Ι. Ιγγλεζάκης, Δίκαιο πληροφορικής, 4η έκδ., 2021

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΣΤΗ Δ΄ ΕΚΔΟΣΗ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΣΤΗ Γ΄ ΕΚΔΟΣΗ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΣΤΗ Β΄ ΕΚΔΟΣΗ

Πρόλογος A΄ έκδοσης

Συντομογραφίες

A. Ελληνικές

Β. Ξενόγλωσσες

Κεφάλαιο Α΄

Εννοιολογική προσέγγιση του Δικαίου

της Πληροφορικής

Ι. Ορισμός του δικαίου της πληροφορικής

ΙΙ. Μέθοδος και αντικείμενο

ΙΙΙ. Δίκαιο της πληροφορικής ή δίκαιο της πληροφορίας;

IV. Δομή και περιεχόμενο

Κεφάλαιο Β΄

Προστασία λογισμικού και λοιπών έργων

§ 1. Προστασία λογισμικού

Ι. Εισαγωγή

1. Η επιλογή του δικαίου της πνευματικής ιδιοκτησίας για την προστασία του λογισμικού

2. Προστασία του λογισμικού με βάση άλλες νομικές διατάξεις

ΙΙ. Βασικά χαρακτηριστικά των ρυθμίσεων του Ν. 2121/1993

ΙΙΙ. Έννοια και διακρίσεις του λογισμικού

IV. Προστασία λογισμικού με το ν. 2121/1993

1. Υποκείμενο του δικαιώματος

2. Αντικείμενο του δικαιώματος

3. Προϋποθέσεις προστασίας

4. Εξουσίες του δημιουργού

5. Εξαιρέσεις

6. Αποσυμπίληση

7. Ειδικά μέτρα προστασίας

8. Το λογισμικό ανοικτού κώδικα

9. Η προσβολή του λογισμικού

10. Έννομη προστασία του λογισμικού

α. Αστική προστασία

β. Ποινική προστασία

γ. Διοικητικές κυρώσεις

11. Το λογισμικό η/υ στην πτώχευση

§ 2. Βάσεις δεδομένων

Ι. Γενικά

ΙΙ. Η έννοια της βάσης δεδομένων

ΙΙΙ. Προστασία με το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας

1. Προϋποθέσεις και έκταση προστασίας

2. Το δικαίωμα εκμετάλλευσης της βάσης δεδομένων

3. Εξαιρέσεις από το δικαίωμα του δημιουργού της βάσης δεδομένων

IV. Προστασία με το ιδιαίτερο δικαίωμα (sui generis)

1. Γενικές έννοιες

2. Εξουσίες του κατασκευαστή της βάσης δεδομένων

3. Δικαιώματα του νόμιμου χρήστη της βάσης δεδομένων και εξαιρέσεις από το δικαίωμα ιδιαίτερης φύσης

4. Διάρκεια προστασίας

V. Έννομη προστασία

§ 3. Πολυμέσα

§ 4. Προστασία ψηφιακών έργων στο Διαδίκτυο

I. Γενικά

II. Οι περιουσιακές εξουσίες του δημιουργού στο ψηφιακό περιβάλλον και άλλες διατάξεις

1. Αναπαραγωγή

2. Παρουσίαση στο κοινό

3. Τεχνολογικά μέτρα προστασίας

4. Πληροφορίες για το καθεστώς των δικαιωμάτων

III. Διάθεση ανοικτού περιεχομένου

IV. Ορφανά έργα

V. Συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων στο ψηφιακό περιβάλλον

VI. Κυρώσεις σε περίπτωση προσβολής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων στο Διαδίκτυο. Η Επιτροπή για τη Διαδικτυακή Προσβολή δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΕΔΠΠΙ)

VII. Άρση απορρήτου για προσβολές δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας

VIII. Σύνδεσμοι

IX. Πρόσβαση σε ψηφιακό περιεχόμενο χωρίς γεωγραφικούς αποκλεισμούς

X. Διασυνοριακή φορητότητα υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου. Ο Κανονισμός 2017/1128

1. Γενικά

2. Στοχοθεσία

3. Υποχρέωση διασφάλισης της φορητότητας του περιεχομένου

4. Τοπική προσαρμογή της παροχής, της πρόσβασης και της χρήσης των υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου

5. Επαλήθευση του κράτους διαμονής και προστασία δεδομένων

XI. Πνευματική ιδιοκτησία στην ψηφιακή ενιαία αγορά. Η Οδηγία 2019/790

1. Γενικά

2. Εξόρυξη κειμένων και δεδομένων και άλλοι περιορισμοί

3. Επιγραμμικό δικαίωμα των εκδοτών Τύπου

4. Ευθύνη παρόχων διαμοιρασμού περιεχομένου

§ 5. Ιστοσελίδες

§ 6. Τοπογραφίες προϊόντων ημιαγωγών

§ 7. Προστασία υλικού η/υ με το δίκαιο της ευρεσιτεχνίας και τη νομοθεσία περί υποδειγμάτων χρησιμότητας και βιομηχανικών σχεδίων και υποδειγμάτων

Κεφάλαιο Γ΄

Προστασία διακριτικών γνωρισμάτων

στο Διαδίκτυο

§ 1. Ονόματα χώρου (Domain names)

I. Εισαγωγή

ΙΙ. Έννοια και λειτουργία των ονομάτων χώρου

ΙΙΙ. Η νομική φύση των ονομάτων χώρου

ΙV. Σύγκρουση ονόματος χώρου και διακριτικών γνωρισμάτων

1. Γενικά

2. Προσβολή σήματος

3. Προσβολή σήματος φήμης

4. Προσβολή διακριτικών γνωρισμάτων επιχείρησης

5. Η χρησιμοποίηση ονόματος χώρου ως παράβαση του δικαίου του ανταγωνισμού (ν. 146/1914)

6. Προσβολή ονόματος

7. Έννομη προστασία

V. Διαχείριση και εκχώρηση ονομάτων χώρου

1. Η διαχείριση των ονομάτων χώρου, γενικά

2. Το περιεχόμενο του δικαιώματος επί ονόματος χώρου

3. Προϋποθέσεις εκχώρησης ονομάτων χώρου

4. Διαδικασία εκχώρησης

5. Διάρκεια εκχώρησης, μεταβίβαση και κατάσχεση ονομάτων χώρου

6. Προστασία προσωπικών δεδομένων

§ 2. Οι μετα-ετικέτες των ιστοσελίδων

I. Εισαγωγή

ΙΙ. Έννοια και λειτουργία των μετα-ετικετών (Metatags)

1. Εννοιολογικός προσδιορισμός

2. Η λειτουργία των μετα-ετικετών

IΙΙ. Θεωρητική προσέγγιση του ζητήματος

1. Αξιολόγηση με βάση το δίκαιο των διακριτικών γνωρισμάτων

2. Περιορισμοί

3. Δίκαιο ανταγωνισμού

Κεφάλαιο Δ΄

Συμβάσεις Πληροφορικής

§ 1. Εισαγωγή

Ι. Εισαγωγή

§ 2. Συμβάσεις υλικού η/υ

Ι. Ορισμός του υλικού η/υ

ΙΙ. Πώληση υλικού η/υ

ΙΙΙ. Συμβάσεις μίσθωσης – χρησιδανείου

IV. Σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης (Leasing)

V. Σύμβαση συντήρησης υλικού η/υ

§ 3. Συμβάσεις λογισμικού

Ι. Προδιάθεση

ΙΙ. Σύμβαση παραχώρησης τυποποιημένου λογισμικού

1. Γενικά

2. Οριστική παραχώρηση χρήσης λογισμικού

3. Χρονικά περιορισμένη παραχώρηση λογισμικού

4. Παραχώρηση τροποποιηθέντος τυποποιημένου προγράμματος

5. Συμβάσεις προσχώρησης λογισμικού

ΙΙΙ. Σύμβαση εκπόνησης ατομικού λογισμικού

IV. Σύμβαση συντήρησης λογισμικού

§ 4. Συμβάσεις παραχώρησης βάσεων δεδομένων

Ι. Γενικά

ΙΙ. Συμβάσεις παραχώρησης χρήσης με παροχή υλικού φορέα πληροφοριών

1. Οριστική παραχώρηση χρήσης βάσης δεδομένων

2. Παραχώρηση χρήσης βάσης δεδομένων για περιορισμένο χρονικό διάστημα

ΙΙΙ. Συμβάσεις παραχώρησης χρήσης βάσης δεδομένων με επιγραμμική (on line) πρόσβαση

§ 5. Συμβάσεις υπηρεσιών Διαδικτύου

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Η σύμβαση παροχής πρόσβασης στο Διαδίκτυο

ΙΙΙ. Η σύμβαση φιλοξενίας

IV. Απόκτηση ονόματος χώρου Διαδικτύου

V. Η σύμβαση σχεδιασμού ιστοσελίδων

VI. Συμφωνίες σε επίπεδο υπηρεσιών (Service Level Agreements) και Συμβάσεις Νεφοϋπολογιστικής (Cloud Computing)

1. Εισαγωγή

2. Συμφωνίες σε επίπεδο υπηρεσιών (Service Level Agreements)

3. Συμβάσεις Νεφοϋπολογιστικής

VII. Συμβάσεις διαδικτυακής διαφήμισης

VIII. Συμβάσεις αγοράς διαδικτυακού περιεχομένου

§ 6. Εφαρμογή του Ν. 3959/2011 στις συμβάσεις πληροφορικής

Κεφαλαιο Ε΄

Ηλεκτρονικές συναλλαγές

§ 1. Εισαγωγή

§ 2. Οι ρυθμίσεις του Π.Δ. 131/2003 για το ηλεκτρονικό εμπόριο

I. Πεδίο εφαρμογής

II. Η εγκατάσταση των φορέων παροχής υπηρεσιών

III. Υποχρεωτικά παρεχόμενες γενικές πληροφορίες

IV. Εμπορικές επικοινωνίες

V. Η κατάρτιση ηλεκτρονικών συμβάσεων

VI. Ευθύνη των μεσαζόντων παροχής υπηρεσιών Διαδικτύου

§ 3. ∆ίκαιη μεταχείριση και διαφάνεια για επιχειρηματικούς χρήστες επιγραμμικών υπηρεσιών διαμεσολάβησης – ο κανονισμός 2019/1150

I. Εισαγωγή

II. Πεδίο εφαρμογής

III. Ουσιαστικές προϋποθέσεις

IV. Περιορισμός, αναστολή και διακοπή

V. Κατάταξη

VI. Διακριτική μεταχείριση

VII. Πρόσβαση σε δεδομένα

VIII. Εσωτερικό σύστημα διεκπεραίωσης καταγγελιών

IX. Μέτρα εφαρμογής του Κανονισμού στην Ελλάδα

§ 4. Προστασία των καταναλωτών στις ηλεκτρονικές συναλλαγές

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Γενικοί όροι συναλλαγών

III. Συμβάσεις από απόσταση

IV. Διαφήμιση – πωλήσεις

V. Ηλεκτρονική επίλυση καταναλωτικών διαφορών και πληροφόρηση για τα δικαιώματα των καταναλωτών

VI. Προστασία των ανηλίκων

VII. Κώδικας Καταναλωτικής Δεοντολογίας για το Ηλεκτρονικό Εμπόριο

§ 5. Ηλεκτρονικά έγγραφα και ηλεκτρονικές υπογραφές

I. Εισαγωγή

II. Το νομικό πλαίσιο για τις ηλεκτρονικές υπογραφές και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης

III. Εκτελεστικές πράξεις για την εφαρμογή του Κανονισμού 910/2014

IV. Η ηλεκτρονική υπογραφή στο δημόσιο δίκαιο

V. Τυποποίηση των προϊόντων ηλεκτρονικής υπογραφής

VI. Οι ηλεκτρονικές υπογραφές σε άλλα κανονιστικά κείμενα

§ 6. Προστασία των υπηρεσιών που βασίζονται ή συνίστανται στην παροχή πρόσβασης υπό όρους

I. Εισαγωγή

II. Το π.δ. 343/2002

§ 7. Ουδετερότητα δικτύου στην ΕΕ

I. Μια νέα ρυθμιστική αρχή

II. Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής

III. Διασφάλιση πρόσβασης στο ανοικτό διαδίκτυο

IV. Εύλογα μέτρα διαχείρισης της κίνησης

V. Παροχή επιπρόσθετων υπηρεσιών

VI. Μέτρα διαφάνειας

VII. Εποπτεία και επιβολή

§ 8. Ζητήματα φορολογικού δικαίου των ηλεκτρονικών συναλλαγών

Ι. Ηλεκτρονική τιμολόγηση

ΙΙ. Φορολόγηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών

§ 9. Πρότυπα, τεχνικοί κανόνες και υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας

I. Εισαγωγή

II. Η διαδικασία πληροφόρησης αναφορικά με τα τεχνικά πρότυπα και τους τεχνικούς κανόνες (π.δ. 39/2001)

III. Οι υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας ως τεχνικοί κανόνες

§ 10. Η πληρωμή στις ηλεκτρονικές συναλλαγές μέσω διαδικτύου

I. Εισαγωγή

II. Πληρωμή με διατραπεζική μεταφορά κεφαλαίων και με αντικαταβολή

III. Πληρωμή με πιστωτική κάρτα

IV. Πληρωμή με ηλεκτρονικό χρήμα

V. Τα κρυπτονομίσματα

§ 11. Ηλεκτρονικές δημοπρασίες – Δημόσιες προμήθειες

Ι. Ηλεκτρονικές δημοπρασίες

1. Εισαγωγή

2. Η τυπολογία των ηλεκτρονικών δημοπρασιών

3. Προϋποθέσεις για την άσκηση δραστηριότητας ηλεκτρονικών δημοπρασιών.

4. Εφαρμογή του ν. 2251/1994

5. Έγκυρη κατάρτιση των ηλεκτρονικών δημοπρασιών

ΙΙ. Ηλεκτρονικές δημόσιες προμήθειες

1. Γενικά

2. Οι κοινοτικές πρωτοβουλίες σχετικά με τις ηλεκτρονικές δημόσιες προμήθειες

3. Η ελληνική νομοθεσία για τις ηλεκτρονικές δημόσιες προμήθειες

§ 12. Διεθνής αρμοδιότητα και εφαρμοστέο δίκαιο στις ηλεκτρονικέσ συναλλαγές και το διαδίκτυο

I. Γενικός προβληματισμός

II. Εφαρμοστέο δίκαιο στις συμβατικές ενοχές

III. Εφαρμοστέο δίκαιο στις αδικοπραξίες

IV. Διεθνής δικαιοδοσία

Κεφάλαιο ΣΤ΄

Προστασία προσωπικών δεδομένων

§ 1. Εισαγωγή

§ 2. Το συνταγματικό πλαίσιο της προστασίας προσωπικών δεδομένων

§ 3. O γενικός κανονισμός προστασίας δεδομένων

I. Στοχοθεσία και πεδίο εφαρμογής

II. Νομική θεμελίωση και μορφή του Κανονισμού

III. Οι διατάξεις του Κανονισμού

1. Βασικές έννοιες

2. Oι ρυθμίσεις για τη νομιμότητα της επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων

3. Τα δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων

4. Υποχρεώσεις του υπεύθυνου επεξεργασίας

5. Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα

6. Δικαίωμα καταγγελίας, αποζημίωσης και εξουσίες της Αρχής

7. Διασυνοριακή ροή δεδομένων σε τρίτες χώρες

8. Διαβίβαση δεδομένων επιβατών αεροπορικών επιβατών

IV. Βιομετρικά διαβατήρια

§ 4. Προστασία προσωπικών δεδομένων κατά την επεξεργασία τους από διωκτικές αρχές

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Πεδίο εφαρμογής

ΙΙΙ. Ορισμοί – γενικές αρχές

IV. Νομικές βάσεις της επεξεργασίας

V. Δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων

VI. Μέτρα για την εφαρμογή της λογοδοσίας

VII. Λοιπές διατάξεις

§ 5. Η προστασία προσωπικών δεδομένων στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες.

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Πεδίο εφαρμογής

ΙΙΙ. Οι κατ’ ιδίαν ρυθμίσεις του ν. 3471/2006

1. Απόρρητο των επικοινωνιών

2. Τα αυτοεγκαθιστώμενα αρχεία cookies

3. Κανόνες επεξεργασίας

4. Δεδομένα κίνησης και θέσης

5. Δικαιώματα συνδρομητών και χρηστών

§ 6. Διατήρηση δεδομένων

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Οι διατάξεις της οδηγίας 2006/24/ΕΚ

1. Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής

2. Τα διατηρούμενα δεδομένα κίνησης

3. Το χρονικό διάστημα διατήρησης

4. Περαιτέρω ρυθμίσεις

5. Η εφαρμογή της οδηγίας στην Ελλάδα

Κεφάλαιο Ζ΄

Έγκλημα πληροφορικής,

κυβερνοέγκλημα και κυβερνοασφάλεια

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Γενικές διατάξεις

ΙΙΙ. Αδικήματα στα οποία οι η/υ χρησιμοποιούνται ως μέσο τέλεσης

1. Απάτη με υπολογιστή

2. Παραβίαση απορρήτων σχετιζόμενη με η/υ (άρθρο 370Γ ΠΚ)

3. Χωρίς δικαίωμα αντιγραφή ή χρησιμοποίηση προγραμμάτων

4. Πρόσβαση σε δεδομένα χωρίς δικαίωμα

5. Παράνομη υποκλοπή δεδομένων

6. Πλαστογραφία σε ηλεκτρονικό έγγραφο

7. Επέμβαση σε σύστημα αρχειοθέτησης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

ΙV. Το Διαδικτυακό έγκλημα

1. Γενικά

2. Πορνογραφία και Πορνογραφία ανηλίκων

3. Προσβολή της αιδούς των ανηλίκων στο Διαδίκτυο

4. Προσέλκυση παιδιών για γενετήσιους λόγους

5. Προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας στο ψηφιακό περιβάλλον

6. Πορνογραφικές παραστάσεις ανηλίκων

7. Πρόκληση βλάβης με συνεχή σκληρή συμπεριφορά

8. Διαδικτυακή παρενόχληση

9. Ο μισαλλόδοξος λόγος στο Διαδίκτυο

10. Επιθέσεις κατά συστημάτων πληροφοριών

V. Ποινική Δικονομία

1. Ειδικές ανακριτικές πράξεις

2. Κατάσχεση ψηφιακών δεδομένων

3. Διορισμός τεχνικού συμβούλου

VI. Κυβερνοασφάλεια

1. Εισαγωγή

2. Σκοπός και πεδίο εφαρμογής του Ν. 4577/2018

3. Φορείς εκμετάλλευσης βασικών υπηρεσιών

4. Ασφάλεια των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών

α. Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας

β. Εθνική Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας

γ. Ομάδα CSIRT

5. Ασφάλεια των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών ως προς τους φορείς εκμετάλλευσης βασικών υπηρεσιών και τους παρόχους ψηφιακών υπηρεσιών

6. Κυρώσεις

7. Μέτρα εφαρμογής και διαδικασιών του ν. 4577/2018

VII. Κανονισμός 2019/881 σχετικά με τον Οργανισμό της ΕΕ για την Κυβερνοασφάλεια (ENISA)

1. Γενικά

2. Αρμοδιότητες και καταστατικοί σκοποί του ENISA

3. Οργάνωση και λειτουργία του ENISA

4. Λοιπές διατάξεις

5. Ευρωπαϊκό πλαίσιο πιστοποίησης της κυβερνοασφάλειας

VIII. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ικανοτήτων Κυβερνοασφάλειας

Κεφάλαιο H΄

Οι ρυθμίσεις για τα δίκτυα και τις υπηρεσίες

ηλεκτρονικών επικοινωνιών

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Ιστορική αναδρομή

ΙΙΙ. Παρουσίαση του ρυθμιστικού πλαισίου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών

1. Πεδίο εφαρμογής

2. Γενικοί στόχοι

3. Καθεστώς αδειών

4. Πρόσβαση και διασύνδεση

5. Η ρύθμιση της αγοράς των ηλεκτρονικών επικοινωνιών

6. Καθολική υπηρεσία

7. Δικαιώματα τελικών χρηστών

8. Διοίκηση του τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών

9. Διαδικτυακή ουδετερότητα και κατάργηση τέλους περιαγωγής στην ΕΕ

Κεφάλαιο Θ΄

Ηλεκτρονική διακυβέρνηση

Ι. Εισαγωγή

ΙΙ. Εννοιολογική οριοθέτηση και περιγραφή

ΙΙΙ. Η ενωσιακή και η ελληνική πολιτική για την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης

IV. Η εξέλιξη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στην Ελλάδα

V. Το νομικό πλαίσιο για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην Ελλάδα

Βιβλιογραφία

Α. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Β. ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

Ευρετήριο