Α. Παπαδαμάκης, Ποινική Δικονομία, 10η έκδ., 2021

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Πρόλογοι.

Κυριότερες συντομογραφίες

Γ Ε Ν Ι Κ Η Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η

ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ

1. Έννοια και περιεχόμενο του ποινικού δικονομικού δικαίου

1.1. Ορισμός και ανάλυση των στοιχείων του ποινικού δικονομικού δικαίου

1.1.2. Η εννοιολογική σύνθεση και έκφραση του ποινικού δικονομικού δικαίου

1.1.3. Η λειτουργική διάσταση του ποινικού δικονομικού δικαίου

1.2. Η εσωτερική δόμηση της ποινικής δίκης

1.2.1. Ο μηχανισμός της ποινικής δίκης

1.2.2. Ο διερευνητικός προσανατολισμός της ποινικής δίκης

2. Ποινική δίκη αποτελεσματική αλλά και δίκαιη

2.1. Τα θεμελιώδη αιτήματα της ποινικής δίκης

2.2. Ο ρόλος του ποινικού δικαστή στο δικαιϊκό σύστημά μας

2.2.1. Όψεις της διαχρονικής έκφρασης της ποινικής δικαιοσύνης

2.2.2. Η δικαιοσύνη ως ατομική ελευθερία και καταφύγιο του πολίτη

3. Το ισχύον σήμερα στην Ελλάδα δικονομικό ποινικό δίκαιο

4. Ουσιώδη χαρακτηριστικά της δομής του νέου ΚΠΔ

5. Ευρωπαϊκή και εθνική έννομη τάξη: Η ερμηνεία των δια­τάξεων του ΚΠΔ υπό το φως των ρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ)

5.1. Βασικές διαπιστώσεις

5.2. Η δίκαιη δίκη (άρ. 6 παρ. 1, 2 και 3 της ΕΣΔΑ)

5.3. Η στάση του έλληνα νομοθέτη στο δικονομικό πεδίο

5.4. Οι θέσεις της ελληνικής νομολογίας (: Αρείου Πάγου)

5.4.1. Σημαντικές εκφάνσεις της επιρροής της ΕΣΔΑ στην εγχώρια νομολογία

5.4.2. Η επιρροή της νομολογίας του ΕΔΔΑ στις τροποποιήσεις του ΚΠΔ.

5.4.3. Η δικονομική λειτουργία του δεδικασμένου

Μ Ε Ρ Ο Σ Π Ρ Ω Τ Ο

ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

Η ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΚΑΙ ΤΑ ΠΟΙΝΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

1. Η ποινική δικαιοδοσία

1.1. Έννοια και διακρίσεις της ποινικής δικαιοδοσίας

1.2. Η έκταση της ποινικής δικαιοδοσίας και οι εξαιρέσεις

1.2.1. Τα τοπικά όρια ισχύος της ποινικής δικαιοδοσίας

1.2.2. Η ελληνική ποινική δικαιοδοσία σε σχέση με την ποινική δικαιοδοσία άλλων χωρών

1.2.3. Το προνόμιο της «ετεροδικίας» και η δικονομική του έκφραση

2. Τα ποινικά δικαστήρια

2.1. Ουσιώδη προβλήματα σύνθεσης των ποινικών δικαστηρίων

2.1.1. Το πολυπρόσωπο ή μη της σύνθεσης των ποινικών δικαστη­ρίων

2.1.2. Τακτικοί δικαστές και ένορκοι

2.1.2.1. Πλεονεκτήματα των ενόρκων

2.1.2.2. Μειονεκτήματα των ενόρκων (: ή αλλιώς του αμιγούς ορκωτού συστήματος)

2.1.2.3. Στάθμιση - αξιολόγηση

2.1.2.4. Είναι χρήσιμη η συγκρότηση κλάδου «ειδικών ποινικών δικαστών»;.

2.1.2.5. Η δικαιοδοτική ενότητα της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης

2.2. Η σύνθεση και η αρμοδιότητα των ποινικών δικαστηρίων

2.2.1. Το μονομελές πλημμελειοδικείο: σύνθεση και αρμοδιότητα

2.2.2. Το τριμελές πλημμελειοδικείο: σύνθεση και αρμοδιότητα

2.2.3. Το μικτό ορκωτό δικαστήριο: σύνθεση και αρμοδιότητα

2.2.4. Το μικτό ορκωτό εφετείο: σύνθεση και αρμοδιότητα

2.2.5. Το μονομελές εφετείο (κακουργημάτων): σύνθεση και αρμο­διότητα.

2.2.6. Το τριμελές εφετείο: σύνθεση και αρμοδιότητα

2.2.7. Το πενταμελές εφετείο: σύνθεση και αρμοδιότητα

2.2.8. Δικαστήρια ανηλίκων

2.2.8.1. Το μονομελές δικαστήριο ανηλίκων

2.2.8.2. Το τριμελές δικαστήριο ανηλίκων

2.2.8.3. Το τριμελές εφετείο ανηλίκων

2.2.8.4. Βασικά ερμηνευτικά ζητήματα της αρμοδιότητας των δικαστηρίων ανηλίκων

2.2.9. Τα στρατιωτικά δικαστήρια

2.2.9.1. Από ποιά δικαστήρια απονέμεται η δικαιοσύνη στις ένοπλες δυνάμεις.

2.2.9.2. Η σύνθεση των στρατιωτικών δικαστηρίων

2.2.10. Το ειδικό δικαστήριο του άρ. 86 του Συντάγματος

2.2.11. Ο Άρειος Πάγος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

Η ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ

1. Οι πτυχές της αρμοδιότητας

2. Η καθ’ ύλη αρμοδιότητα

2.1. Πώς προσδιορίζεται η καθ’ ύλη αρμοδιότητα

2.2. Ποιοι προτείνουν την καθ’ ύλη αναρμοδιότητα

2.3. Οι ενέργειες του δικαστηρίου όταν διαπιστώσει αναρμοδιότητα

2.4. Η καθ’ ύλη αναρμοδιότητα στην κατ’ έφεση δίκη

2.5. Η καθ’ ύλη αναρμοδιότητα και στον Άρειο Πάγο

2.6. Αναρμοδιότητα και αναστολή επιδικίας κατ’ άρθρο 113 § 2 ΠΚ

3. Η κατά τόπο αρμοδιότητα

3.1. Πώς προσδιορίζεται η κατά τόπο αρμοδιότητα

3.2. Ποιοι προτείνουν την κατά τόπο αναρμοδιότητα

3.3. Τι αποφασίζεται όταν διαπιστωθεί κατά τόπο αναρμοδιότητα

3.4. Η κατά τόπο αρμοδιότητα στην κατ’ έφεση δίκη

3.5. Η κατά τόπο αναρμοδιότητα ως λόγος αναίρεσης

4. Αναρμοδιότητα και μέτρα δικονομικού καταναγκασμού

5. Αρμοδιότητα λόγω συμμετοχής και συνάφειας

5.1. Το πλαίσιο ρυθμίσεως του ΚΠΔ

5.2. Αρμοδιότητα λόγω συμμετοχής

5.3. Αρμοδιότητα λόγω συνάφειας

5.4. Έκλειψη των λόγων συνάφειας και συναιτιότητας

5.5. Η παραβίαση των διατάξεων που ρυθμίζουν την αρμοδιότητα λόγω συμμετοχής και συνάφειας

6. Σύγκρουση αρμοδιότητας και αρμοδιότητα κατά παραπομπή

6.1. Πότε και πώς ανακύπτει η σύγκρουση αρμοδιότητας

6.2. Η διαδικασία άρσης (: κανονισμού) της σύγκρουσης αρμοδιότητας

6.3. Αρμοδιότητα κατά παραπομπή

7. Ένδικα μέσα κατά αποφάσεων που κηρύσσουν αναρμοδιότητα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄

ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΗ

1. Τα δικαστικά πρόσωπα

1.1. Τα δικαστικά πρόσωπα με τη στενή έννοια

1.1.1. Οι δικαστές

1.1.1.1. Η λειτουργική αποστολή των δικαστών

1.1.1.2. Το πλαίσιο εγγυήσεων ανεξαρτησίας των δικαστών

1.1.2. Οι εισαγγελείς

1.1.2.1. Η λειτουργική θέση και αποστολή των εισαγγελέων

1.1.2.2. Οι θεμελιώδεις αρχές του εισαγγελικού θεσμού

1.1.2.3. Εισαγγελείς οικονομικού εγκλήματος (άρ. 33-36 ΚΠΔ)

1.1.3. Οι γραμματείς των δικαστηρίων

1.2. Τα δικαστικά πρόσωπα με την ευρεία έννοια (: οι ανακριτικοί υπάλληλοι)

1.2.1. Γενικοί ανακριτικοί υπάλληλοι

1.2.2. Ειδικοί ανακριτικοί υπάλληλοι

1.3. Οι θεσμοί εξασφάλισης της αμερόληπτης κρίσης των δικαστικών οργάνων (: αποκλεισμός, εξαίρεση, αποχή)

1.3.1. Οι λόγοι αποκλεισμού και εξαίρεσης

1.3.2. Μια σύντομη καταγραφή της διαδικασίας εξαίρεσης

1.3.2.1. Ποιοι προτείνουν την εξαίρεση

1.3.2.2. Χρονικοί περιορισμοί στην πρόταση εξαίρεσης

1.3.2.3. Πότε δεν είναι επιτρεπτή η αίτηση εξαίρεσης

1.3.2.4. Περιεχόμενο της αίτησης εξαίρεσης

1.3.2.5. Ο τρόπος υποβολής της αίτησης εξαίρεσης

1.3.2.6. Η κρίση για το παραδεκτό της αίτησης εξαίρεσης

1.3.2.7. Οι ενέργειες εκείνου που ζητείται η εξαίρεση

1.3.2.8. Το αρμόδιο για την εξαίρεση δικαστικό όργανο

1.3.2.9. Η απόφαση επί της εξαιρέσεως – ένδικα μέσα

1.3.3. Αποχή των δικαστικών προσώπων

1.3.3.1. Η αποχή των δικαστικών προσώπων με τη στενή έννοια

1.3.3.2. Η αποχή των προανακριτικών υπαλλήλων

1.3.4. Η δικονομική μεταχείριση του αποκλεισμού, της εξαίρεσης και της αποχής

2. Οι διάδικοι στην ποινική δίκη

2.1. Ο ύποπτος

2.2. Ο κατηγορούμενος

2.2.1. Πώς αποκτάται η ιδιότητα του κατηγορουμένου

2.2.2. Η διάρκεια και η παύση της ιδιότητας του κατηγορουμένου

2.2.3. Ποινική δίκη και ανύπαρκτος κατηγορούμενος

2.2.4. Η θέση του κατηγορουμένου στην ποινική δίκη

2.2.5. Τα θεμελιώδη δικαιώματα του κατηγορουμένου

2.2.6. Ειδικότερα: Το δικαίωμα σιωπής και άρνησης της κατηγορίας του κατηγορουμένου (δικονομικό πλαίσιο και ποινικές προεκτάσεις)

2.3. Ο παριστάμενος για την υποστήριξη της κατηγορίας

2.3.1. Από τον πολιτικώς ενάγοντα στον παριστάμενο για την υποστήριξη της κατηγορίας

2.3.2. Ποιος (επιτρέπεται να) παρασταθεί για την υποστήριξη της κατηγορίας

2.3.3. Η παράσταση για την υποστήριξη της κατηγορίας από τα νομικά πρόσωπα

2.3.4. Ποινικές δίκες ανεπίδεκτες παράστασης προς υποστήριξη της κατηγορίας

2.3.5. Οι διατυπώσεις της παράστασης προς υποστήριξη της κατηγορίας

2.3.5.1. Η δήλωση παράστασης για υποστήριξη της κατηγορίας στην προδικασία

2.3.5.1.1. Οι τρόποι δήλωσης της παράστασης

2.3.5.1.2. Το περιεχόμενο της δήλωσης παράστασης

2.3.5.1.3. Ο έλεγχος της παράστασης προς υποστήριξη της κατηγορίας: διατύπωση αντιρρήσεων

2.3.5.2. Η δήλωση παράστασης προς υποστήριξη της κατηγορίας στο ακροατήριο

2.3.5.2.1. Πώς γίνεται και μέχρι πότε γίνεται η δήλωση παράστασης

2.3.5.2.2. Ο παριστάμενος για την υποστήριξη της κατηγορίας απουσιάζει

2.3.5.2.3. Ο συνήγορος στην παράσταση προς υποστήριξη της κατηγο­ρίας

2.3.5.2.3.1. Είναι δυνατή η παράσταση χωρίς δικηγόρο;

2.3.5.2.3.2. Χωρεί παράσταση «διά πληρεξουσίου δικηγόρου»;

2.3.6. Οι συνέπειες της ιδιότητας του παρισταμένου προς υποστήριξη της κατηγορίας ως διαδίκου

2.3.7. Η «παρά τον νόμο» παράσταση εκείνου που υποστηρίζει την κατηγορία

2.3.8. Τι αποφασίζει το δικαστήριο όταν υπάρχει παράσταση προς υποστήριξη της κατηγορίας

2.3.9. Τι αποφασίζει το δικαστήριο όταν ο παριστάμενος για την υποστήριξη της κατηγορίας αποχώρησε πριν από την απαγγελία της απόφασης

3. Ο συνήγορος υπεράσπισης

4. Τα τρίτα πρόσωπα της ποινικής δίκης («οι τρίτοι»)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄

ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΚΥΡΟΤΗΤΕΣ

1. Τι είναι οι δικονομικές ακυρότητες και που αποβλέπουν

2. Έννοια και διακρίσεις των ακυροτήτων

2.1. Οι απόλυτες ακυρότητες

2.2. Παρέκβαση: Η «έλλειψη ακροάσεως» του κατηγορουμένου συνιστά απόλυτη ακυρότητα (άρ. 171 § 2 ΚΠΔ)

2.3. Οι σχετικές ακυρότητες

2.4. Πώς διαφέρουν οι απόλυτες από τις σχετικές ακυρότητες: η πρακτική σημασία της διάκρισης

3. Ο χρόνος προβολής των ακυροτήτων

3.1. Απόλυτες ακυρότητες

3.1.1. Προδικασία

Α. Παραπομπή με βούλευμα

Β. Παραπομπή με απευθείας κλήση

3.1.2. Ακροατήριο

3.2. Σχετικές ακυρότητες

3.2.1. Προδικασία

Α. Παραπομπή με βούλευμα

Β. Παραπομπή με απευθείας κλήση

3.2.2. Ακροατήριο

3.3. Πότε η ακυρότητα της προδικασίας «διαπερνά» και το ακροα­τήριο

4. Ο τρόπος προβολής των ακυροτήτων

5. Οι συνέπειες της ακυρότητας

5.1. Το πλαίσιο των συνεπειών της ακυρότητας

5.2. Κάποια ερμηνευτικά ωφέλιμα συμπεράσματα μαζί με συναφείς πρακτικές εφαρμογές

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄

Η ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΗ

1. Η αναζήτηση της ουσιαστικής αλήθειας

1.1. Οι διαχρονικές πτυχές της απόδειξης

1.2. Η αρχή της «ηθικής απόδειξης»

1.2.3. Η αρχή της «ηθικής απόδειξης» μόνο μαζί με την αιτιολόγηση της απόφασης

2. Οι αποδεικτικές απαγορεύσεις

2.1. Ουσιώδεις όψεις του προβλήματος

2.2. Οι υφιστάμενες ρυθμίσεις

2.3. Αξιολογική ανάλυση - Κάποια συμπεράσματα

3. Ανακριτικές πράξεις και συλλογή αποδείξεων

3.1. Η σημασία της ανακριτικής διερεύνησης

3.2. Οι ουσιώδεις πρακτικές πτυχές των ανακριτικών πράξεων

3.2.1. Η εξέταση των μαρτύρων

3.2.2. Η πραγματογνωμοσύνη

3.2.3. Η αυτοψία

3.2.4. Οι έρευνες

3.2.4.1. Έρευνα σε κατοικία

3.2.4.2. Οι σωματικές έρευνες

3.2.5. Οι ειδικές ανακριτικές πράξεις επί ορισμένων εγκλημάτων (άρ. 254 ΚΠΔ) και οι ανακριτικές πράξεις επί εγκλημάτων δια­φθοράς (άρ. 255 ΚΠΔ)

3.2.5.1. Ουσιώδεις διαπιστώσεις

3.2.5.2. Το πλαίσιο των ειδικών ανακριτικών πράξεων

3.2.5.3. Ειδικότερα: Η ανακριτική διείσδυση (παγίδευση)

3.2.5.3.1. Οι πτυχές της ανακριτικής διείσδυσης

3.2.5.3.2. Η δικονομική διάσταση της ανακριτικής διείσδυσης

3.2.5.3.3. Κρίσιμες ερμηνευτικές επισημάνσεις

3.2.5.3.4. Η δικονομική μεταχείριση της αστυνομικής διείσδυσης

3.2.5.3.5. Συμπεράσματα

3.2.6. Η αποδεικτική «προοπτική» των ανακριτικών πράξεων

3.2.7. Η δικονομική μεταχείριση των αποδεικτικών μέσων

Μ Ε Ρ Ο Σ Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Ο

Η ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΗ ΣΕ ΚΙΝΗΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

Η ΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΩΞΗΣ:

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΕΡΕΥΝΑ ΜΕΧΡΙ ΤΗ ΛΗΨΗ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

1. Η δημιουργία της ποινικής δίκης

1.1. Η προκαταρκτική εξέταση και η προηγηθείσα θεσμική διεύρυνσή της

1.2. Η «οπισθοχώρηση» της προκαταρκτικής εξέτασης

1.3. Η νέα θεσμική «αναβάθμιση» της προκαταρκτικής εξέτασης

1.4. Το κανονιστικό πλαίσιο της προκαταρκτικής εξέτασης

1.4.1. Οι ουσιώδεις νομικές προβλέψεις

1.4.2. Ερμηνευτικές καταγραφές σε σχέση με τον «ύποπτο» και τη διαδικαστική υφή της προκαταρκτικής εξέτασης

1.4.3. Ο δικονομικός χαρακτήρας της προκαταρκτικής εξέτασης – η συμβατότητά της με ανακριτικές πράξεις

1.4.4. Η υποστήριξη της κατηγορίας στο πλαίσιο της προκαταρκτικής εξέτασης

1.4.5. Εν είδει συμπεράσματος: Η δικονομική σημασία της προκαταρκτικής εξέτασης στην εξέλιξη της προδικασίας

1.5. Η δικονομική μεταχείριση της μήνυσης (αναφοράς) και έγκλησης

1.6. Ο ρόλος του εισαγγελέα εφετών: Η προσφυγή του άρ. 52 ΚΠΔ

1.7. Η λειτουργική αρμοδιότητα του εισαγγελέα πλημμελειοδικών

2. Στα πρόθυρα της ποινικής δίωξης: οι αρχές της νομιμότητας και της σκοπιμότητας

3. Οι τρόποι κίνησης της ποινικής δίωξης

4. Οι συνέπειες από την κίνηση της ποινικής δίωξης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

Η ΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΩΞΗΣ

ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΗ

1. Η απ’ ευθείας εισαγωγή της υπόθεσης στο ακροατήριο (: η απ’ ευθείας κλήση του κατηγορουμένου στο ακροατήριο)

1.1. Πότε επιτρέπεται η απευθείας εισαγωγή της υπόθεσης στο ακροατήριο

1.2. Οι ενέργειες του εισαγγελέα

1.3. Η άμυνα του κατηγορουμένου κατά της απευθείας κλήσης στο ακροατήριο

2. Η παραγγελία προανάκρισης

2.1. Πότε και γιατί δίνεται η παραγγελία για προανάκριση

2.1.1. Μια χρήσιμη παρέκβαση: Από την επικουρική στην «εργα­λειακή» λειτουργία της προανάκρισης

2.1.2. Η δικονομική έκφραση της προανάκρισης

2.2. Τι περιλαμβάνει η προανάκριση

2.3. Η (ουσιαστική) περάτωση της προανάκρισης: οι δυνατότητες του εισαγγελέα

3. Προανάκριση χωρίς εισαγγελική παραγγελία («αστυνομική» ή αυτεπάγγελτη προανάκριση)

3.1. Το πλαίσιο της νομοθετικής πρόβλεψης

3.2. Πώς προσδιορίζεται ο κατηγορούμενος· ουσιώδεις πρακτικές συνέπειες

3.3. Οι προϋποθέσεις της αυτεπάγγελτης προανάκρισης

3.3.1. Η προβληματική του μη γνήσιου αυτόφωρου εγκλήματος

3.3.2. Η δικονομική μεταχείριση του αυτόφωρου εγκλήματος

3.4. Η «αστυνομική προανάκριση» υποβάλλεται χωρίς χρονοτριβή στον εισαγγελέα

4. Η παραγγελία κύριας ανάκρισης

4.1. Τι άλλαξε στην κύρια ανάκριση με τον νέο ΚΠΔ – Οι ανατροπές του «διορθωτικού» ν. 4637/2019

4.2. Πότε και πώς δίνεται η παραγγελία για κύρια ανάκριση

4.3. Το περιεχόμενο της κύριας ανάκρισης

4.3.1. Η διαδικαστική αφετηρία της κύριας ανάκρισης

4.3.2. Η διεξαγωγή της κύριας ανάκρισης

4.3.3. Η «επέκταση» της δίωξης από τον ανακριτή

4.3.4. Η «ανακοίνωση εγκλήματος» από τον ανακριτή – ειδικοί επιστήμονες στην ανάκριση

4.4. Η κλήση του κατηγορουμένου σε απολογία

4.4.1. Η πρακτική της «τυπικής κλήσης»

4.4.2. Ο κατηγορούμενος δεν εμφανίζεται στον ανακριτή

4.4.2.1. Πότε ο ανακριτής εκδίδει ένταλμα συλλήψεως και πότε ένταλμα βίαιης προσαγωγής

4.4.2.2. Κλήτευση του κατηγορουμένου στα κακουργήματα και με ένταλμα συλλήψεως

4.4.3. Ο κατηγορούμενος εμφανίζεται στον ανακριτή

4.5. Η απολογία του κατηγορουμένου τερματίζεται. Η ώρα της προσωρινής κράτησης και των περιοριστικών όρων

4.5.1. Οι προϋποθέσεις επιβολής προσωρινής κράτησης και περιοριστικών όρων

4.5.1.1. Ο δικονομικός χαρακτήρας της προσωρινής κράτησης – οι προβλέψεις του νόμου

4.5.1.2. Κρίσιμα ερμηνευτικά προαπαιτούμενα στη λήψη της απόφασης για προσωρινή κράτηση

4.5.2. Κατ’ εξαίρεση: Προσωρινή κράτηση αλλά και κατ’ οίκον περιορισμός για το πλημμέλημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια: άρ. 302 ΠΚ κατά συρροή (άρ. 286 § 2 ΚΠΔ)

4.5.2.1. Κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση και στο πλημμέλημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή

4.5.3. Η έκδοση του εντάλματος προσωρινής κράτησης· ο ρόλος του εισαγγελέα – Διαφωνία ανακριτή και εισαγγελέα

4.5.4. Οι δυνατότητες αντίδρασης του κατηγορουμένου κατά της προσωρινής κράτησης αλλά και της διάταξης επιβολής περιοριστικών μέτρων

4.5.4.1. Η προσφυγή κατά του εντάλματος προσωρινής κρατήσεως του άρθρου 290 ΚΠΔ

4.5.4.2. Η αίτηση άρσης ή αντικατάστασης της προσωρινής κράτησης, του κατ’ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση και των περιοριστικών όρων

4.5.5. Προσωρινή κράτηση και περιοριστικοί όροι κατά ανηλίκων (“εφήβων”)

4.5.6. Η διάρκεια της προσωρινής κράτησης

4.5.6.1. Ο μέγιστος χρόνος προσωρινής κράτησης στα κακουργήματα (αλλά και στα πλημμελήματα)

4.5.6.2. Η προσωρινή κράτηση στο πλαίσιο της συρροής εγκλημάτων

4.5.7. Ο περιοριστικός όρος της εγγυοδοσίας

4.6. Ο ανακριτής ολοκλήρωσε την ανάκριση

5. Μορφές αποκαταστατικής-εναλλακτικής δικαιοσύνης

5.1. Αποχή από την ποινική δίωξη υπό όρους (άρ. 48, 49 ΚΠΔ) – Αποχή μετά από εντελή ικανοποίηση (άρ. 50 ΚΠΔ)

5.1.1. Αποχή από την ποινική δίωξη πλημμελημάτων υπό όρους (άρ. 48 ΚΠΔ)

5.1.2. Αποχή από την ποινική δίωξη επί κακουργημάτων υπό όρους (άρ. 49 ΚΠΔ)

5.1.3. Αποχή μετά από εντελή ικανοποίηση (άρ. 50 ΚΠΔ)

5.2. Ο θεσμός της «ποινικής συνδιαλλαγής» των άρ. 301-302 ΚΠΔ

5.2.1. Οι λόγοι θέσπισης της «ποινικής συνδιαλλαγής»

5.2.2. Το περιεχόμενο της ρύθμισης του άρ. 301 ΚΠΔ (: ποινική συνδιαλλαγή μέχρι την τυπική περάτωση της ανάκρισης)

5.2.3. Το περιεχόμενο της ρύθμισης του άρ. 302 ΚΠΔ (: ποινική συνδιαλλαγή μετά την τυπική περάτωση της ανάκρισης και μέχρι το πέρας της αποδεικτικής διαδικασίας στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο)

5.2.4. Ποινική συνδιαλλαγή και επί πλημμελημάτων

5.2.5. Συμπερασματικές διαπιστώσεις

5.3. Ποινική διαπραγμάτευση (άρ. 303 ΚΠΔ)

5.3.1. Η δικονομική έκφραση της ρύθμισης

5.3.2. Το εύρος εφαρμογής της ποινικής διαπραγμάτευσης

5.3.3. Ουσιώδεις ερμηνευτικές πτυχές του θεσμού

5.3.4. Η ποινική διαπραγμάτευση σηματοδοτεί και την «αλλαγή παραδείγματος» του ποινικού δικαίου;

5.4. Ικανοποίηση του παθόντος με αποδέσμευση περιουσιακών στοιχείων (άρ. 304 ΚΠΔ)

6. Τώρα: και η «ποινική διαταγή» επί πλημμελημάτων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄

Η ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΩΝ

1. Η δικογραφία της κύριας ανάκρισης στα χέρια του εισαγγελέα: Οι δυνατότητες του εισαγγελέα σε σχέση με την ανακριτική δικογραφία (: ουσιαστική περάτωση της ανάκρισης)

1.1. Η κύρια ανάκριση αφορά σε κακούργημα

Α. Οι μορφές της παραπεμπτικής κρίσης του εισαγγελέα

Β. Οι μορφές της απαλλακτικής κρίσης του εισαγγελέα

1.2. Η κύρια ανάκριση αφορά σε πλημμέλημα

Α. Η παραπεμπτική κρίση του εισαγγελέα

Β. Οι μορφές της απαλλακτικής κρίσης του εισαγγελέα

1.3. Οι τρόποι παραπομπής στα συναφή κακουργήματα

2. Η δικογραφία καθ’ οδόν προς το δικαστικό συμβούλιο

3. Η υπόθεση στο δικαστικό συμβούλιο

3.1. Το πλαίσιο λειτουργίας και η αρμοδιότητα του δικαστικού συμβουλίου

3.2. Μια σύντομη καταγραφή της διαδικασίας στο δικαστικό συμβούλιο

3.3. Το περιεχόμενο των βουλευμάτων του δικαστικού συμβουλίου (: τα είδη των βουλευμάτων)

Α. Παραπεμπτικά βουλεύματα

Β. Απαλλακτικά βουλεύματα

3.4. Παραπομπή στο ακροατήριο μόνο με αμετάκλητο βούλευμα

4. Ουσιώδης παρέκβαση: Τα ένδικα μέσα κατά βουλευμάτων

4.1. Μικρή ιστορική αποτίμηση της στάσης του νομοθέτη: τα βουλεύματα στο στόχαστρο της επιτάχυνσης

4.2. Η έφεση κατά βουλευμάτων

4.3. Η αναίρεση κατά βουλευμάτων

4.4. Οι βασικές διατυπώσεις άσκησης των ενδίκων μέσων κατά βουλευμάτων

4.5. Η προθεσμία άσκησης των ενδίκων μέσων κατά βουλευμάτων

4.6. Τα αποτελέσματα των ενδίκων μέσων κατά βουλευμάτων

4.7. Τι αποφασίζει το συμβούλιο εφετών

4.8. Τι αποφασίζει ο Άρειος Πάγος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΤΟ ΑΚΡΟΑΤΗΡΙΟ

1. Η πορεία προς το ακροατήριο (: η προπαρασκευαστική διαδικασία)

1.1. Ουσιώδεις ερμηνευτικές παρατηρήσεις

1.2. Οι ενέργειες στο πλαίσιο της προπαρασκευαστικής διαδικα­σίας

1.2.1. Η προετοιμασία της επικείμενης δίκης

1.2.2. Το κλητήριο θέσπισμα και η κλήση ως εισαγωγικά της δίκης έγγραφα

1.3. Η γνωστοποίηση των μαρτύρων

1.4. Οι προθεσμίες κλητεύσεως διαδίκων και μαρτύρων

1.5. Η ώρα της άμυνας του κατηγορουμένου κατά της απευθείας παραπομπής: Η προσφυγή κατά του κλητηρίου θεσπίσματος (άρ. 322, 323 ΚΠΔ)

1.5.1. Πότε επιτρέπεται η προσφυγή

1.5.2. Η προθεσμία και ο τρόπος άσκησης της προσφυγής (: πού και πώς υποβάλλεται)

1.5.3. Οι δυνατότητες του εισαγγελέα εφετών

1.5.4. Οι δυνατότητες του συμβουλίου εφετών επί προσφυγής προσώπου ιδιάζουσας δωσιδικίας

1.5.5. Το επεκτακτικό αποτέλεσμα της προσφυγής

1.5.6. Οι αντιρρήσεις κατά της απόρριψης της προσφυγής

2. Η εκδίκαση της υπόθεσης στο ακροατήριο («βήμα-βήμα»)

2.1. Οι βασικές αρχές της διαδικασίας στο ακροατήριο κατά το δίκαιό μας

2.1.1. Η αρχή της δημοσιότητας

2.1.2. Η αρχή της προφορικότητας

2.1.3. Η αρχή της αμεσότητας

2.1.4. Η αρχή της κατ’ αντιδικίαν διεξαγωγής της δίκης

2.1.5. Η αρχή της αντικειμενικότητας του δικαστή

2.2. Το δικαστήριο συνεδριάζει

2.2.1. Η έναρξη της συνεδρίασης

2.2.2. Η έναρξη της συζήτησης

2.2.2.1. Ο κατηγορούμενος είναι απών

2.2.2.1.1. Ο κατηγορούμενος για πλημμέλημα είναι απών και γνωστής διαμονής

2.2.2.1.2. Ουσιώδης παρέκβαση: Αναβολή της δίκης και διακοπή της δίκης ή της συνεδρίασης (άρ. 349, 352, 353 ΚΠΔ)

2.2.2.1.3. Ο κατηγορούμενος για πλημμέλημα είναι απών και άγνωστης διαμονής

2.2.2.1.4. Οι δυνατότητες ανατροπής της ερήμην καταδίκης για πλημμέλημα

2.2.2.1.4.1. Αίτηση ακυρώσεως της διαδικασίας

2.2.2.1.4.1.1. Πότε και πώς ασκείται η αίτηση ακυρώσεως της διαδικασίας

2.2.2.1.4.1.2. Οι προϋποθέσεις ασκήσεως της αίτησης ακυρώσεως διαδικασίας

2.2.2.1.4.1.3. Οι πρακτικές συνέπειες της αίτησης ακυρώσεως διαδικασίας ως ενδίκου βοηθήματος

2.2.2.1.4.1.4. Η αίτηση ακυρώσεως της διαδικασίας στην κατ’ έφεση δίκη

2.2.2.1.4.2. Αίτηση ακυρώσεως αποφάσεως

2.2.2.1.4.2.1. Πότε ασκείται η αίτηση ακυρώσεως αποφάσεως

2.2.2.1.4.2.2. Οι προϋποθέσεις άσκησης της αιτήσεως ακυρώσεως αποφάσεως

2.2.2.1.4.2.3. Οι συνέπειες της ακυρώσεως της αποφάσεως

2.2.2.1.5. Ο κατηγορούμενος για κακούργημα είναι απών

2.2.2.1.5.1. Τι ίσχυε μέχρι το ν. 3904/2010

2.2.2.1.5.2. Η δικονομική μεταχείριση του απόντος για κακούργημα κατηγορουμένου

2.2.2.2. Ο κατηγορούμενος είναι παρών

2.2.2.2.1. Τι θα πρέπει να γίνει στο στάδιο έναρξης της συζήτησης

2.2.2.2.2. Η αποδεικτική διαδικασία

2.2.2.2.2.1. Η εξέταση των μαρτύρων

2.2.2.2.2.2. Η ανάγνωση καταθέσεων μαρτύρων που απουσιάζουν

2.2.2.2.2.3. Ο σχολιασμός των αποδεικτικών μέσων

2.2.2.2.2.4. Οι εκθέσεις των πραγματογνωμόνων – «αυτοψία επ’ ακροατηρίου»

2.2.2.2.2.5. Η ανάγνωση των εγγράφων

2.2.2.2.2.6. Η ώρα της απολογίας του κατηγορουμένου

2.2.2.2.3. Η ώρα των αγορεύσεων

2.2.2.2.4. Η έκδοση της απόφασης

2.2.2.2.5. Το περιεχόμενο της απόφασης

2.2.2.2.6. Η επιτρεπτή βελτίωση της κατηγορίας

2.2.2.2.7. Η «αναβολή» της τελευταίας στιγμής

2.2.2.2.8. Τα στάδια λήψης της ποινικής απόφασης και η δημοσίευσή της

2.2.2.2.9. Η αιτιολογία της απόφασης και η πρακτική των «αυτοτελών ισχυρισμών»

2.2.2.2.9.1. Η αιτιολογία της απόφασης ως όρος «νομιμοποίησης» του ποινικού δικαστή

2.2.2.2.9.2. Η ορθή ερμηνεία και εφαρμογή των ουσιαστικών ποινικών δια­τάξεων

2.2.2.2.9.3. Οι «αυτοτελείς ισχυρισμοί» και η ανασύνθεση του περιεχομένου τους

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄

ΤΑ ΕΝΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΤ’ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

1. Η εννοιολογική και δικονομική έκφραση των ενδίκων μέσων

1.1. Η έννοια των ενδίκων μέσων και τα κύρια χαρακτηριστικά της έφεσης και της αναίρεσης

1.2. Ένδικα βοηθήματα και «οιονεί ένδικα μέσα»

1.3. Η θεωρητική θεμελίωση και το λειτουργικό περιεχόμενο των ενδίκων μέσων

1.4. Το παραδεκτό και η βασιμότητα των ενδίκων μέσων

2. Συνοπτική παρουσίαση των προϋποθέσεων παραδεκτού των ενδίκων μέσων

2.1. Η προσβαλλόμενη δικαιοδοτική κρίση υπόκειται κατά νόμο σε ένδικο μέσο (άρ. 476 § 1 εδ. α΄ ΚΠΔ)

2.1.1. Βουλεύματα υποκείμενα σε ένδικα μέσα

2.1.1.1. Πότε επιτρέπεται η έφεση κατά βουλευμάτων

2.1.1.2. Πότε επιτρέπεται η αναίρεση κατά βουλευμάτων

2.1.2. Αποφάσεις υποκείμενες σε ένδικα μέσα

2.1.2.1. Πότε επιτρέπεται η έφεση κατά αποφάσεων

2.1.2.2. Πότε επιτρέπεται η αναίρεση κατά αποφάσεων

2.2. Το πρόσωπο που ασκεί το ένδικο μέσο έχει το δικαίωμα αυτό εκ του νόμου (: δικαιούμενο πρόσωπο)

2.3. Η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος ως όρος του παραδεκτού του ενδίκου μέσου

2.4. Η τήρηση των προθεσμιών άσκησης των ενδίκων μέσων (: το εμπρόθεσμο)

2.4.1. Η εμπρόθεσμη άσκηση του ενδίκου μέσου στα βουλεύματα

α) Έφεση κατά βουλευμάτων

β) Αναίρεση κατά βουλευμάτων

2.4.2. Η εμπρόθεσμη άσκηση του ενδίκου μέσου στις αποφάσεις

α) Έφεση κατά αποφάσεων

β) Αναίρεση κατά αποφάσεων

2.4.3. Οι πρόσθετοι λόγοι αναιρέσεως

2.4.4. Η επίκληση με «υπόμνημα» αυτεπαγγέλτως εξεταζόμενων λόγων αναίρεσης

2.4.5. Πότε είναι επιτρεπτή η εκπρόθεσμη άσκηση των ενδίκων μέσων

2.4.6. Συμπεράσματα

2.5. Η τήρηση των διατυπώσεων άσκησης των ενδίκων μέσων

2.5.1. Ο εν γένει τρόπος άσκησης των ενδίκων μέσων

2.5.2. Το περιεχόμενο της έκθεσης εφέσεως

2.5.3. Το περιεχόμενο της αίτησης αναιρέσεως

2.5.4. Η άσκηση του ενδίκου μέσου με αντιπρόσωπο

2.6. Η μη παραίτηση από το ένδικο μέσο

2.7. Το ένδικο μέσο ασκείται για μια μόνο φορά

3. Ουσιώδεις πτυχές των αποτελεσμάτων των ενδίκων μέσων

3.1. Το μεταβιβαστικό αποτέλεσμα των ενδίκων μέσων

3.1.1. Η έννοια και η έκταση του μεταβιβαστικού αποτελέσματος

i. Βουλεύματα

ii. Αποφάσεις

3.1.2. Η διεύρυνση του μεταβιβαστικού αποτελέσματος (τόσο με βάση την ιδιότητα του δικαιουμένου όσο και εκ του νόμου)

3.1.3. Οι συνέπειες της παραβίασης του μεταβιβαστικού αποτελέσματος

3.2. Το ανασταλτικό αποτέλεσμα των ενδίκων μέσων

3.2.1. Το νόημα της «αναστολής» στα ένδικα μέσα

3.2.2. Το ανασταλτικό αποτέλεσμα των ενδίκων μέσων στα βουλεύματα

3.2.2.1. Παραπεμπτικά βουλεύματα

3.2.2.2. Απαλλακτικά βουλεύματα

3.2.2.3. Βουλεύματα που παύουν προσωρινά την ποινική δίωξη

3.2.3. Το ανασταλτικό αποτέλεσμα των ενδίκων μέσων στις αποφάσεις

3.2.3.1. Βασικές διαπιστώσεις

3.2.3.2. Η ανασταλτική δύναμη της έφεσης

3.2.3.3. Η ανασταλτική δύναμη της αναίρεσης

3.2.4. Αμφισβητήσεις ως προς την ανασταλτική δύναμη των ενδίκων μέσων

3.3. Το επεκτατικό αποτέλεσμα των ενδίκων μέσων

3.3.1. Έννοια, περιεχόμενο και έκταση του επεκτατικού αποτελέσματος

3.3.2. Η δικονομική θέση του «ωφελούμενου» από το επεκτακτικό αποτέλεσμα

3.3.3. Οι συνέπειες της παραβίασης του επεκτακτικού αποτελέσματος

3.3.4. Παρέκβαση: Η επέκταση του δικαιώματος άσκησης ενδίκου μέσου και η επέκταση της ωφέλειας του ασκηθέντος ενδίκου μέσου

3.4. Η απαγόρευση της χειροτέρευσης της θέσης του κατηγορουμένου

3.4.1. Σκέψεις για τη δικαιολογητική βάση της αρχής

3.4.2. Το πεδίο εφαρμογής της αρχής

3.4.3. Οι μορφές χειροτέρευσης της θέσης του κατηγορουμένου

3.4.4. Εξαιρέσεις από την αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης του κατηγορουμένου

3.4.5. Οι συνέπειες της παραβίασης της αρχής της μη χειροτέρευσης της θέσης του κατηγορουμένου

4. Η εκδίκαση της έφεσης κατ’ αποφάσεων: Τι αποφασίζει το εφετείο

4.1. Προπαρασκευαστική διαδικασία

4.2. Η επ’ ακροατηρίου διαδικασία στο δευτεροβάθμιο δικαστήριο

4.2.1. Ο νόμιμα και εμπρόθεσμα κλητευθείς εκκαλών είναι απών (: δεν βρίσκεται στο ακροατήριο όταν εκφωνείται η υπόθεση του)

4.2.2. Ο νόμιμα και εμπρόθεσμα κλητευθείς εκκαλών είναι παρών

5. Η εκδίκαση της αναίρεσης κατ’ αποφάσεως: τι αποφασίζει ο Άρειος Πάγος

5.1. Ο αναιρετικός έλεγχος

5.2. Η διαδικασία της αναίρεσης και η λήψη απόφασης

5.2.1. Ο αναιρεσείων δεν εμφανίζεται

5.2.2. Ο αναιρεσείων εμφανίζεται

5.2.3. Πώς αποφασίζει ο Άρειος Πάγος

5.3. Η συζήτηση στο δικαστήριο της παραπομπής (άρ. 524 ΚΠΔ)

ΒΑΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΩΝ