georges Scelle

γ. Η έννοια της διεθνούς κοινωνίας σύμφωνα με τον Παναγιώτη Παπαληγούρα

δ. Παράγοντες που ευνόησαν την εκδήλωση ηγεμονικών ιδεών

ε. Ηγεμονικές ιδέες και νομική προσωπικότητα

στ. Αξιοποίηση των παραπάνω θεωριών στην ερμηνεία φαινομένων διχασμού των εθνών

Κεφάλαιο δεύτερο

Στρατιωτική κατοχή, εξόριστες κυβερνήσεις

και ουδετερότητα: Οι ανατροπές που επήλθαν

κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1918)

1. Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, ως ένας πόλεμος νέου τύπου

2. Η στρατιωτική κατοχή

3. Οι εξόριστες κυβερνήσεις

4. Η ουδετερότητα

Κεφάλαιο τρίτο

Ο Εθνικός Διχασμός (1915-1917)

ως εκδήλωση κρίσης στη σχέση του έθνους

με τη διεθνή κοινότητα

1. Ερμηνευτικές προσεγγίσεις για τον Εθνικό Διχασμό

2. Διαίρεση της επικράτειας και Εθνικός Διχασμός

3. Νομική αξιολόγηση της συμμαχικής κατάληψης της Θεσσαλονίκης

4. Η νομική φύση της Προσωρινής Κυβέρνησης

5. Οι ιδιομορφίες της Προσωρινής Κυβέρνησης

α. Αναγνωρίζει το υφιστάμενο Σύνταγμα και τον θεσμό της Βασιλείας

β. Ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του τοπικού πληθυσμού

γ. Αναγνωρίζει την υφιστάμενη διοικητική ιεραρχία ενώ παράλληλα εκφράζει ένα διαφορετικό μοντέλο οργάνωσης του κρατικού μηχανισμού

6. Ο πολιτικός λόγος του Βενιζέλου για την σχέση του έθνους με το κράτος και η έννοια του «αντικειμενικού υπερυποκειμενικού» εθνικού συμφέροντος

Συμπεράσματα

Βιβλιογραφία

Ελληνική Βιβλιογραφία

Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία

Εφημερίδες

Νομοθεσία

Πρακτικά

Διεθνείς Συμβάσεις

Content type

Categories

 
Add to cart Add to wishlist
 

Related editions

Ι. Παπαφλωράτος, Η ιστορία του Ελληνικού Στρατού, τόμ. 1, 2014
Το ανά χείρας έργο είναι αποτέλεσμα πολυετούς ερεύνης του συγγραφέα σε πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές. Στο κείμενο εξετάζεται κατά βάση το ζήτημα της συστάσεως,...
Ι. Παπαφλωράτος, Η ιστορία του Ελληνικού Στρατού, τόμ. 2, 2014
Το ανά χείρας έργο είναι αποτέλεσμα πολυετούς ερεύνης του συγγραφέα σε πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές. Στο κείμενο εξετάζεται κατά βάση το ζήτημα της συστάσεως,...
Μ. Σχοινάς, Θεσσαλονίκη Ατζέντα 2012, 2009
...ΣΗΜΕΡΑ, ως βορειοελλαδίτης Ευρωβουλευτής δεν μπορώ να μείνω αδιάφορος μπροστά στην επικείμενη επέτειο: Το 2012 συμπληρώνονται 100 χρόνια από την απελευθέρωση...
Μ. Αρχιμανδρίτου, Γυναίκες και έκτιση των ποινών, 2001
Το βιβλίο εξετάζει την ιδιαιτερότητα του ποινικού ελέγχου απέναντι στις γυναίκες, που προσλαμβάνει διαφορετικά χαρακτηριστικά σε κάθε εποχή. Κατά τον 16ο και 17ο π.χ. αιώνα,...