Χ. Δετσαρίδης/Γ. Κατρούγκαλος/Α. Μακρυδημήτρης..., Συνταγματική Αναθεώρηση, 2015

Η Ένωση Ελλήνων Δημοσιολόγων διοργάνωσε στις 5 και 6 Φεβρουαρίου 2014, στο Αμφιθέατρο Δρακοπούλου στο Κεντρικό Κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, επιστημονικό συνέδριο με θέμα «Συνταγματική Αναθεώρηση», με τη συμμετοχή 26 καθηγητών και διδακτόρων δημοσίου δικαίου.

Συνισταμένη των εισηγήσεων, 10 από τις οποίες δημοσιεύονται στο παρόν βιβλίο (κατά τη σειρά του προγράμματος), των παρεμβάσεων και του διαλόγου που έλαβε χώρα στις πέντε συνεδρίες, ήταν η διαπίστωση της γενικευμένης παραβίασης του Συντάγματος στην Ελλάδα, της εν τοις πράγμασι «αλλοίωσής» του στην εποχή των μνημονίων. Διαφωνία διαπιστώθηκε, κάτι φυσιολογικό λόγω των θεμιτών ιδεολογικών διαφορών των συνταγματολόγων, μόνο ως προς την ένταση της παράκαμψης του Συντάγματος και την έκταση των παραβιάσεων της δημοκρατικής αρχής και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Ομόφωνο και κεντρικό ήταν πάντως το αίτημα για την από εδώ και στο εξής ανεξαίρετη τήρησή του τόσο από τις κρατικές εξουσίες όσο και από την κοινωνία. Το μείζον διακύβευμα δεν είναι λοιπόν η αναθεώρηση του Συντάγματος, αλλά η αποκατάσταση της πλήρους ισχύος του στην πράξη, η επούλωση των πληγών του.

Αναδείχθηκε παράλληλα πως, παρότι το Σύνταγμά μας είναι σε γενικές γραμμές αξιόλογο, θα είναι πολύ χρήσιμη μια νέα στοχευμένη και με ειρμό συνταγματική αναθεώρηση.

Συνοψίζοντας, προέκυψαν ως προτάγματα μιας επόμενης συνταγματικής αναθεώρησης, μεταξύ άλλων, η εισαγωγή αρμοδιότητας νομοθετικής πρωτοβουλίας και σε έναν αριθμό πολιτών, η ζυγοσταθμισμένη πρόβλεψη θεσμικών αντιβάρων στον υπερχειλή πρωθυπουργοκεντρισμό, η ενίσχυση της συλλογικής λειτουργίας της Κυβέρνησης, ο αυστηρότερος έλεγχος της τήρησης της κοινοβουλευτικής διαδικασίας και της ποιότητας των νόμων, η ριζική τροποποίηση των θεσμών της βουλευτικής ασυλίας και της ποινικής ευθύνης των υπουργών, ο δραστικός περιορισμός των κωλυμάτων εκλογιμότητας του άρθρου 56, η συνταγματική αναγνώριση των κοινόχρηστων πραγμάτων ως εκτός συναλλαγής, η συνταγματική κατοχύρωση της ταχείας απονομής της δικαιοσύνης, η απλοποίηση του δικαστικού ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων, η κατοχύρωση αξιοπρεπούς ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και δωρεάν βασικής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.