Τ. Βιδάλης, ΒΙΟΔΙΚΑΙΟ. Πρώτος τόμος: Το πρόσωπο, 2007


Τ. Βιδάλης, ΒΙΟΔΙΚΑΙΟ. Πρώτος τόμος: Το πρόσωπο, 2007

Οι ραγδαίες εξελίξεις στις βιολογικές επιστήμες και η αντίστοιχη ανάπτυξη της βιοηθικής τις τελευταίες δεκαετίες επηρεάζουν πια σε βάθος και το δίκαιο. Μια πλειάδα ρυθμίσεων του νομοθέτη αλλά και αποφάσεων του δικαστή, στο άγνωστο έως πρόσφατα πεδίο της τεχνολογικής διαχείρισης της ζωής, έχουν οδηγήσει στη διαμόρφωση αυτού που ονομάζεται «βιοδίκαιο». Πρόκειται στην πραγματικότητα για έναν νέο, ιδιαίτερα δυναμικό και κυρίως «ανοιχτό» κλάδο, με χαρακτηριστικά την αναγκαία συνεργασία των κλασικών νομικών ειδικοτήτων αλλά και τη διαρκή επικοινωνία με άλλες επιστήμες, θετικές και κοινωνικές.

Στο έργο αυτό, ο συγγραφέας επιχειρεί μια συστηματοποίηση του βιοδικαίου, αναλύοντας το σύνολο των κανόνων του διεθνούς, του κοινοτικού και του εθνικού μας δικαίου, καθώς και σχετική νομολογία, βασισμένος σε ειδική ερευνητική και διδακτική εμπειρία.

Ο πρώτος τόμος που κυκλοφορεί ασχολείται με τη διαχείριση της ζωής του ανθρώπου. Η ασθένεια, οι βιοϊατρικοί πειραματισμοί, η αντιμετώπιση του θανάτου, η χρήση των γενετικών πληροφοριών, η αναπαραγωγή, η προβληματική της «βελτίωσης» του οργανισμού, καθώς και το ζήτημα της ιδιοκτησίας του βιολογικού υλικού και των πληροφοριών από τον οργανισμό μας είναι εδώ οι τόποι του ενδιαφέροντος. Θα ακολουθήσει ο δεύτερος τόμος, με τη μελέτη των θεμάτων που αφορούν τα άλλα είδη (ζώα, φυτά, μικροοργανισμούς).

Πληροφορίες έκδοσης

Τίτλος
ΒΙΟΔΙΚΑΙΟ. Πρώτος τόμος: Το πρόσωπο
© 2007
Διεύθυνση Σειράς
Πρόλογος
Συγγραφέας
Σειρά
ISBN
978-960-445-201-9
Σελίδες
XXIV + 300
Τιμή
€ 28,00
Σε απόθεμα

Πίνακας περιεχομένων   +

Πρόλογος

Σημείωμα του συγγραφέα

Συντομογραφίες ΧΙ

Γενική εισαγωγή

1. Η βιοηθική: ένα πεδίο αναστοχασμού για τη σχέση πολιτισμού/φύσης

2. Το βιοδίκαιο

α. . Η «πρώτη ύλη» ................................................................. 4

β. Η επιστημολογική θέση του βιοδικαίου: το διακριτό αντικείμενο της ζωής

γ. Οι πηγές του βιοδικαίου στην ελληνική έννομη τάξη

δ. Η κατάταξη του βιοδικαίου στις κατηγορίες της έννομης τάξης

3. Η βασική διάρθρωση της μελέτης ........................................... 21

ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ

Το πρόσωπο

Εισαγωγή. Το πλαίσιο του προβληματισμού: η βιολογική αυτονομία

.... 1. Η «αρχή» του προσώπου .................................................. 27

.... 2. Το «τέλος» του προσώπου ................................................ 29

.... 3. Ο διευρυμένος έλεγχος του οργανισμού ............................. 31

Α. Η ασθένεια

1. Γενικά

2. Ασθένεια και υγεία

3. Η σχέση του γιατρού με τον ασθενή

α. Το ιατρικό απόρρητο

β. Ο πρώιμος όρος του σεβασμού της ανθρώπινης αξίας.

γ. Ο νεωτερικός όρος της «συναίνεσης ύστερα από πληροφόρηση»

4. Η ιατρική ευθύνη απέναντι στη «συναίνεση ύστερα από πληροφόρηση»

5. Το «δικαίωμα της άγνοιας»

6. Η άρνηση θεραπείας

7. Περιπτωσιολογία

α. Οι ακούσια νοσηλευόμενοι ψυχασθενείς

β. Η περίπτωση του HIV/AIDS

γ. Οι μεταμοσχεύσεις από ζωντανό δότη

δ. Η χρήση εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων και η «θεραπευτική» κλωνοποίηση

Β. Τα πειράματα

1. Γενικά

2. Οι φάσεις των κλινικών δοκιμών

3. Το δίκαιο των κλινικών δοκιμών

α. Το ειδικό πλαίσιο της συναίνεσης

β. Η ωφέλεια του προσώπου και η έρευνα ως αυτοσκοπός

γ. Η εφαρμογή γενικών κανόνων

δ. Η περίπτωση της χρήσης placebo

Γ. Ο θάνατος

1. Γενικά

2. Αυτοκτονία

α. Το «δικαίωμα στον θάνατο»

β. Η αποτυχημένη αυτοκτονία και η συμμετοχή τρίτων

3. Ευθανασία: η ζωή και η ποιότητά της

α. Η ελάχιστη ποιότητα της ζωής

β. Η συνταγματική αποδοχή της ευθανασίας

γ. Η έσχατη ελεύθερη βούληση

δ. Ικανότητα της βούλησης: περιπτώσεις αντιπροσώπευσης

ε. «Προγενέστερες οδηγίες» (advance directives) και «διαθήκες ζωής» (living wills)

στ. Η ευθύνη του γιατρού

ζ. Ανώφελη αγωγή (futile treatment)

η. Ανακουφιστική αγωγή (palliative care)

θ. Οι περιπτώσεις των εξαιρετικά πρόωρων και των ανεγκεφαλικών νεογνών

4. Οι μεταμοσχεύσεις από νεκρό δότη: το δίλημμα των τρίτων

α. Η διαπίστωση του θανάτου

β. Το πρόβλημα της συναίνεσης στη λήψη των οργάνων.


Δ. . Οι προδιαγραφές του οργανισμού ....................................... 139

1. Γενικά

2. Η αποκάλυψη των προδιαγραφών: μοριακή γενετική και βιοτεχνολογία

3. Η διαχείριση των γενετικών πληροφοριών, ως αντικείμενο του βιοδικαίου

α. Γενετικές πληροφορίες του προσώπου

i). Η ένταξη στην κατηγορία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων

ii). Η συναίνεση του προσώπου

iii) Η αδυναμία της συναίνεσης

iv) Η επεξεργασία γενετικών πληροφοριών χωρίς συναίνεση του προσώπου

v). Η συναίνεση υπό πίεση

β. Γενετικές πληροφορίες των πληθυσμών

i). Οι σκοποί της επεξεργασίας των πληροφοριών

ii). Η προβληματική των διακρίσεων

4. Η διατήρηση των γενετικών πληροφοριών: οι βιοτράπεζες

Ε. . Η αναπαραγωγή ................................................................... 177

1. Γενικά

2. Η αρνητική ελευθερία της αναπαραγωγής

α. Το παράδειγμα της ακούσιας στείρωσης

β. Η πρόληψη

i) .. Η εκούσια στείρωση ................................................ 182

ii) . Η αντισύλληψη ........................................................ 184

γ. Πέρα από την πρόληψη: η άμβλωση

i) .. Το θεμέλιο της αξίας του εμβρύου in vivo ............... 190

ii) . Η σχετική αξία του κυοφορουμένου ........................ 194

iii) Ο ρόλος του συζύγου ή του συντρόφου της γυναίκας 201

iv) Ο ρόλος των γονέων της ανήλικης γυναίκας ............ 203

3. Η θετική ελευθερία: η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή

α. Οι γενικές προϋποθέσεις της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής

i). Η ύπαρξη παθολογικών καταστάσεων

ii). Ο περιορισμός του ηλικιακού ορίου

iii) Ο περιορισμός των κύκλων θεραπείας

iv) Η τυπική συναίνεση των ενδιαφερομένων

β. Η αναπαραγωγή από το πεδίο της «φύσης» στο πεδίο της βιολογικής αυτονομίας

i). Η παρεμβολή ενός τρίτου: η ετερόλογη γονιμοποίηση

ii). Η επιβεβαίωση της de facto οικογένειας: γονιμοποίηση «μετά θάνατον» και «άγαμες» μητέρες

iii) Φέρουσες μητέρες

4. Η επιλογή εμβρύου

α. Προγεννητικές εξετάσεις σε έμβρυο in vivo

β. Προγεννητικές εξετάσεις σε έμβρυο in vitro (προεμφυτευτική διάγνωση)

i). Η επιλογή εμβρύου για λόγους υγείας του παιδιού που θα γεννηθεί (αρνητική ευγονική)

ii). Η επιλογή εμβρύου για την προστασία της υγείας τρίτου («savior sibling»)

iii) Η επιλογή εμβρύου για λόγους οικογενειακού προγραμματισμού (family balancing)

iv) Η επιλογή εμβρύου για άλλους λόγους «θετικής ευγονικής»

v). Η υπόθεση της αναπαραγωγικής κλωνοποίησης

ΣΤ. Η βελτίωση ........................................................................ 239

1. Γενικά

2. Η αύξηση των σωματικών και διανοητικών ικανοτήτων.

3. . Η μεταβολή των εξωτερικών χαρακτηριστικών .............. 246

α. Οι μεταμοσχεύσεις προσώπου

β. Οι επεμβάσεις αλλαγής φύλου

4. Η «βελτίωση» του γονιδιώματος: επεμβάσεις της γενετικής μηχανικής στον άνθρωπο

α. Η συνταγματική «προστασία της γενετικής ταυτότητας»

β. Αβεβαιότητα και επιτρεπτές επεμβάσεις: η θέση της Σύμβασης του Οβιέδο

γ. Το ζήτημα των επεμβάσεων στους απογόνους

5. . Η διαχείριση του γήρατος: «βελτίωση» και φυσιολογική φθορά του οργανισμού 260

Επίμετρο: Η ιδιοκτησία του εαυτού μας ................................. 265

1. Γενικά

2. . Προϊόντα του οργανισμού: οι γαμέτες ............................ 268

3. Τμήματα του οργανισμού: κύτταρα, ιστοί και όργανα

4. . Βιολογικές πληροφορίες του οργανισμού ....................... 275

Βιβλιογραφία



Τύπος περιεχομένου

Κατηγορίες

 
Προσθήκη στο καλάθι Προσθήκη στη λίστα επιθυμητών
 

Σχετικές εκδόσεις

Π. Φύτρου, Η αστική ιατρική ευθύνη στο πεδίο της ανθρώπινης αναπαραγωγής, 2022
Σειρά: Συμβολές Αστικού Δικαίου, #8
Εξειδικευμένη ανάλυση της νομικής αντιμετώπισης όλων των αναφυόμενων ζητημάτων
Α. Σκουτέλη, Κλινικές δοκιμές φαρμάκων, 2021
Σειρά: Συμβολές Αστικού Δικαίου, #5
Πολύπλοκα ζητήματα γύρω από το πλαίσιο των κλινικών δοκιμών, με έμφαση στις συμβατικές σχέσεις, την ευθύνη και την προστασία δεδομένων
Ν. Τάσκος/Σ. Παύλου, Φαρμακευτική κάνναβη και ο νόμος 4523/2018, 2019
Σειρά: Δημοσιεύματα Ιατρικού Δικαίου και Βιοηθικής, #30
Στον παρόντα τόμο παρουσιάζονται εισηγήσεις της εκδήλωσης που ο Όμιλος Μελέτης Ιατρικού Δικαίου και Βιοηθικής συνδιοργάνωσε την 5η Δεκεμβρίου 2018 με το Διατμηματικό...
Λ. Μήτρου/Γ. Νούσκαλης, Προστασία δεδομένων υγείας, 2018
Σειρά: Δημοσιεύματα Ιατρικού Δικαίου και Βιοηθικής, #29
Οι εισηγήσεις που δημοσιεύονται στον τόμο αυτό αναδεικνύουν τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η προστασία και η ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων στον...
Κ. Πάγκαλος/G. Pennings/Ι. Πέτρου..., Σύγχρονες προκλήσεις από την εφαρμογή του εκτεταμένου γονιδιακού ελέγχου, 2018
Σειρά: Δημοσιεύματα Ιατρικού Δικαίου και Βιοηθικής, #28
Σήμερα το επιστημονικό ενδιαφέρον, ή το επιστημονικό ζητούμενο, μετατοπίζεται από την ανάλυση του ανθρώπινου γονιδιώματος και τη χρήση αυτής της ανάλυσης στο πεδίο της...